THCL Trên địa bàn huyện Tam Nông (Phú Thọ), có 3 DN được cấp phép khai thác khoáng sản, vật liệu xây dựng.Tuy nhiên, các DN này đang khiến lãnh đạo địa phương đau đầu bởi khiếu nại kéo dài. Sự buông lỏng quản lý của Sở TN&MT Phú Thọ khiến DN lao đao, còn cấp dưới thì phản ứng?

Ảnh minh họa

“Tại sao lại đề nghị tước giấy phép…?”

Ông Nguyễn Sỹ Hùng, GĐ Công ty TNHH Sông Vàng (trụ sở tại thị trấn Thanh Sơn, huyện Thanh Sơn, Phú Thọ) cho biết, trước đây, DN đã được UBND tỉnh cấp phép khai thác khoáng sản, vật liệu xây dựng. Tuy nhiên, trong quá trình khai thác, DN đã để xảy ra sai sót và bị Thanh tra Sở TN&MT xử phạt và tước giấy phép khai thác 6 tháng. Công ty đã nghiêm chỉnh chấp hành theo quyết định của Sở TN&MT. Hết thời hạn, Công ty đã có công văn đề nghị UBND tỉnh cho phép tiếp tục được khai thác trở lại. Nhưng đến ngày 10/2/2015, Sở TN&MT đã chủ trì phối hợp với các cấp, ngành, cơ quan có liên quan trong việc triển khai khai thác cát, sỏi lòng sông Bứa của Công ty TNHH Sông Vàng. Tại Biên bản làm việc cuộc họp liên ngành, đại diện các sở liên quan (Sở NN&PTNT, Sở Công thương, Công an tỉnh) lại lập biên bản yêu cầu DN tạm dừng hoạt động theo văn bản xử lý trước đó của UBND tỉnh, dù cho thời hạn của quyết định thanh tra xử phạt đã hết.

Ngay sau đó, UBND huyện Tam Nông lại đề nghị thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản của Công ty vì cho rằng, việc khai thác cát sỏi trên sông Bứa có những dấu hiệu phức tạp, khó bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn. UBND huyện Tam Nông đã ra Văn bản số 411/UBND-VP ngày 17/4/2015 về việc buộc Công ty Sông Vàng dừng các hoạt động khai thác. Ông Phan Đức Tài, Phó chủ tịch UBND huyện Tam Nông cho biết, lý do địa phương đề nghị tước giấy phép của DN này là bởi “thực hiện không đúng quy định pháp luật”.

Ông Nguyễn Ngọc Thể, nguyên GĐ Công ty Sông Vàng bức xức: “Sự bất nhất của UBND huyện Tam Nông và Sở TN&MT khiến DN lúng túng, kinh doanh đình đốn, gây thiệt hại cho Công ty”.

Còn theo ông Hùng: Công ty hoạt động theo quy định của Nhà nước, đóng thuế đầy đủ, chấp hành xử phạt khi có sai phạm. Tại sao lại đề nghị tước giấy phép của chúng tôi?

Trong khi đó, Trưởng Công an xã Tề Lễ cũng cho rằng, từ ngày Công ty TNHH Sông Vàng được khai thác trở lại đã không vi phạm mất an ninh trật tự và ảnh hưởng đến đời sống của người dân địa phương.

Lỗi do Sở Tài nguyên & Môi trường?

Ông Hoàng Như Lô, Trưởng phòng Khoáng sản (Sở TN&MT Phú Thọ) cho biết: Các cơ quan chức năng của Phú Thọ đã làm hết trách nhiệm. Còn lỗi là do DN làm chưa đúng. Theo ông Lô, Công ty Sông Vàng được cấp phép khai thác từ năm 2010.Tháng 4/2014, Công ty Sông Vàng đã cài bẫy người dân khi nhận tiền bồi thường sạt lở. Ngay sau đó, UBND tỉnh đã yêu cầu Công ty Sông Vàng tạm dừng hoạt động và thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành, kiểm tra Công ty Sông Vàng và 2 DN khác. Sau khi kiểm tra, Thanh tra Sở TN&MT đã xử phạt Công ty Trung Thành 72 triệu đồng, Công ty Sông Vàng 60 triệu đồng và rút giấy phép trong vòng 6 tháng để khắc phục.

