Hòn Vọng Phu được cấu tạo từ đá vôi, trải qua thời gian dài đã bị phong hóa, nứt nẻ. Kết quả khảo sát mới đây cho thấy, tại khu vực này có các tầng đất tàn tích, sườn tích và nhiều khối đá nứt vỡ dày trên bề mặt, chứng tỏ quá trình phong hóa diễn ra mạnh mẽ.
Di tích còn từng hai lần bị sét đánh và chịu tác động từ hoạt động khai thác đá, nổ mìn xung quanh, gây rung chấn khiến các vết nứt ngày càng mở rộng. Do đó, chỉ cần những tác động nhỏ như mưa lớn, gió mạnh, động đất hay nổ mìn cũng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến độ an toàn của di tích, thậm chí dẫn đến nguy cơ sụp đổ.
Dự án gia cố nhằm đảm bảo sự bền vững của Hòn Vọng Phu bằng các giải pháp kỹ thuật giúp tăng độ cứng, ổn định và chống chịu tác động của thời tiết cũng như môi trường xung quanh.
Trước đó, vào tháng 10/2023, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch Thanh Hoá đã tổ chức Hội thảo khoa học đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp bảo tồn di tích thắng cảnh Hòn Vọng Phu. Tháng 1/2024, UBND tỉnh có công văn về việc triển khai thực hiện dự án chống sét cho di tích này; dự án được TP Thanh Hóa triển khai vào tháng 5/2024.
Được biết, di tích thắng cảnh Hòn Vọng phu nằm trong cụm Di tích nghệ thuật và thắng cảnh núi An Hoạch, còn gọi là Vọng phu thạch, là một cột đá cao khoảng 20 m trên núi Nhồi. Cột đá này giống hình người phụ nữ ôm con - hình tượng gắn với truyền thuyết người đàn bà chung thủy chờ chồng đến hóa đá. Hòn Vọng Phu gắn liền với huyền thoại dân gian và đã trở thành một biểu tượng đẹp trong đời sống văn hóa của người dân xứ Thanh.
Thực hiện Quyết định số 983/QĐ, ngày 4/8/1992 của Bộ Văn hóa, Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), Di tích thắng cảnh Hòn Vọng Phu, cùng một số di tích khác nằm trong Cụm di tích nghệ thuật và thắng cảnh núi An Hoạch như Chùa Tiên Sơn (tức chùa Quan Thánh), Chùa Hình Sơn (tức chùa Thánh Mẫu), Đình Thượng (còn gọi là đình Bốn Ban), Lăng Quận Mã (hay lăng Lê Trung Nghĩa) đã được công nhận là di tích Quốc gia.
Tuy nhiên, vào đêm 15/6/2022, do xảy ra mưa lớn, sấm sét gây sạt lở di tích Hòn Vọng Phu ở 2 vị trí. Vị trí thứ nhất ở phía tây gần đỉnh Hòn Vọng Phu bị sạt lở khối đá có kích thước khoảng 1 m x 3 m. Vị trí thứ hai ở phía đông Hòn Vọng Phu, sạt lở khối đá có kích thước rộng 2,5 m x dài 3 m. Hiện nay các khối đá bị sạt lở đang nằm ngay tại chân Hòn Vọng Phu.
Hội thảo đã nhận được 12 tham luận của các nhà nhà khoa học, cá nhân đã và đang công tác tại các sở, ngành, cơ quan chuyên môn trong nước. Các tham luận tập trung đánh giá các giá trị của di tích, thực trạng và đề xuất phương án, giải pháp bảo vệ di tích thắng cảnh “Hòn Vọng Phu” thuộc Cụm di tích nghệ thuật và thắng cảnh núi An Hoạch.
An Nhiên
