Nhiều sai sót trong dự án cao tốc Hà Nội – Hải Phòng

THCL - Kiểm toán nhà nước  vừa có báo cáo kiểm toán hoạt động xây dựng và việc quản lý, sử dụng vốn đầu tư của dự án đường ô tô cao tốc Hà Nội – Hải Phòng. Theo đó, tại dự án này đã để xảy ra hàng loạt sai sót liên quan đến công tác khảo sát, lập, thẩm tra, thẩm định, phê duyệt thiết kế…

Kiểm toán Nhà nước (KTNN) vừa công bố báo cáo hoạt động xây dựng và việc quản lý, sử dụng vốn đầu tư của dự án đường ô tô cao tốc Hà Nội – Hải Phòng. Thời kỳ kiểm toán từ 1/7/2014 đến 30/9/2016 và các thời kỳ trước, sau có liên quan. Thời gian tiến hành kiểm toán từ ngày 3/10/2016 đến ngày 1/12/2016.

Cao tốc Hà Nôi - Hải Phòng

Liên quan đến công tác khảo sát, lập, thẩm tra, thẩm định, phê duyệt thiết kế, dự toán kiểm toán cho biết, những tồn tại, hạn chế về công tác thiết kế như gói thầu EX17 còn chưa thiết kế đầy đủ các hạng mục công trình để kết nối giữa các toà nhà và hệ thống hạ tầng kỹ thuật xung quanh (hệ thống cấp điện, cấp nước), thiết kế thiếu các hạng mục cần thiết để đưa toà nhà vào hoạt động dẫn đến trong quá trình triển khai thi công phải điều chỉnh bổ sung. Tổng giá trị bổ sung cho các hạng mục là 11,9 tỷ đồng.

Theo kiểm toán, để xảy ra những sai sót, hạn chế và tồn tại trong công tác thiết kế trách nhiệm thuộc về Liên danh tư vấn Yoooshin – KPT, tư vấn thẩm tra là Công ty Tư vấn Đại học Xây dựng Hà Nội, đơn vị thẩm định Ban kỹ thuật VIDIFI và Tổng công ty Phát triển hạ tầng và đầu tư tài chính Việt Nam VIDIFI.

Công tác lập, thẩm tra, thẩm định và phê duyệt dự toán tại một số hạng mục còn sai sót làm tăng giá trị dự toán 10,1 tỷ đồng trong đó sai khối lượng so với hồ sơ thiết kế và quy định đo bóc khối lượng xây dựng công trình do Bộ Xây dựng công bố tại Quyết định 788/QĐ-BXD ngày 26/8/2010 với giá trị 4,8 tỷ đồng.

Lập đơn giá hạng mục công trình chưa đúng với thiết kế biện pháp thi công được phê duyệt, sai đơn giá vật liệu với giá trị 4,5 tỷ đồng và một số sai sót khác với giá trị 765 triệu đồng…

Liên quan đến tiến độ thực hiện dự án, Kiểm toán Nhà nước cho biết, tiến độ thực hiện nhiều gói thầu bị chậm so với tiến độ cam kết trong hợp đồng, dẫn đến phải gia hạn bổ sung thời gian thực hiện từ 0,7 tháng đến 45 tháng.

Theo đó, các gói thầu EX2 chậm tiến độ 30,1 tháng; EX3 chậm 30 tháng; EX5 chậm 21,3 tháng; EX9 chậm 44,5 tháng; EX10 chậm 37,5 tháng; Hợp đồng dịch vụ tư vấn thẩm tra thiết kế kỹ thuật các gói thầu phụ trợ EX-11; EX-12; EX-13 chậm 24 tháng; tư vấn quan trắc và giám sát môi trường trong quá trình thi công chậm 24 tháng…

Theo kiểm toán, trách nhiệm về những yếu kém trên thuộc VIDIFI, các đơn vị thực hiện công tác giải phóng mặt bằng của các địa phương có dự án đi qua. Các nguyên nhân chậm tiến độ các gói thầu đã được VIDIFI, tư vấn giám sát, các nhà thầu xác định làm căn cứ ký kết phụ lục bổ sung gia hạn thời gian thực hiện hợp đồng.

Báo cáo kiểm toán cũng cho biết, phương án tài chính của dự án được lập năm 2008, nhưng đến năm 2014, do tổng mức đầu tư và một số chỉ tiêu làm cơ sở lập phương án tài chính thay đổi so với ban đầu nên VIDIFI đã lập phương án tài chính điều chỉnh, Viện Kinh tế - Bộ Xây dựng đã thẩm tra, Bộ Giao thông vận tải thẩm định.

Qua kiểm toán, kiểm toán đánh giá, phương án tài chính được lập dựa trên cơ sở tính toán, dự báo. Một số nguồn thu, hỗ trợ thực tế chưa có, do đó chưa đủ cơ sở để đảm bảo khả năng hoàn vốn, phát huy hiệu quả.

Phương án tài chính xác định nợ gốc phải trả chưa chính xác theo giá trị thực tế được đối chiếu giữa VDB và VIDIFI. Thực tế nợ gốc tại thời điểm 31/12/2015 là 27.558 tỷ đồng nhưng trên phương án tài chính xác định là 32.123 tỷ đồng.

Phương án tài chính cũng chưa có ý kiến thẩm định của Bộ Giao thông vận tải sau khi cập nhật, điều chỉnh một số chỉ tiêu như: Tổng mức đầu tư điều chỉnh từ 45.487 tỷ đồng thành 44.818 tỷ; chi phí hỗ trợ bồi thường giải phóng mặt bằng tái định cư tăng 370 tỷ đồng; lãi vay VND trong thời gian vận hành giảm từ 11%/năm xuống 10%/năm từ 1/7/2016.

Sau khi điều chỉnh một số thông số đầu vào của phương án tài chính theo số liệu kiểm toán tại thời điểm 30/9/2016, thời gian hoàn vốn của dự án là 28 năm 8 tháng 27 ngày (giảm 1 năm 3 tháng 3 ngày so với phương án tài chính điều chỉnh của dự án đang trình Bộ Giao thông vận tải thẩm định).

Cụ thể, KTNN đã giảm chi phí vốn đầu tư thực hiện 34 tỷ đồng, giảm chi phí lãi vay trong thời gian xây dựng và tăng chi phí lãi vay trong thời gian vận hành khai thác 187 tỷ đồng theo kết quả kiểm toán, làm giảm thời gian thu phí hoàn vốn 1 tháng 18 ngày.

Cùng với đó, phía kiểm toán xác định lại nợ gốc phải trả theo số liệu thực tế trên sổ kế toán của VIDIFI tại thời điểm 31/12/2015 làm giảm thời gian thu phí hoàn vốn 1 năm 1 tháng 15 ngày.

Ngọc Linh