Là một trong những tỉnh có diện tích sản xuất lúa lớn nhất khu vực Bắc Trung bộ, Thanh Hóa hiện đang từng bước khẳng định vị thế trong ngành nông nghiệp với chiến lược nâng cao giá trị sản phẩm lúa gạo. Không chỉ dừng lại ở việc bảo đảm sản lượng, tỉnh đang chú trọng vào việc chuyển đổi cơ cấu giống, ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật, phát triển thương hiệu và xây dựng chuỗi giá trị bền vững để đưa hạt gạo xứ Thanh vươn xa hơn trên thị trường trong và ngoài nước.
Với hơn 220.000ha đất canh tác lúa, sản lượng trung bình hàng năm đạt trên 1,4 triệu tấn, Thanh Hóa từ lâu đã đóng vai trò là “vựa lúa” của khu vực miền Trung. Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường, trung bình tỉnh Thanh Hóa gieo cấy khoảng 220 nghìn ha lúa/năm, riêng vùng lúa thâm canh năng suất, chất lượng cao đạt diện tích hơn 150 nghìn. Tổng sản lượng lúa toàn tỉnh đạt khoảng 1,4 triệu tấn/năm.
Cùng với đó, những năm gần đây, khi nhu cầu của thị trường thay đổi theo hướng tập trung vào chất lượng, các HTX trên địa bàn tỉnh đã chủ động nắm bắt xu hướng để hướng dẫn, khuyến khích người dân, các hộ thành viên HTX đầu tư sản xuất lúa theo hướng hữu cơ, VietGAP, giảm phát thải.
Song song với việc nâng cao chất lượng, nhiều địa phương và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đã chú trọng khôi phục và phát triển thương hiệu gạo đặc sản. Thanh Hóa hiện có 19 sản phẩm lúa gạo đạt tiêu chuẩn OCOP như: gạo nếp Cay Nọi, gạo nếp hạt cau Tiên Sơn Hà Lĩnh, gạo nếp cái hoa vàng Gia Miêu Ngoại Trang, gạo Tiên Sơn số 3, gạo Vân Đài, gạo Hoa Minh, gạo Ngọc Trai, gạo Ngũ Phúc... trong đó phần lớn là các sản phẩm lúa gạo của các HTX nông nghiệp.
Việc xây dựng sản phẩm OCOP từ các sản phẩm lúa chất lượng cao, gắn sản xuất với chế biến, tiêu thụ đã tạo điều kiện để nâng cao giá trị lúa gạo của nông dân.
Hiện nay, sản xuất nông nghiệp nói chung, sản xuất lúa gạo trên địa bàn tỉnh đang chuyển dần từ “lượng” sang “chất”. Các chỉ tiêu về gạo chất lượng cao, quy trình sản xuất lúa gạo ngày càng được các địa phương, HTX và người dân chuẩn hóa theo quy chuẩn VietGAP và các loại sản phẩm chế biến từ gạo được sản xuất bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm.
Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Lê Hồng Hải cho biết: Để góp phần nâng cao giá trị, thương hiệu cho các sản phẩm lúa gạo, Liên minh HTX tỉnh đã khuyến khích các HTX tăng cường sử dụng các giống lúa chất lượng cao và tổ chức sản xuất theo mô hình “cánh đồng lớn” gắn với chế biến và tiêu thụ, đẩy mạnh áp dụng sản xuất theo quy trình ứng dụng công nghệ cao, cơ giới hóa... để nâng cao năng suất, chất lượng lúa gạo. Đồng thời, đầu tư xây dựng bao bì, nhãn mác và mã truy xuất nguồn gốc cho các sản phẩm lúa gạo để tạo niềm tin với người tiêu dùng, từ đó khẳng định uy tín, chất lượng của sản phẩm gạo xứ Thanh.
Lê Huy
