Ảnh minh hoạ
Cơ bản hoàn thành việc phân bổ NSNN
Theo Báo cáo của Bộ Tài chính, tổng số kế hoạch chi đầu tư phát triển nguồn ngân sách nhà nước năm 2019 được Quốc hội giao là 416.800 tỷ đồng. Trong đó, vốn trong nước là 369.300 tỷ đồng và vốn nước ngoài là 47.500 tỷ đồng. Tổng kế hoạch vốn đầu tư nguồn NSNN đã được Thủ tướng Chính phủ giao là 355.617,901 tỷ đồng, đạt 85,32% so với kế hoạch Quốc hội giao. Như vậy còn hơn 58.319 tỷ đồng chưa được Thủ tướng giao vốn do chưa đủ điều kiện.
Căn cứ kế hoạch được giao, số liệu ước giải ngân vốn đầu tư nguồn NSNN của các Bộ, ngành địa phương 02 tháng đầu năm 2019 khoảng 16.210,314 tỷ đồng, đạt 3,89% so với kế hoạch Quốc hội giao và đạt 4,52% so kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Trong đó, vốn trong nước là 16.174,940 tỷ đồng, đạt 4,38% kế hoạch Quốc hội giao và đạt 4,9% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao và vốn ngoài nước là 35,374 tỷ đồng, đạt 0,07% kế hoạch Quốc hội giao và đạt 0,12% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.
Theo Bộ Tài chính, số liệu giải ngân kế hoạch vốn ngân sách nhà nước 02 tháng năm 2019 của các Bộ, ngành và địa phương mặc dù có cao hơn so với cùng kỳ năm 2018 nhưng vẫn ở mức thấp. Nguyên nhân của vấn đề này là do những tháng đầu năm, kế hoạch vốn đầu tư nguồn NSNN mới được Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư giao; các Bộ, ngành Trung ương và địa phương mới cơ bản hoàn thành việc phân bổ chi tiết kế hoạch vốn cho các dự án, đồng thời nhập dự toán trên hệ thống Tabmis; các chủ đầu tư đang hoàn thiện các thủ tục đấu thầu, lựa chọn nhà thầu, hoàn thiện hồ sơ tạm ứng, thanh toán theo quy định. Đồng thời, tháng 2 có thời gian nghỉ Tết Nguyên đán kéo dài nên cũng ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân vốn.
Hiện nay, các bộ, ngành, địa phương mới cơ bản hoàn thành việc phân bổ chi tiết cho các dự án, nhập dự toán trên hệ thống Tabmis, các chủ đầu tư đang hoàn thiện thủ tục đấu thầu, hoàn thiện hồ sơ tạm ứng, thanh toán theo quy định.
Để đảm bảo giải ngân hết kế hoạch vốn năm 2019, Bộ Tài chính kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương rà soát, tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ giao vốn cho các dự án đủ điều kiện theo đúng ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 401/VPCP-KTTH ngày 15/1/2019 của Văn phòng Chính phủ. Đối với các dự án chưa đủ điều kiện giao vốn đề nghị thu hồi hết số vốn này để thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản và thu hồi vốn ứng trước.
Đồng thời, chỉ đạo các Bộ, ngành và địa phương đến nay chưa phân bổ chi tiết hoặc chưa phân bổ hết kế hoạch vốn năm 2019 khẩn trương phân bổ chi tiết kế hoạch vốn cho các dự án theo đúng quy định và gửi các cơ quan chức năng làm cơ sở triển khai thực hiện và thanh toán vốn cho các dự án. Bộ Tài chính đã có văn bản số 1966/BTC-ĐT ngày 19/2/2019 gửi các Bộ, ngành địa phương đôn đốc việc phân bổ chi tiết kế hoạch vốn. Chỉ đạo các chủ đầu tư khẩn trương hoàn thiện các thủ tục về phê duyệt thiết kế, dự toán, thủ tục đấu thầu; đôn đốc các nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công để có khối lượng giải ngân; tập trung hoàn thiện các thủ tục nghiệm thu, thanh toán vốn ngay từ các tháng đầu năm; rà soát các vướng mắc trong việc thực hiện và thanh toán để kịp thời xử lý. Bên cạnh đó, cần có biện pháp xử lý trách nhiệm cụ thể đối với các chủ đầu tư chậm hoàn thiện thủ tục nghiệm thu, thanh toán.
Tập trung nghiệm thu, thanh toán vốn đầu tư công
Vốn đầu tư công chiếm tỷ trọng không nhỏ trong tổng chi đầu tư của xã hội. Do đó, chậm giải ngân vốn đầu tư công sẽ làm ảnh hưởng bất lợi đến GDP.
