THCL Mặc dù Công ty Cổ phần Thượng Hải đã có nhiều giải trình do nhiều mặt tác động khách quan gây khó khăn cho doanh nghiệp trong quá trình đầu tư xây dựng Nhà máy thủy điện Đăkrông 4.  Công ty đã có đầy đủ nguồn vốn do liên doanh hợp tác với các đơn vị và đang tiến hành thi công công trình. Nhưng UBND tỉnh Quảng Trị vẫn kiên quyết ra quyết định chấm dứt hoạt động, thu hồi giấy Chứng nhận đầu tư khiến công sức, tiền của của doanh nghiệp này bỏ ra rơi vào khốn đốn.

Con đường do Công ty Cổ phần Thượng Hải làm vào đập thủy điện, phóng viên có mặt tại hiện trường và ảnh quang cảnh khu vực dự án

Dự án Thủy điện Đăkrông 4, ngày 14/05/2008 được UBND tỉnh Quảng Trị cấp Giấy chứng nhận đầu tư số 30121 000020, do Công ty Cổ phần Thượng Hải làm chủ đầu tư được đầu tư tại sông Đăkrông  tại xã Ba Nang, Đăkrông (Quảng Trị) thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Mục đích của dự án này nhằm khai thác tiềm năng khai thác thủy điện sông Đăkrông, nhằm giải quyết việc làm, tăng thu ngân sách, phát triển kinh tế - xã hội miền núi, vùng sâu, vùng xa của tỉnh Quảng Trị.

Quy mô công suất của dự án này là 21MW, tương đương nguồn điện năng 79,76 triệu KWh góp phần bổ sung nguồn năng lượng thiếu hụt của quốc gia, tăng độ an toàn cấp điện, tổng vốn đầu tư  hơn 508 tỷ đồng. Thời hạn dự án là 50 năm, kể từ ngày cấp giấy chứng nhận làm chủ đầu tư, tiến độ thực hiện dự án Quý II/2008 - Quý II/2010 khởi công xây dựng, Quý III/2010 hoàn thành đưa vào hoạt động kinh doanh. Đầu tư dự án này theo hình thức BOT.

Khi triển khai dự án, đặc biệt là phần giải phóng mặt bằng diễn ra khá phức tạp do quá trình lập quy hoạch, đền bù của huyện Đăkrông, giá cả các hạng mục đền bù chưa thống nhất được với các hộ dân sống xung quanh dự án nên quá trình đền bù diễn ra quá chậm. Trước tình thế khó khăn, lãnh đạo công ty đã đứng ra tự thỏa thuận nâng giá đền bù lên và giải quyết tất cả các vướng mắc nhằm đẩy công trình dự án để kịp tiến độ. Nhưng mãi đến năm 2013, dự án mới thực hiện xong đền bù và giải phóng mặt bằng. Số tiền mà phía công ty bỏ ra ban đầu đã lên đến con số hơn 90 tỷ đồng.

Phóng viên đã có mặt tại hiện trường, nhận thấy, Công ty Thượng Hải đã triển khai  dự án trên đồi núi hiểm trở, tiến hành san ủi làm một con đường có chiều dài hơn 3 km xuyên qua bản làng vào nơi hồ lớn để tiến hành xây đập, san mặt bằng khu nhà điều hành 5,7 ha, rà phá bom mìn, thông báo an toàn 38,5 ha.

Đơn vị thi công do chủ đầu tư cung cấp cho PV

Trong quá trình thực hiện dự án, ông Nguyễn Quang Chước, giám đốc Công ty Thượng Hải đã liên hệ với Ngân hàng phát triển Việt Nam chi nhánh Quảng Bình, sau khi thẩm định xong hồ sơ dự án, ngày 26/08/2009, ngân hàng này chính thức thông báo đã tiến hành thẩm định và kết luận hồ sơ dự án đầy đủ, đủ điều kiện để được vay vốn Tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước. Nhưng ngày 12/03/2010, chính Ngân hàng phát triển Quảng Bình lại ra thông báo là hồ sơ còn thiếu và yêu cầu công ty bổ sung mới cho giải ngân nguồn vốn, đẩy doanh nghiệp rơi vào tình trạng khó khăn.

