Sáng sớm, khói lò lẫn trong sương, tiếng bàn xoay, tiếng đất va vào khuôn, tiếng cười mộc mạc của người thợ vang lên từ những xưởng nhỏ nằm san sát. Với họ, nghề gốm không chỉ là kế sinh nhai mà là máu thịt, là di sản cha ông để lại.
Ông Nguyễn Văn Tý, một nghệ nhân hơn 50 năm trong nghề, nói chậm rãi: “Đất có hồn, gốm có hơi người. Nếu không yêu, không nhẫn nại, không ai làm gốm được”.
Ở Bát Tràng, mỗi sản phẩm là một câu chuyện. Người thợ nặn đất như đang trò chuyện với chất liệu: Chắt lọc từng nét cong, giữ từng ánh men, chờ từng giờ trong lò nung. Mỗi tiếng nổ nhỏ trong lò là một nhịp tim của người làm nghề hồi hộp, mong đợi và hạnh phúc khi sản phẩm ra đời.
Giờ đây, Bát Tràng không chỉ có những người thợ tóc bạc. Trong các xưởng nhỏ, ta bắt gặp nhiều gương mặt trẻ, những người con sinh ra ở làng, hoặc từ nơi khác tìm về học nghề. Phạm Thu Trang, 27 tuổi, tốt nghiệp ngành thiết kế, chia sẻ: “Tôi chọn quay về Bát Tràng vì muốn thổi hơi thở mới vào gốm, nhưng vẫn giữ hồn cũ. Mỗi sản phẩm mình làm ra là một câu chuyện kể bằng đất”.
Các nghệ nhân lớn tuổi không giữ bí quyết riêng mà mở lớp dạy miễn phí cho thanh niên, để nghề không đứt đoạn. Giữa tiếng bàn xoay đều đều, ta vẫn nghe được âm thanh của sự tiếp nối bền bỉ và lặng lẽ.
Từ một làng nghề ven sông Hồng, Bát Tràng nay trở thành điểm đến văn hóa đặc sắc của Hà Nội. Mỗi cuối tuần, hàng nghìn du khách đến tham quan, tự tay nặn gốm, nghe kể chuyện về nghề. Ngọn lửa trong các lò nung ngày đêm đỏ rực ấy không chỉ sưởi ấm không gian, mà còn là biểu tượng cho tình yêu lao động, tinh thần sáng tạo của người Hà Nội hôm nay kiên trì, bền bỉ và không ngừng đổi mới.
Giữa nhịp sống gấp gáp, Bát Tràng vẫn lặng lẽ giữ lửa. Đó là ngọn lửa của nghề, của đất, của con người Việt Nam bền bỉ, tinh tế và chan chứa niềm tự hào. Những đôi bàn tay ấy, dù chai sạn, vẫn đang viết tiếp câu chuyện về một làng nghề nghìn năm, nơi “hồn đất” hóa thành nghệ thuật sống giữa lòng Thủ đô.
Minh Thắm
