Tuy nhiên, cùng với sự bùng nổ mạnh mẽ, tình trạng buôn bán hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng và vi phạm sở hữu trí tuệ ngày càng diễn biến phức tạp, đòi hỏi các biện pháp quản lý quyết liệt hơn nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cũng như doanh nghiệp làm ăn chân chính.
Theo Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM), Việt Nam hiện nằm trong nhóm quốc gia có tốc độ bán lẻ trực tuyến cao hàng đầu Đông Nam Á. Doanh thu thương mại điện tử năm 2024 đạt khoảng 25 tỷ USD, tăng 20% so với năm trước và được kỳ vọng cán mốc 39 tỷ USD vào năm 2025. Sự tăng trưởng đến từ chuyển đổi số lan tỏa sâu rộng, thanh toán trực tuyến phổ biến và hạ tầng logistics cải thiện nhanh chóng. Tuy vậy, khung pháp lý chưa theo kịp đã tạo khoảng trống để các đối tượng lợi dụng không gian mạng rao bán hàng hóa vi phạm, gây khó khăn trong kiểm soát.
Báo cáo của Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước cho thấy, năm 2024 lực lượng quản lý thị trường kiểm tra hơn 68.280 vụ, xử lý 47.135 vụ vi phạm; riêng trong lĩnh vực thương mại điện tử ghi nhận 3.124 vụ, tăng hơn 266% so với năm 2023. Tổng giá trị hàng hóa vi phạm lên tới hơn 34 tỷ đồng, mức tăng 440% so với cùng kỳ. Chỉ riêng TP. Hồ Chí Minh đã phát hiện gần 2 tấn đường không rõ nguồn gốc bán qua mạng xã hội, trong khi Hà Nội thu giữ hàng nghìn sản phẩm giả mạo thương hiệu nổi tiếng như Gucci, Hermes với giá trị hàng chục tỷ đồng. Nhiều đối tượng sử dụng mạng xã hội và sàn giao dịch thương mại điện tử để bán hàng, phân tán kho chứa nhằm tránh bị truy xuất.
Để tạo lập thị trường trực tuyến minh bạch, lực lượng chức năng cần tăng cường phối hợp giữa Quản lý thị trường – Công an – Hải quan. Đồng thời, trách nhiệm của các chủ sàn thương mại điện tử cần được quy định cụ thể hơn, trong đó yêu cầu bắt buộc gỡ sản phẩm vi phạm trong 24 giờ và chứng minh nguồn gốc hàng hóa khi có kiểm tra.
Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước Trần Hữu Linh khẳng định, chống hàng giả trên nền tảng số phải trở thành nhiệm vụ trọng tâm. Ngoài tăng cường xử lý vi phạm, cần rà soát hệ thống pháp luật, đẩy mạnh truyền thông để nâng cao nhận thức tiêu dùng. Về lâu dài, cơ quan quản lý cần khuyến khích doanh nghiệp đầu tư giải pháp truy xuất nguồn gốc, ứng dụng công nghệ chống giả, đồng thời lan tỏa chương trình "Người Việt ưu tiên dùng hàng Việt" trên môi trường số.
Với các giải pháp đồng bộ, thương mại điện tử Việt Nam được kỳ vọng phát triển minh bạch, cạnh tranh lành mạnh, trở thành nền tảng quan trọng thúc đẩy kinh tế số trong tương lai.
Nam Sơn (t/h)