Ngày 6/10/2010, UBND tỉnh Quảng Trị có Quyết định số 1289/QĐ UBND, phê duyệt điều chỉnh một số thông số dự án thủy điện Đăkrông 4. Ngay sau khi được phê duyệt bổ sung, chủ đầu tư mới bắt đầu thiết kế bản vẽ thi công để thực hiện.

Ông Nguyễn Quang Chước cho biết: Ngay sau khi có dự án chúng tôi đã thực hiện đúng tiến độ, trước mắt bỏ vốn tự có của công ty ra hơn 90 tỷ đồng để tiến hành đền bù, giải phóng mặt bằng, đầu tư các trang thiết bị, nhân công, làm đường vào dự án. Trong quá trình thực hiện chúng tôi đã làm việc với các Ngân hàng để huy động nguồn vốn nhưng một số ngân hàng lấy lý do suy thoái kinh tế, không có nguồn vốn vv… nên không cho vay mặc dù qua thẩm định hồ sơ chúng tôi đã đầy đủ năng lực, trong thời gian từ năm 2011 - 2013 không vay được nguồn vốn.

Trong quá trình cực kỳ khó khăn, ông Chước liên tục làm tờ trình gửi lên tỉnh xin giúp đỡ, ngày 19/08/2013, văn bản số 2667/UBND-TM của UBND tỉnh Quảng Trị gửi và đề nghị Bộ Tài chính giúp đỡ huy động nguồn vốn đầu tư cho dự án.

Ngày 26/08/2013, Tổng công ty Điện lực Miền trung ban hành văn bản số 4120/EVNCPC-KH tiếp tục  gia hạn chấp nhận mua điện dự án thủy điện Đăkrông 4.

Trước tình thế cấp bách vì nguồn vốn, ngày 20/03/2014, Công ty Cổ phần Thượng Hải đã tìm được hai đơn vị hợp tác đầu tư, đã tự bỏ vốn tự có để triển khai thi công xây dựng đó là Công ty Cổ phần xây dựng thương mại dịch vụ Quang Minh và Công ty Cổ phần thương mại đầu tư Minh Thanh và cũng được các Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bắc Á, Ngân hàng Đầu tư và phát triển BIDV, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đại chúng Việt Nam thẩm định hồ sơ và thông báo cấp tín dụng vào ngày 26/09/2014 đủ điều kiện để tiến hành cho vay vốn.

Ông Phạm Dũng, Tổng giám đốc công ty Cổ phần Quang Minh cho biết, sau khi chúng tôi ký hợp đồng hợp tác đầu tư xong thì ngay lập tức đi vào triển khai, đưa thiết bị máy móc làm ngay trước đó gần 3 tháng, nhưng không hiểu lý do vì sao dự án đang thực hiện rầm rộ như vậy thì UBND tỉnh ra quyết định chấm dứt hợp đồng dự án.

Bất ngờ, ngày 14/10/2014, UBND tỉnh Quảng Trị lại ban hành văn bản số 3630/UBND-CN cho rằng, theo tiến độ được quy định tại Giấy chứng nhận đầu tư, dự án sẽ hoàn thành đi vào hoạt động vào quý III năm 2010. Tuy nhiên, đến nay Dự án vẫn chưa triển khai các hạng mục chính của dự án và đã chậm tiến độ 4 năm…Nếu đến ngày 15/11/2014, Công ty Cổ phần Thượng Hải không nộp hồ sơ về UBND tỉnh, Sở kế hoạch và Đầu tư hoặc hồ sơ không đáp ứng đầy đủ theo yêu cầu, giao Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì phối hợp với các đơn vị có liên quan tham mưu UBND tỉnh thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư của Công ty Cổ phần Thượng Hải theo quy trình, quy định của Nhà nước, đồng thời yêu cầu Công ty phải hoàn trả lại mặt bằng dự án cho địa phương và chịu mọi kinh phí đã đầu tư trong dự án.

Ngày 10/11/2014, Thanh tra Bộ xây dựng có ý kiến gửi UBND tỉnh Quảng Trị cho biết, qua nghiên cứu hồ sơ do Chủ đầu tư cung cấp, Thanh tra Bộ xây dựng cho rằng việc xét cho vay vốn của ngân hàng cần có thời gian, thậm chí hàng năm, mặt khác các đơn vị do sử dụng vốn tự có của mình để thi công xây dựng. Vì vậy, UBND tỉnh nên tạo mọi điều kiện để các đơn vị thi công dự án theo tiến độ, trường hợp xuất hiện chủ đầu tư có năng lực hơn thì nên để cho các nhà đầu tư tự thỏa thuận tìm biện pháp tốt nhất thi công xây dựng công trình và các chi phí Chủ đầu tư đã đầu tư vào dự án. Cách giải quyết như nêu trong văn bản số 3630/UBND-CN của UBND tỉnh Quảng Trị sẽ phát sinh hậu quả pháp lý và dẫn đến khiếu kiện phức tạp vượt cấp.

