“Kí khống” hợp đồng?
Theo nội dung tố cáo, năm 2017, khi thực hiện Dự án trên đã xảy ra một việc như sau: Hợp đồng thầu phụ của Doanh nghiệp tư nhân Thành Công (nay là Công ty TNHH Xây dựng và Đầu tư Thành Công - địa chỉ Khu 22, xã Hoàng Xá, huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ) ký với Công ty TNHH Xây dựng Tự Lập (đơn vị trúng thầu) làm nhà thầu phụ thi công Gói thầu số 08 thuộc Gói thầu thi công xây lắp công trình cầu qua sông Bần xã Võ Miếu, huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ được xác nhận ngày 26/5/2017 bởi BQL các chương trình dự án về quy hoạch và đầu tư huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ với giá trị là 28 tỷ đồng (HĐ số 29/2014/HĐ-XD ký ngày 29/12/2014).
Người dân, cho rằng đây là hợp đồng không trung thực, có dấu hiệu cấu kết làm ăn gian dối của các cơ quan quản lý và nhà thầu, các thủ tục để thực hiện hợp đồng thầu phụ, hiệp y với chủ đầu tư theo quy định của pháp luật hiện hành không được thực hiện. Tức là, có ký hợp đồng nhưng không thi công mà đó là hoàn thiện thủ tục để rút tiền dự án…
Cũng liên quan dự án này, Thông báo số169/TB-TTCP của Thanh tra chính phủ về việc kết luận thanh tra công tác quản lý, sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng và khai thác khoáng sản của tỉnh Phú Thọ, giai đoạn 2006-2017 đã chỉ rõ sai phạm như sau: Dự án cầu qua sông Bần, xã Võ Miếu do UBND huyện Thanh Sơn làm chủ đầu tư, gói thầu xây lắp số 08 do Cty Tự Lập thực hiện. Đối chiếu khối lượng một số công việc tại hợp đồng với hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công, phát hiện chủ đầu tư đã thanh toán và khối lượng nghiệm thu thực tế chênh lệch tăng với giá trị 578 triệu đồng…
Hình ảnh đoạn đường cầu qua sông Bần xã Võ Miếu, huyện Thanh Sơn do Công ty TNHH Xây dựng Tự Lập thi công năm 2016 (Ảnh: Báo Phú Thọ)
Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Thỏa, Giám đốc Cty Tự Lập trong buổi làm việc với PV cho biết: “Dự án cầu sông Bần này đã thực hiện xong lâu rồi. Dự án chia thành 2 giai đoạn, giai đoạn 2 thì mới thực hiện xong hồi cuối năm 2019.
Khi nhắc tới khoản tiền chênh lệch so với thực tế là 578 triệu đồng, vị này lý giải: “Có kết luận thanh tra rồi, khoản nào không làm thì mình cắt đi thôi, đã giảm trừ trực tiếp theo khối lượng theo đúng kết luận Thanh Tra rồi…”.
Còn việc bị tố kí khống hợp đồng với nhà thầu phụ để rút tiền dự án, ông Thỏa cho biết, ban đầu có ký hợp đồng với nhà thầu phụ nhưng sau đó họ không làm thì hủy hợp đồng đi thôi”.
Tuy nhiên, sau đó, khi hỏi về hồ sơ quyết toán các hạng mục công trình, ông Thỏa lại cho rằng: “Hiện hồ sơ quyết toán đã thực hiện xong hết”. Nhưng sau đó không thể cung cấp tới PV vì lý do đã lưu tài liệu trên kho (không có ở công ty)”.
Rõ ràng có sự mâu thuẫn trong lời nói của vị giám đốc này. Ban đầu thì nói rằng chưa thanh toán, đang giảm trừ số tiền chênh lệch, nhưng đến cuối thì lại cho biết đã thanh toán hết rồi.
Theo tìm hiểu, Dự án Cầu sông Bần (xã Võ Miếu, huyện Thanh Sơn) được UBND tỉnh Phú Thọ phê duyệt năm 2014 với tổng kinh phí đầu tư hơn 277 tỷ đồng. Trong đó, có 1,9km kè; 4 cầu; 9,8km đường. Đây là dự án đa mục tiêu, nhằm phòng chống thiên tai, tạo thuận lợi cho việc đi lại, giao thương của người dân Võ Miếu và các xã lân cận, góp phần xóa đói giảm nghèo, thúc đẩy phát triển kinh tế vùng đồng bào dân tộc thiểu số huyện Thanh Sơn.
Dự án này do Ban quản lý các chương trình dự án về quy hoạch và đầu tư huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ thực hiện mời thầu và có nguồn vốn là Vốn ngân sách Nhà nước và các nguồn vốn hợp pháp khác.
Hưởng chênh lệch 1,1 tỷ đồng tại dự án đường sơ tán dân
Liên quan đến Cty Tự Lập, thông báo Số: 169/TB-TTCP cũng nêu rõ: Tại Dự án đường sơ tán dân thuộc các huyện Cẩm Khê, Yên Lập, Thanh Sơn, UBND tỉnh Phú Thọ không báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc chậm tiến độ và xin gia hạn thời gian thực hiện, nhưng đã tự ý cho phép điều chỉnh thời gian thực hiện dự án. Đến tháng 4/2016, dự án mới hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng, chậm hơn 3 năm so với chỉ đạo của Thủ tướng.
Cũng tại dự án này, Thanh tra Chính phủ phát hiện giá trị chênh lệch giữa thi công bằng máy và thủ công do áp dụng định mức không đúng 2,6 tỷ đồng. Trong đó, gói thầu số 2 Cty Tự Lập đã hưởng chênh lệch giá trị trên 1,1 tỷ đồng; Công ty TNHH L&C đã hưởng chênh lệch 1 tỷ đồng; Công ty cổ phần xây dựng số 12 hưởng chênh lệch 409 triệu đồng.
