Công ty CP Vận chuyển Saigontourist là một doanh nghiệp nhà nước (trực thuộc Tổng công ty Du lịch Sài Gòn), được thành lập năm 1994, trụ sở đặt tại số 25, Pasteur. Năm 2004, công ty này được cổ phần hóa và mang tên STT cho đến nay.
Sau khi cổ phần hóa, năm 2005, UBND TP.HCM có quyết định cho Công ty STT tiếp tục sử dụng 92,5m² đất tại số 25 Pasteur để sử dụng làm trụ sở văn phòng theo hiện trạng, thời hạn đến năm 2020.
Trụ sở 25 Pasteur (Ảnh: Hoàng Đông)
Sau đó, Sở Tài nguyên và Môi trường ký hợp đồng cho thuê đất với STT theo hình thức trả tiền thuê đất hàng năm. Năm 2006, UBND TP.HCM cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho STT.
Năm 2015, do văn phòng bị xuống cấp nghiêm trọng, Công ty STT kiến nghị xin điều chỉnh tăng thời gian thuê lên 50 năm, thanh toán tiền thuê đất 1 lần để xây dựng mới trụ sở. UBND TP.HCM chấp thuận đề nghị này và xác định tiền thuê đất 50 năm là gần 8,4 tỷ đồng và STT đã nộp đủ số tiền này.
Tuy nhiên, trước khi được UBND TP điều chỉnh thời gian thuê, Công ty STT đã ký hợp đồng (ngày 11/11/2014) chuyển nhượng lợi thế kinh doanh vi trí khu đất (bao gồm quyền được sử dụng, khai thác, đầu tư kinh doanh trên vị trí khu đất) cho ông Hideo Tomiya (quốc tịch Nhật Bản) với giá 15 tỷ đồng.
Sau khi ký hợp đồng chuyển nhượng, Công ty CP Vận chuyển Saigontourist đã chuyển trụ sở về một tòa nhà khác tại Q.3 và bỏ trống trụ sở số 25 Pasteur nói trên. Sự việc lộ ra, khi tháng 8/2016, các cổ đông của công ty này gửi đơn tố cáo và tố giác đến cơ quan an ninh điều tra - Bộ Công an.
Trong đơn, các cổ đông cho rằng việc chuyển nhượng trái pháp luật này đã gây thiệt hại cho tài sản nhà nước, trốn thuế, gây thiệt hại cho lợi ích công ty, cũng như các cổ đông và đề nghị cơ quan công an xử lý hình sự một số cá nhân liên quan vụ chuyển nhượng trụ sở.
Biết việc chuyển nhượng bị bại lộ, Công ty STT chuyển về trụ sở cũ, đồng thời thanh lý hợp đồng với ông Hideo Tomiya trước khi Đoàn thanh tra vào cuộc. Đến tháng 11/2017, Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường lập đoàn thanh tra tình hình quản lý, sử dụng nhà đất số 25 Pasteur.
Kết quả cho thấy tháng 11/2014, công ty đã ký hợp đồng chuyển nhượng cho ông H.Tomiya để xây cao ốc văn phòng cho thuê. Trong hợp đồng, công ty cam kết xin chủ trương của cơ quan thẩm quyền về việc cho phép ông H.Tomiya sử dụng và khai thác công trình.
Nếu không được thuận chủ trương, công ty sẽ đứng ra thực hiện dự án thay cho ông H.Tomiya. Điều khoản thi hành có nội dung: "Hai bên cam kết giữ bí mật nội dung hợp đồng và nội dung về triển khai dự án, không được phép tiết lộ cho bên thứ ba...".
Thanh tra cho rằng, công ty đã làm trái pháp luật bởi theo quy định, trường hợp thuê đất trả tiền thuê hằng năm không được chuyển nhượng, chuyển đổi, cho thuê quyền sử dụng đất, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất.
Giải trình với Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường, phía công ty cho rằng chỉ chuyển nhượng "lợi thế kinh doanh" (gồm quyền sử dụng, khai thác, đầu tư kinh doanh) trên vị trí khu đất... cho ông H.Tomiya.
Trong một diễn biến khác, sau khi điều tra theo đơn tố cáo, tháng 2/2018, Cơ quan An ninh điều tra (Bộ Công an) đã ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự, vì xét thấy hành vi của những người nắm giữ Công ty STT không cấu thành tội phạm trong việc chuyển nhượng lợi thế kinh doanh cho ông Hideo Tomiya.
Kết luận thanh tra xác định, việc Công ty STT chuyển nhượng lợi thế kinh doanh vị trí khu đất 25 Pasteur, nhưng thực chất là chuyển quyền sử dụng đất, đã vi phạm các quy định của pháp luật hiện hành. Từ cơ sở trên, Sở Tài nguyên và Môi trường kiến nghị UBND TP.HCM chỉ đạo lập thủ tục thu hồi khu đất nói trên.
Ông Đặng Tuấn Khoa, Chánh thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết, quá trình thanh tra việc chấp hành pháp luật trong quản lý, sử dụng nhà đất số 25 Pasteur của Công ty CP Vận chuyển Saigontourist, Sở đã kiến nghị để tiến hành thủ tục thu hồi nhà đất tại địa chỉ trên. Tuy nhiên, cơ quan này phải chờ vì quyết định thu hồi hay không thuộc thẩm quyền của UBND TP.HCM.
Hải Nam