Sau 6 tháng, Đoàn kiểm tra liên ngành xác nhận phía Công ty Sông Vàng mới khắc phục ở việc làm lại thiết kế theo đúng quy chuẩn, còn việc đền bù cho bà con chỗ lở sạt, nạo vét cản trở dòng chảy, khắc phục môi trường… Đoàn đề nghị công ty tiếp tục tạm dừng hoạt động, để khắc phục.Tuy nhiên, ngay sau đó, công ty này đã có động thái chuyển đổi tư cách pháp nhân và tiếp tục khai thác.UBND xã lập biên bản yêu cầu công ty dừng khai thác cho đến khi có quyết định của cấp trên. 2 đơn vị còn lại, sau khi hết thời hạn tạm dừng, đã nộp phạt đầy đủ và khắc phục xong thì được hoạt động trở lại. Tuy nhiên, khi chúng tôi đề nghị cung cấp biên bản kiểm tra hiện trạng của cả 3 công ty thì ông Lô đã không đưa ra được.

Trả lời câu hỏi “Tại sao năm 2011, tất cả các DN khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh đều được ký 5 mục cam kết, trừ Công ty Sông Vàng?”, ông Lô cho biết, 5 cam kết đều nằm trong luật, gồm: Chấp hành các quy định trong hoạt động khai thác; khai thác đúng công suất trữ lượng đúng giấy phép; bảo vệ môi trường; bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn; bảo đảm an toàn trong quá trình vận tải. Lý do Công ty Sông Vàng không được ký là “Ngày đó, Công ty Sông Vàng ký xong đem đi lấy dấu, nhưng không thấy mang quay trở lại”. Sở cũng đã nhắc nhở nhiều lần, nhưng DN không nộp (tuy nhiên ông lại không đưa ra được bất kỳ văn bản nào chứng thực điều đó). Song ông Lô cũng khẳng định: “Cam kết chỉ để nhằm tăng cường quản lý thôi, còn tất cả thì phải làm theo luật, nếu vi phạm thì phải xử lý”.

Ông Thiều Vinh, Chánh văn phòng UBND tỉnh Phú Thọ cho biết, để xảy ra khiếu kiện kéo dài của Công ty Sông Vàng là do cơ quan tham mưu (trực tiếp là Sở TN&MT) chưa chuẩn xác. Khi Công ty chỉ bị UBND tỉnh đình chỉ thì không thấy đơn vị nào nói gì. Đến khi hết thời hạn, thì sao UBND huyện (là cấp dưới) lại đòi thu giấy phép của DN? Lỗi ở đây chắc chắn là khi xử phạt, Sở TN&MT không thông báo cho UBND huyện để họ góp ý nên địa phương không biết hình thức xử lý như thế nào. Bởi UBND huyện muốn thu hồi giấy phép, nếu được tham mưu thì thời điểm đó, các bên sẽ thống nhất rút giấy phép hay chỉ đình chỉ. Bây giờ, DN đã thực hiện xong biện pháp xử phạt, còn đòi xử lý gì nữa?”.

Cũng theo ông Vinh, Chủ tịch UBND tỉnh không thể nắm hết tất cả mọi việc nên cần báo cáo cụ thể để có thể đưa ra quyết định. Khi DN khiếu nại, Sở TN&MT báo cáo không đầy đủ nên sự việc kéo dài. Hết 6 tháng đình chỉ, cơ quan chức năng phải trả lại giấy phép cho DN hoạt động.

Tháng 9/2013, Sở Xây dựng đã kiểm tra các hoạt động trong lĩnh vực vật liệu xây dựng của 3 DN, gồm: Công ty Sông Vàng, Công ty TNHH Trung Thành và một DN khác. Theo quy định, DN khai thác, chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng phải đáp ứng được 8 tiêu chí. Tuy nhiên, Công ty Trung Thành mới chỉ có 2 tiêu chí là Giấy phép khai thác và dự án được đầu tư phê duyệt. Các điều kiện quan trọng khác gồm thiết kế mỏ được phê duyệt, tiêu chuẩn giám đốc điều hành mỏ, chấp hành pháp luật về môi trường, các giải pháp bảo đảm an toàn và vệ sinh lao động, hồ sơ quản lý chất lượng thi công xây dựng công trình... Công ty Trung Thành không có hoặc thực hiện chưa đầy đủ.Ngoài ra, Đoàn kiểm tra còn phát hiện DN này suốt nhiều năm khai thác cát mà không hề có bến bãi hợp pháp.Để lách luật, Công ty đã thuê đất thổ cư của các hộ gia đình trong khu vực làm cửa hàng, kho bãi mà không hề được cơ quan quản lý nhà nước và chính quyền địa phương chấp thuận. Dư luận đặt câu hỏi: Có hay không sự bất bình đẳng giữa 2 DN này?

Trần Thiên An (Thương hiệu & Công luận)