Nói về lý do chậm tiến độ của dự án này, ông Thỏa cho biết chậm do vốn, giải phóng mặt bằng. Mặc dù theo Kết luận Thanh Tra, dự án này không báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc chậm tiến độ và xin gia hạn thời gian thực hiện, nhưng đã tự ý cho phép điều chỉnh thời gian thực hiện dự án, nhưng ông Thảo cho biết: “Dự án này do cấp tỉnh đầu tư phê duyệt thì là cấp cao nhất có quyền quyết định, không phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ”.
Còn về việc chênh lệch thực tế hơn 1 tỷ đồng, ông Thảo lý giải: “Ban đầu mình làm theo đúng dự toán, làm thủ công. Sau đó đối chiếu kiểm toán không đồng ý làm thủ công thì kiểm toán cắt bớt nhân công, họ bảo không phù hợp thì cắt”.
“Hiện 1,1 tỷ đồng giảm trừ trực tiếp vào gói thầu chưa thanh toán được”, vị này cho biết thêm.
Tuy nhiên, trái ngược hoàn toàn với những gì ông Thỏa trả lời PV, tại thông báo Kết luận thanh tra số 169/TB-TTCP lại yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ thu hồi về ngân sách nhà nước số tiền chênh lệch tăng giữa thi công bằng máy và thủ công do áp dụng định mức không đúng quy định tại dự án Đường sơ tán dân thuộc các huyện Cẩm Khê, Yên Lập, Thanh Sơn.
Trụ sở Công ty TNHH Xây dựng Tự Lập tại số 3010 đại lộ Hùng Vương, Việt Trì, Phú Thọ
Nghi vấn đấu thầu không minh bạch?
Trước đó, Cty Tự Lập cũng bị tố nhiều vấn đề với “nghi vấn” liên tiếp trúng những gói thầu lớn, tỉ lệ tiết kiệm cực thấp. Theo đó, quãng thời gian cuối năm 2018 và đầu năm 2019, Cty Tự Lập (nhà thầu Tự lập) trúng ít nhất 6 gói thầu (trong đó có gói liên danh) với tổng giá trị lên đến gần một nghìn tỷ đồng (gói có giá trị lớn nhất là trên 687 tỷ đồng, gói giá trị nhỏ nhất cũng trên 23 tỷ đồng).
Cụ thể, gói trên 687 tỷ đồng là Cty Tự Lập trúng thầu tại tỉnh Phú Thọ khi tham gia gói thầu số 14/XL-TB Thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình, thuộc Dự án Hồ chứa nước Ngòi Giành, tỉnh Phú Thọ. Giá trúng thầu là 687.742.289.000 đồng, giá gói thầu là 688.461.425.000 đồng và đây là gói thầu thu hút nhiều sự chú ý của dư luận khi có tỷ lệ tiết kiệm sau đấu thầu cực thấp.
Chưa hết, Công ty này còn bị nhiều đơn vị khác tố cáo đơn vị này đã sử dụng “nhà thầu chân gỗ” khi tham gia đấu thầu và trúng thầu tại nhiều dự án như: Gói Thi công xây lắp công trình (xây dựng + thiết bị) Đường Vũ Thê Lang và hạ tầng kỹ thuật hai bên đường (đoạn E4-E7), thuộc Dự án Đường Vũ Thê Lang và hạ tầng kỹ thuật hai bên đường (đoạn E4-E7), TP. Việt Trì liên danh nhà thầu Tự Lập-Toàn Thịnh trúng với giá hơn 137, 998 tỷ đồng.; Gói thầu số 14 Xây dựng nền mặt đường, các cầu và các cống qua đường (đoạn từ Km2+000 đến Km6+220), thuộc Dự án Tuyến tránh đường tỉnh 868, do BQL DA Đầu tư xây dựng công trình Giao thông Tiền Giang làm chủ đầu tư (giá trúng là 78.151.425.000 đồng); Gói thầu Thi công xây dựng Cống đầu kênh cấp 1 (cống Ba Thừa, cống Rạch Lớn, cống Liên Ấp, cống Năm Sên, cống Hai Ni, cống Kênh số 3), thuộc Dự án Công trình Kênh 14, do BQL DA Nông nghiệp & Phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang làm chủ đầu tư (giá gói thầu là 25.255.050.000 đồng - giá trúng thầu là 25.198.808.000 đồng.
Trước những hoài nghi này, ông Thỏa khẳng định: “Đấu thầu công khai làm sao thế được, Tự Lập mà thế được thì các doanh nghiệp khác cũng thế được à. Chúng tôi cũng rớt đầy dự án…”.
Tuy nhiên, điểm đáng chú ý đó là việc, một số đơn vị xuất hiện trong quá trình đấu thầu của Cty Tự Lập như: Cty CP Toàn Thịnh vừa liên danh trúng 2 gói thầu tại dự án Dự án Đường Vũ Thê Lang nhưng chính công ty Toàn Thịnh từng bị loại khi tham gia gói thầu do BQL DA đầu tư xây dựng công trình NN&PTNT Tiền Giang là chủ đầu tư và Tự Lập là nhà thầu dành chiến thắng. Còn Cty CP Xây lắp và cơ khí Phương Nam cũng chính là Doanh nghiệp tham gia đấu thầu dự án ở Tiền Giang và sau đó bị đánh trượt.
Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc.
Hải Minh – Trúc Mai
