"Nóng" cuộc chiến chống buôn lậu, hàng giả dịp cuối năm

Diễn biến phức tạp, khó kiểm soát

Ngoài nhu cầu mua sắm của người dân tăng cao, những tháng cuối năm là thời điểm các doanh nghiệp thường đưa ra các chương trình khuyến mại, kích cầu mua sắm, như: Black Friday, chuẩn bị Noel và đón năm mới 2026… Khi thị trường trở nên sôi động, hàng hóa dồi dào, đa dạng mẫu mã, sức mua lớn thì cũng là thời điểm mà các đối tượng buôn bán hàng lậu, hàng giả, hàng nhái lợi dụng để buôn lậu, tung hàng giả, hàng nhái ra thị trường.

Đơn cử, theo thống kê của Ban Chỉ đạo 389 TP. Hà Nội, trong tháng 11/2025, các lực lượng thuộc Ban Chỉ đạo 389 TP. Hà Nội đã kiểm tra và phát hiện 2.498 vụ vi phạm, xử lý 2.447 vụ với gần 250 vụ hàng cấm, hàng nhập lậu, gần 200 vụ hàng giả; 2.015 vụ gian lận thương mại. Tổng số tiền thu nộp ngân sách trên 330 tỷ đồng.

Tương tự, ông Đặng Văn Đức, Phó Chi cục trưởng Chi cục Điều tra chống buôn lậu, Cục Hải quan (Bộ Tài chính) cũng cho biết, chỉ tính riêng trong tháng 11, lực lượng Hải quan đã kịp thời ngăn chặn và bắt giữ lô hàng quá cảnh từ Trung Quốc đi Campuchia qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị. Trong đó, cất giấu trên 2.000 sản phẩm túi xách, dép giả mạo nhãn hiệu nổi tiếng như Louis Vuitton, Chanel, Hermes, Crocs.

Đặc biệt, Ban chỉ đạo 389 tỉnh Lạng Sơn dự báo, những tháng cuối năm 2025 tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn tỉnh sẽ có diễn biến phức tạp khó lường, gia tăng cả về quy mô và mức độ. Đặc biệt, là khi lưu lượng phương tiện chở hàng hóa xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh gia tăng.

Đáng nói, hiện nay hàng lậu, hàng giả không còn giới hạn ở chợ truyền thống, mà đã mở rộng trọng tâm sang môi trường thương mại điện tử và mạng xã hội, với những thủ đoạn tinh vi, khó kiểm soát…

Theo Ban chỉ đạo 389 Bộ Khoa học và Công nghệ, hoạt động buôn bán hàng giả, xâm phạm quyền SHTT ngày càng phức tạp. Hoạt động buôn bán đang chuyển từ môi trường truyền thống sang thương mại điện tử, mạng xã hội, livestream, nền tảng xuyên biên giới.

Trong khi đó, việc thu thập chứng cứ, truy vết đối tượng vi phạm gặp nhiều khó khăn; Việc sử dụng công cụ số, AI tạo dấu hiệu tương tự với nhãn hiệu được bảo hộ giúp giảm chi phí nhưng tăng tốc độ vi phạm, gây áp lực lớn cho giám định và đánh giá xâm phạm.

Bên cạnh đó, các đối tượng đang sử dụng những phương thức, thủ đoạn mới, như: Ứng dụng triệt để công nghệ để đối phó lực lượng chức năng và đánh lừa người tiêu dùng như: Sử dụng AI và Deepfake để quảng cáo hàng giả, làm giả tem truy xuất nguồn gốc; Tận dụng livestream bán hàng “chớp nhoáng” nhằm bán hàng giả mạo nhãn hiệu vào các khung giờ nhạy cảm, xóa ngay video sau khi kết thúc phiên bán (ẩn chứng cứ), gây khó khăn cho công tác thu thập dữ liệu để phục vụ truyền thông phản bác và xử lý vi phạm.