Trước tình hình trên, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương tổng hợp các dự án đáp ứng đủ điều kiện giao vốn để trình Thủ tướng tiếp tục giao kế hoạch đối với số vốn hơn 58.319 tỷ đồng. Nếu dự án không đủ điều kiện giao vốn kế hoạch, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính tổng hợp, đề xuất báo cáo Thủ tướng Chính phủ phương án xử lý phù hợp.
Đối với số vốn đã được Thủ tướng giao, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu các bộ, ngành và địa phương khẩn trương phân bổ chi tiết hết số vốn đã được cơ quan có thẩm quyền giao cho các dự án đúng quy định và gửi báo cáo các các Bộ KH&ĐT, Tài chính tổng hợp, báo cáo Thủ tướng.
Các bộ, ngành địa phương chỉ đạo chủ đầu tư khẩn trương hoàn thiện các thủ tục phê duyệt thiết kế dự toán, thủ tục đấu thầu và đôn đốc các nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công; tập trung thực hiện thủ tục nghiệm thu, thanh toán vốn ngay từ những tháng đầu năm; rà soát các vướng mắc trong thực hiện và thanh toán để kịp thời xử lý, tháo gỡ.
Bên cạnh đó, các bộ, ngành và địa phương phải có các biện pháp xử lý trách nhiệm cụ thể đối với chủ đầu tư, nhà thầu chậm hoàn thiện thủ tục liên quan tới giải ngân vốn đầu tư.
Trong quá trình triển khai thực hiện và thanh toán vốn đầu tư công, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương thực hiện nghiêm Nghị quyết số 70/NQ-CP ngày 3/8/2017 của Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn, trong đó phải gửi báo cáo định kỳ hàng tháng về tình hình triển khai tới các Bộ để báo cáo Thủ tướng.
Đối với các dự án đã được giao vốn kế hoạch năm 2018 nhưng chưa giải ngân hết và có nhu cầu kéo dài sang năm 2019, các bộ, ngành và địa phương khẩn trương làm thủ tục với Kho bạc Nhà nước theo quy định của Chính phủ.
Trong 3 năm qua, giải ngân vốn đầu tư công chậm do vướng các quy định về thủ tục trong Luật Đầu tư công 2014, làm ảnh hưởng tới tiến độ các dự án đầu tư và tới cả tăng trưởng kinh tế của đất nước. Tới nay, nhiều Luật, Nghị định của Chính phủ đã được chỉnh sửa, bổ sung để tháo gỡ các khó khăn về thủ tục, thúc đẩy tiến độ giải ngân.
Tuy nhiên, trong mặt bằng chung “chậm trễ” đó và trong cùng một hệ thống pháp luật, vẫn có các bộ, ngành và địa phương triển khai tiến độ giải ngân nhanh chóng, kịp thời và hiệu quả. Do vậy, trong điều kiện Luật Đầu tư công 2014 chưa được Quốc hội chỉnh sửa, bổ sung thì trách nhiệm và ý thức công vụ là yếu tố quan trọng để hoàn thành nhiệm vụ giải ngân theo yêu cầu của Quốc hội.
Tại Điều 5, Nghị quyết số 70/NQ-CP của Chính phủ đã quy định các bộ, ngành và địa phương chủ động tổ chức kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện kế hoạch. Kiên quyết xử lý nghiêm và kịp thời các tổ chức, cá nhân, lãnh đạo, cán bộ, công chức vi phạm quy định của pháp luật và cố tình cản trở, gây khó khăn, làm chậm tiến độ giao, thực hiện và giải ngân kế hoạch đầu tư công. Thay thế kịp thời những cán bộ, công chức yếu kém về năng lực, trình độ hoặc suy thoái về đạo đức nghề nghiệp, gây nhũng nhiễu, tiêu cực hoặc thao túng, chi phối trong quản lý vốn đầu tư công, đấu thầu. Kiên quyết xử lý các hành vi tiêu cực như thông thầu, gian lận, cản trở, hối lộ, can thiệp bất hợp pháp. Trường hợp phát hiện thì xử lý theo quy định hoặc rút vốn, điều chuyển vốn cho dự án, công trình khác,...
Bộ KH&ĐT được giao chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan trung ương và địa phương tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát các dự án đầu tư sử dụng vốn đầu tư công.Các cơ quan thanh tra, kiểm tra tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc triển khai thực hiện kế hoạch đầu tư công, bảo đảm đúng mục đích, hiệu quả, tiết kiệm, chống lãng phí và tuân thủ đúng quy định của pháp luật.Công khai và làm rõ trách nhiệm tổ chức, cá nhân của các bộ, ngành và địa phương gây chậm trễ trong việc giao vốn, chậm giải ngân; kịp thời kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân gây cản trở, trì trệ, thiếu trách nhiệm trong việc giao vốn và giải ngân vốn đầu tư công.
Hà Trần
