Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường, mỗi ngày, toàn tỉnh phát sinh khoảng 917 tấn chất thải rắn sinh hoạt. Trong đó, lượng rác được thu gom và xử lý đạt 811,36 tấn, tương đương 88,48%. Ở 78/78 xã, phường, đặc khu đều đã có mạng lưới thu gom rác, song một số địa bàn xa, địa hình phức tạp vẫn gặp trở ngại trong thu gom.
Toàn tỉnh hiện có 18 cơ sở xử lý chất thải rắn sinh hoạt, chủ yếu hoạt động theo hình thức chôn lấp hợp vệ sinh, một số ít sử dụng lò đốt quy mô nhỏ không thu hồi nhiệt. Dù vậy, phần lớn các bãi chôn lấp đã xuống cấp, diện tích đất bị chiếm dụng lớn, nhiều nơi đã đầy nhưng vẫn phải tiếp nhận rác.
Thống kê cho thấy, 92% lượng rác thải vẫn được xử lý theo phương pháp chôn lấp, trong khi các lò đốt chỉ đáp ứng xử lý quy mô nhỏ và chưa đạt yêu cầu về bảo vệ môi trường theo quy chuẩn hiện hành. Điều này khiến các mục tiêu trong Luật Bảo vệ môi trường, Chiến lược bảo vệ môi trường Quốc gia và quy hoạch tỉnh khó đạt được nếu không có giải pháp căn cơ hơn.
Hiện trên địa bàn có 3 dự án xử lý rác đang trong giai đoạn đấu thầu và triển khai đầu tư; 2 dự án khác đã đầu tư nhiều năm nhưng chưa hoàn thiện. Trước thực trạng này, Sở Nông nghiệp và Môi trường đề nghị rà soát lại các dự án chậm tiến độ, các nhà đầu tư yếu năng lực để có phương án xử lý phù hợp. Đồng thời, cần tạo điều kiện thu hút các nhà đầu tư mới có đủ năng lực công nghệ và tài chính để triển khai Nhà máy xử lý rác bằng công nghệ đốt phát điện.
Việc xây dựng Nhà máy điện rác quy mô lớn được đánh giá là giải pháp then chốt, phù hợp với điều kiện thực tiễn của tỉnh, giúp xử lý triệt để rác thải, giảm diện tích chôn lấp, hạn chế ô nhiễm, đồng thời có thể tận dụng nguồn rác làm năng lượng.
Tại cuộc họp, các đại biểu tập trung trao đổi về việc lựa chọn công nghệ phù hợp, xác định nguồn đầu vào cho Nhà máy, phương án trung chuyển rác từ các địa phương, cũng như lộ trình triển khai các thủ tục đầu tư theo quy định.
Kết luận buổi làm việc, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Phương nhấn mạnh: Xử lý rác thải sinh hoạt hiện nay là vấn đề cấp bách, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng môi trường và đời sống người dân. Tuy nhiên, việc triển khai các dự án xử lý rác vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt là về công nghệ và kinh nghiệm vận hành.
Ông yêu cầu các cơ quan chuyên môn tính toán kỹ địa điểm đặt Nhà máy, lựa chọn công nghệ tiên tiến, nghiên cứu nguồn rác thải đầu vào và hệ thống trung chuyển phù hợp. Việc kêu gọi đầu tư phải thực hiện đúng quy trình, bảo đảm tiến độ và lựa chọn đúng nhà đầu tư có năng lực.
Đối với các lò đốt đang hoạt động, Bí thư Tỉnh ủy yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường phải quan trắc thường xuyên, “dựng hàng rào kỹ thuật” để kiểm soát chặt các chỉ số môi trường. Cùng với đó, các dự án chậm tiến độ cần được rà soát ngay để tránh lãng phí quỹ đất và nguồn lực đầu tư.
Lê Đình