Triển khai đồng bộ nhiều giải pháp

Để ứng phó tình hình buôn lậu, gian lận thương mại dự kiến tăng mạnh trong thời điểm cuối năm, Ban Chỉ đạo 389 tỉnh Lạng Sơn cho biết, đã xây dựng kế hoạch thực hiện cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026. Trong đó, tiếp tục phát huy vai trò, trách nhiệm của thành viên Ban Chỉ đạo 389 cấp tỉnh, cấp xã, người đứng đầu các ngành, địa phương, đơn vị liên quan.

Đồng thời, chủ động xây dựng Quy chế phối hợp giữa các đơn vị đồng cấp. Trên tuyến biên giới, lực lượng hải quan và bộ đội biên phòng tích cực phối hợp tuần tra, kiểm soát giữa khu vực trong và ngoài phạm vi địa bàn hoạt động hải quan, phối hợp với chính quyền cấp cơ sở khu vực biên giới thực hiện tuyên truyền, vận động quần chúng không tiếp tay cho các hoạt động xuất nhập cảnh, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.

Ban Chỉ đạo 389 TP. Hà Nội cũng cho biết, đã quán triệt các lực lượng tập trung vào 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, gồm:

Tiếp tục quán triệt Chỉ thị 13/CT-TTg, Kế hoạch 05/KH-BCĐ389/TP và các văn bản chỉ đạo liên quan, bảo đảm triển khai đồng bộ từ Thành phố đến cơ sở;

Siết chặt kiểm soát các địa bàn trọng điểm, các điểm tập kết, trung chuyển hàng lớn, các kho chứa, điểm giao nhận hàng chuyển phát nhanh, các tuyến thương mại điện tử, bán hàng online, các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu, thực phẩm, dược phẩm - những mặt hàng liên quan trực tiếp sức khỏe cộng đồng;

Các lực lượng chủ động xây dựng kế hoạch cao điểm trước, trong, sau Tết 2026, bảo đảm thị trường ổn định, bình ổn giá, không để vi phạm nghiêm trọng xảy ra;

Đẩy mạnh phối hợp các cơ quan báo chí tuyên truyền mạnh mẽ phương thức thủ đoạn mới, cảnh báo rủi ro khi mua hàng online; vận động người dân ưu tiên sử dụng hàng có nguồn gốc rõ ràng;

Đồng thời, sẽ đề xuất Ban Chỉ đạo 389 quốc gia và UBND TP. Hà Nội khen thưởng tập thể, cá nhân có thành tích nổi bật, tạo khí thế thi đua trong toàn hệ thống…

Cần sự chung tay của cộng đồng, người dân và doanh nghiệp

Ông Nguyễn Đức Lê, Phó Trưởng phòng Nghiệp vụ và Quản lý thị trường (Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Bộ Công Thương) cũng cho biết: Những tháng cuối năm, công tác đấu tranh của lực lượng quản lý thị trường sẽ tập trung vào các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu, dự báo nhu cầu sử dụng tăng cao trong dịp lễ, Tết, như: thuốc lá, pháo nổ, thực phẩm, bánh, kẹo, rượu, bia, nước giải khát, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm... Địa bàn tập trung kiểm tra là các chợ, trung tâm thương mại, siêu thị, các đầu mối giao thông, điểm tập kết hàng hóa, tuyến giao thông trọng điểm.

Tuy nhiên, bên cạnh sự nỗ lực của các lực lượng chức năng, đòi hỏi phường, xã chủ động nắm tình hình, tăng cường các biện pháp nghiệp vụ, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm; tập trung kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ các tuyến, địa bàn, lĩnh vực trọng điểm, kho hàng, điểm tập kết, mặt hàng thiết yếu, từ đó tạo đột phá trong kiểm soát thương mại điện tử.

Ngoài ra, để nâng cao hiệu quả phòng, chống buôn lậu, hàng giả, ngoài nỗ lực của lực lượng chức năng, sự chung tay của cộng đồng, người dân và doanh nghiệp là rất quan trọng. Theo đó, mỗi người dân cần chủ động mua sắm tại các cửa hàng, siêu thị, sàn thương mại điện tử uy tín, cảnh giác với hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Doanh nghiệp cần tuân thủ quy định pháp luật, minh bạch hóa nguồn gốc hàng hóa, tránh tiếp tay cho hoạt động gian lận thương mại.

Tuấn Ngọc