Trong những ngày qua, tại khu vực giữa sông Lô thuộc các huyện Phù Ninh, Ðoan Hùng, TP. Việt Trì (tỉnh Phú Thọ) xuất hiện nhiều tàu hút cát “ăn đợi nằm chờ” đến tối để khai thác trộm cát. Những con tàu này không có biển hiệu, số tàu thản nhiên múc cát giữa lòng sông. Tình trạng này đã diễn ra từ lâu, nhưng không được giải quyết dẫn đến nhiều đoạn bờ kè đá dọc bờ sông Lô thuộc địa bàn tỉnh Phú Thọ được Nhà nước đầu tư hàng trăm tỷ đồng từ tiền ngân sách có nguy cơ sẽ trôi xuống sông.
Với diện tích đất được UBND tỉnh giao cho Công ty TNHH Thương mại Ánh Nhật đầu tư xây dựng Bãi bốc xếp hàng hóa (ở xã Trưng Vương, TP. Việt Trì) liên tục có nhiều tàu khai thác cát khiến bờ vở sông bị sạt lở nghiêm trọng
Ngoài ra, ở giữa lòng sông Lô, còn diễn ra hoạt động sang mạn, chuyển cát từ các tàu chở có công suất nhỏ sang tàu có công suất lớn. Đặc biệt, việc “cát tặc” tung hoành khiến đất đai của người dân ở hai bên bờ sông Lô bị sạt lở nghiêm trọng. Hàng trăm nghìn mét vuông đất nông nghiệp chạy dọc theo bờ sông Lô bị trôi xuống sông do tình trạng khai thác cát trái phép gây ra.
Theo quy định, việc khai thác cát phải cách hai bên bờ sông tối thiểu là 70 m và cách chân cầu là 300 m. Tuy nhiên, rất nhiều tàu vào cách bờ chỉ 10 m và đưa tàu cuốc, vòi rồng để hút cát. Các tàu cuốc và tàu hút còn vào sát cầu Sông Lô và cầu Kim Xuyên chỉ cách khoảng 50 m để khai thác cát trái phép. Việc làm này có nguy cơ gây sụt lún và làm hỏng các mố cầu. Ngoài ra, dọc hai bên bờ sông Lô còn có hàng trăm bến, bãi chứa cát, sỏi “tự phát” của các gia đình, khiến cho công tác quản lý tài nguyên, khoáng sản gặp rất nhiều khó khăn. Ðể xảy ra những vi phạm nêu trên là do chính quyền và công an đứng ra “bảo kê”.
Trước tình hình khai thác cát sỏi phức tạp trên địa bàn, ngày 22/4, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Hoàng Công Thủy đã đi kiểm tra tình hình khai thác các mỏ cát, sỏi trên tuyến sông Lô đối với các doanh nghiệp được cấp giấy phép khai thác dọc tuyến Sông lô thuộc TP. Việt Trì và huyện Phù Ninh. Qua kiểm tra cho thấy, tại các điểm mỏ được cấp phép khai thác, các doanh nghiệp hoạt động chấp hành theo quy định. Tuy nhiên, tại một số điểm đã xảy ra tình trạng sạt lở bờ, vở sông, độ sâu khai thác vượt quá quy định.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Công Thủy (đứng ngoài cùng bên phải) và đoàn công tác kiểm tra tình hình khai thác cát sỏi trên sông Lô
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Công Thủy nhấn mạnh: “Nếu còn để xảy ra tình trạng khai thác cát sỏi trái phép trên sông Lô và các tuyến sông khác trên địa bàn tỉnh thì Giám đốc Công an tỉnh phải chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh. UBND các huyện thành thị và chính quyền các xã, thị trấn phải tăng cường công tác nắm tình hình, quản lý chặt chẽ việc khai thác cát sỏi trên địa bàn, chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh về quản lý hoạt động khai thác cát sỏi trên địa bàn quản lý”.
Trước đó, ngày 10/4/2019, UBND tỉnh Phú Thọ ban hành văn bản số 1476/UBND-KTN về việc tăng cường kiểm tra hoạt động khai thác cát, sỏi trên địa bàn tỉnh. Văn bản nêu rõ: Hiện nay trên tuyến sông Lô còn xảy ra tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép, sử dụng đất bãi ven sông chưa đúng quy định. Để chấn chỉnh hoạt động khai thác cát, sỏi và quản lý đất bãi sông trên tuyến sông Lô và các tuyến sông trên địa bàn tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Thanh tra tỉnh chủ trì phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Xây dựng, Cục Thuế tỉnh, các cơ quan liên quan thanh tra toàn diện (xác định cụ thể diện tích khai thác, độ sâu khai thác, phương tiện khai thác, trữ lượng khai thác, trách nhiệm nộp thếu đối với hoạt động khai thác…) quá trình khai thác cát, sỏi lòng sông Lô đối với tất cả các doanh nghiệp đã được cấp giấy phép khai thác cát, sỏi thuộc địa bàn huyện Phù Ninh và TP. Việt Trì;
Giao Thanh tra tỉnh chủ trì phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Giao thông vận tải, Sở Xây dựng, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Cục Thuế tỉnh, UBND thành phố Việt Trì, các cơ quan liên quan thanh tra toàn diện (việc sử dụng đất đai, thủ tục đầu tư xây dựng, cấp phép xây dựng, hoạt động bến bãi, bảo vệ môi trường, quản lý tài nguyên khoáng sản, trách nhiệm nộp thuế đối với Nhà nước…) đối với dự án xây dựng bãi bốc xếp hàng hóa, địa bàn xã Trưng Vương, TP. Việt Trì của Công ty TNHH thương mại và nuôi trường thủy sản Ánh Nhật, báo cáo UBND tỉnh xem xét, quyết định;
Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Công an tỉnh chỉ đạo tăng cường công tác tuần tram kiểm soát hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông Lô và các tuyến sông khác trên địa bàn toàn tỉnh; tất cả những trường hợp khai thác cát, sỏi trái phép phải xử lý nghiêm minh theo đúng quy định của pháp luật. Nếu còn để xảy ra tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép lòng sông Lô và các tuyến sông khác trên địa bàn tỉnh thì Giám đốc Công an tỉnh phải chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh; Các huyện, thành, thị tăng cường công tác nắm bắt tình hình và xử lý việc khai thác cát, sỏi lòng sông theo đúng chức năng, thẩm quyền. Nếu vượt thẩm quyền giải quyết phải kịp thời báo cáo các cơ quan chức năng để xử lý theo quy định của Nhà nước; Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Cục Thuế tỉnh có trách nhiệm phối hợp chặt chẽ để tiến hành thanh tra, tham mưu, đề xuất những giải pháp cụ thể để tiếp tục tăng cường công tác quản lý hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông trên địa bàn tỉnh.
Hoan Nguyễn
