AI trở thành công cụ lừa đảo hoàn tiền
Sau lễ mua sắm 11/11, nhiều chủ cửa hàng nhận được các yêu cầu hoàn tiền đi kèm bằng chứng ảnh sản phẩm bị hư hỏng, mốc meo, hoặc rỉ sét—những hình ảnh được xác định là do AI can thiệp.
Với kịch bản gian lận, nhóm "kẻ vặt lông cừu" cố tình vịn vào lỗi nhỏ hoặc bịa ra lỗi để lấy lại tiền mà không trả lại sản phẩm. Một người bán cốc sứ đã nghi ngờ khi nhận được ảnh cốc bị nứt như mạng nhện và yêu cầu khách gửi video kiểm chứng. Ngay lập tức, khách hàng đã rút yêu cầu hoàn tiền.
Hình ảnh do AI tạo ra được đánh giá là rất chân thực, khiến việc kiểm tra bằng mắt thường trở nên khó khăn. Kiểm tra bằng công cụ phát hiện AI cho thấy xác suất ảnh bị làm giả có thể lên tới 92%.
Luật sư Lưu Đông Thần cảnh báo, việc sử dụng hình ảnh do AI tạo ra để đòi tiền có thể bị xem là hành vi gian lận và có thể bị cấm vĩnh viễn khỏi nền tảng.
Bên cạnh đó, việc gian lận còn xảy ra ở chiều ngược lại: Một số người bán cũng lợi dụng AI để "tô hồng" sản phẩm, tạo người mẫu, bối cảnh hoặc thậm chí là hình ảnh sản phẩm giả mạo để thu hút khách hàng.
Giải pháp siết chặt quản lý
Trước tình trạng này, các nền tảng thương mại điện tử đã có những động thái siết chặt:
Kiểm soát quy trình hoàn tiền, từ tháng 4, nhiều nền tảng đã loại bỏ tùy chọn “chỉ hoàn tiền, không cần trả hàng”.
Hệ thống tín nhiệm đã thiết lập hệ thống chấm điểm tín nhiệm người mua dựa trên lịch sử giao dịch và phản hồi từ người bán.
Yêu cầu bằng chứng video, nhiều người bán đề xuất yêu cầu khách hàng gửi video kiểm chứng thay vì chỉ chấp nhận ảnh.
Việc siết chặt quản lý, cùng với việc Trung Quốc áp dụng quy định yêu cầu mọi nội dung do AI tạo ra phải được gắn nhãn rõ ràng, là điều cần thiết để ngăn AI trở thành công cụ tiếp tay cho hành vi gian lận và xây dựng một môi trường thương mại điện tử minh bạch hơn.
Tâm An(t/h)