Nhưng ngay sau đó, Quyết định số 2740/QĐ-UBND ngày 16/12/2014 của UBND tỉnh Quảng Trị lại ra quyết định chấm dứt hoạt động dự án, thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư số 30121000020 ngày 14/05/2008 của UBND tỉnh Quảng Trị cấp cho Công ty Cổ phần Thượng Hải, chấm dứt mọi hoạt động, bàn giao mặt bằng cho UBND huyện Đăkrông quản lý.

Bất bình với quyết định trên, ông Chước đã làm đơn gửi các cơ quan chức năng các đề nghị được giả quyết, vì theo ông cho rằng, hiện nay chúng tôi đã đầy đủ nguồn vốn để thực hiện dự án, nhưng UBND tỉnh giải quyết thế này là làm khó cho doanh nghiệp chúng tôi và đẩy doanh nghiệp có nguy cơ phá sản, người lao động thất nghiệp. Việc UBND tỉnh Quảng Trị cho rằng, phải có hợp đồng tín dụng là điều kiện xem xét lựa chọn nhà đầu tư thủy điện. Tuy nhiên, tại khoản 2 điều 13 Thông tư 43 (ngày 27/12/2012) của Bộ Công thương quy định về quản lý quy hoạch đầu tư xây dựng dự án thủy điện và vận hành khai thác công trình thuy điện chỉ cần có “cam kết tín dụng”. Hợp đồng tín dụng phải theo quy trình của Ngân hàng Nhà nước chứ không phải “giấy phép” do UBND tỉnh ban hành.

Trao đổi với PV, ông Nguyễn Đức Chính, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị, ông nhất quyết cho rằng, việc chúng tôi thu hồi giấy phép là đúng còn Doanh nghiệp muốn khiếu kiện khiếu nại thì theo thủ tục.

Sau nhiều lần làm đơn gửi Thủ tướng Chính phủ khiếu nại, ngày 19/06/2014, Văn phòng Chính phủ có văn bản số 4626/VPCP-V1 thông báo ý kiến của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải như sau: Giao Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp cùng với Bộ kế hoạch và Đầu tư và UBND tỉnh Quảng Trị xác minh, kết luận nội dung khiếu nại của Công ty Cổ phần Thượng Hải, kiến nghị giải quyết theo quy định, báo cáo kết quả lên Thủ tướng Chính phủ trước ngày 30/09/2015.

Tiếp đó, ngày 28/07/2015, Thanh tra Bộ Xây dựng có công văn số 387/TTr-TTrXD3 gửi UBND tỉnh Quảng Trị về việc công bố quyết định số 173/QĐ-TTr ngày 09/07/2015 của Chánh Thanh tra Bộ Xây dựng vào ngày 04/08/2015 cho các bên liên quan gồm UBND tỉnh Quảng Trị, các cơ quan Sở, ban, ngành có liên quan và Công ty Cổ phần Thượng Hải.

Dư luận đang đặt câu hỏi, việc Công ty Cổ phần Thượng Hải đã tích cực trong việc tìm ra đối tác và nguồn vốn nhằm thực hiện Dự án Thủy điện Đăkrông 4, mọi công việc đã triển khai đang đi vào thực hiện, nhưng UBND tỉnh Quảng Trị lại ra quyết định chấm dứt hợp đồng dự án, thu hồi Giấy phép dự án vô tình đẩy Doanh nghiệp vào  đường cùng, bao công sức tiền của bỏ ra, người lao động mất công ăn việc làm nay rơi vào khốn đốn.?

Đề nghị các Bộ, ban, ngành và UBND tỉnh Quảng Trị cần xem xét thấu đáo nhằm đảm bảo quyền lợi của Công ty Cổ phần Thượng hải theo đúng quy định của pháp luật.

Xuân Hữu (Thương hiệu & Công luận)