Thị trường chứng khoán năm 2023: “Gập ghềnh” nhưng vẫn đầy cơ hội

Các yếu tố tác động tích cực đến thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2023

Lạm phát toàn cầu nhiều khả năng đã qua đỉnh: Chỉ số hàng hóa toàn cầu của Bloomberg đã lập đỉnh vào tháng 06/2022 và đã giảm khoảng 16% vào thời điểm cuối năm 2022. Lạm phát của Mỹ cũng lập đỉnh 9,1% vào tháng 06/2022, từ đó bắt đầu giảm dần theo xu hướng tháng sau thấp hơn tháng trước.

Các ngân hàng trung ương sẽ bớt quyết liệt hơn trong chính sách thắt chặt tiền tệ: Trong năm 2022, Ngân hàng dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đã tăng lãi suất 7 lần, từ mức 0%-0,25% lên mức 4,25%-4,5%. Dự báo Fed có thể sẽ tiếp tục tăng lãi suất trong năm 2023 nhưng mức tăng sẽ ít hơn nhiều so với năm 2022 do áp lực về lạm phát đã giảm xuống. Về tác động đối với thị trường chứng khoán, việc tăng lãi suất trong năm 2023 đã ít nhiều được phản ánh vào giá cổ phiếu.

Áp lực về lãi suất và tỷ giá trong nước đã giảm đáng kể: Lãi suất liên ngân hàng qua đêm đã giảm về dưới 5,0% vào cuối năm 2022. Cũng trong tháng 12/2022, các tổ chức tín dụng đã thống nhất áp dụng mức lãi suất huy động tối đa 9,5% cho tất cả các kỳ hạn, trong khi trước đó, có một số ngân hàng nhỏ đã đẩy lãi suất huy động lên mức 11-12%.

Với xu hướng đồng USD yếu đi kể từ tháng 09/2022 (chỉ số DXY giảm 9% kể từ tháng 09/2022 đến cuối năm 2022), áp lực về tỷ giá đã giảm đáng kể. Tỷ giá USD/VND đã giảm từ khoảng 24.900 đồng/USD trong tháng 11/2022 xuống còn khoảng 23.600 đồng/USD vào cuối năm 2022. Tiền đồng được kỳ vọng sẽ được tiếp tục hỗ trợ bởi dòng vốn từ đầu tư nước ngoài và thặng dư thương mại của Việt Nam.

Đầu tư công được đẩy mạnh trong năm 2023: Quốc hội đã thông qua kế hoạch đầu tư công năm 2023 với tổng vốn trên 700.000 tỉ đồng, tăng khoảng 25% so với kế hoạch năm 2022 và khoảng 61% so với số ước thực hiện năm 2022. Chính phủ đang rất quyết liệt trong việc đẩy nhanh tiến độ các dự án cơ sở hạ tầng. Đây là một động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế năm 2023.

Trung Quốc mở cửa trở lại: Việc Trung Quốc chấm dứt chính sách zero-Covid và mở cửa trở lại nền kinh tế sẽ tác động tích cực đến kinh tế Việt Nam, đặc biệt là lĩnh vực du lịch. Vào giai đoạn trước dịch COVID-19, khách Trung Quốc chiếm khoảng gần 1/3 khách quốc tế đến Việt Nam. Ngoài ra, việc Trung Quốc mở cửa trở lại nền kinh tế sẽ giúp giảm chi phí đầu vào cho các doanh nghiệp sản xuất của Việt Nam sử dụng nguyên liệu nhập khẩu từ Trung Quốc, đồng thời sẽ thúc đẩy xuất khẩu từ Việt Nam sang Trung Quốc, nhất là đối với các sản phẩm nông nghiệp.

Định giá hấp dẫn của thị trường chứng khoán: Vào thời điểm cuối năm 2022, chỉ số VN-Index đang được giao dịch ở mức P/E cho năm 2023 khoảng 10 lần, thuộc vào vùng định giá rẻ nhất trong vòng 10 năm trở lại đây. Mức P/E này cũng thấp hơn khoảng 30% so với các thị trường mới nổi trong khu vực ASEAN, trong khi trong giai đoạn trước 2022, mức chiết khấu của thị trường Việt Nam trung bình chỉ khoảng 15%. Các nhà đầu tư nước ngoài đã thấy được sự hấp dẫn này và đã mua ròng khoảng 1,3 tỷ USD trong tháng 11 - 12/2022.

VN-Index có thể hồi phục kỹ thuật tại vùng 1.100 – 1.280 điểm

Ông Đỗ Bảo Ngọc, Phó Tổng giám đốc, Công ty Chứng khoán Kiến Thiết Việt Nam (CSI) cho biết, thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam năm 2022 nhiều “sóng gió” và bất ngờ với những sự kiện có ảnh hưởng lớn tới xu hướng thị trường và niềm tin của nhà đầu tư (NĐT).

“Những khó khăn của năm 2022 có thể sẽ kéo dài sang năm 2023, tuy nhiên, triển vọng năm 2023 sẽ có những chuyển biến tích cực hơn khi lạm phát giảm dần, lãi suất có xu hướng tạo đỉnh và giảm dần; áp lực lên tỷ giá giảm, chính sách tiền tệ sẽ nới lỏng dần và dòng tiền lớn trở lại khi định giá đang ở vùng hấp dẫn”, ông Ngọc nhận định.

Đánh giá về những yếu tố tiêu cực có thể ảnh hưởng đến thị trường năm 2023, Phó Tổng giám đốc của CSI cho rằng, đầu tiên phải kể đến là vấn đề lãi suất cao. Sau nhiều lần tăng lãi suất thì mặt bằng lãi suất thế giới hay Việt Nam vẫn ở mức cao để đối phó với những rủi ro lạm phát có thể gia tăng. Như vậy, về cơ bản, điều này không quá thuận lợi cho các doanh nghiệp (DN) niêm yết.

“Nếu mặt bằng lãi suất cao duy trì trong khoảng thời gian dài trong năm 2023 sẽ thật sự là một áp lực đối với các DN niêm yết, sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến chi phí tài chính của các DN này. Các DN có nợ vay cao phải đối mặt với những yếu tố rủi ro cũng như việc chi phí gia tăng, do đó, triển vọng doanh thu, lợi nhuận sẽ có xu hướng sẽ giảm, còn DN nào có nguồn vốn tốt thì vẫn hoạt động sản xuất kinh doanh bình thường”, ông Đỗ Bảo Ngọc cho hay.

Bên cạnh đó là rủi ro liên quan đến nhu cầu về hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu của một số thị trường lớn như Mỹ hay Châu Âu. Hiện tại, nhu cầu sụt giảm nhanh chóng dẫn đến nhiều ngành nghề, lĩnh vực sản xuất phục vụ cho xuất khẩu trong nước đang chịu ảnh hưởng tiêu cực từ cuối quý IV/2022 và có thể sẽ còn kéo dài đến quý I và II của năm 2023 như: Dệt may, da giày, thủy sản… Gần đây, một số khu công nghiệp không còn duy trì được tần suất sản xuất lớn như trước đây.

“Rủi ro này sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới các DN sản xuất hàng xuất khẩu, gia công, DN đầu tư trực tiếp nước ngoài”, ông Ngọc lo ngại.

Còn theo ông Lê Đức Khánh, Giám đốc Phát triển năng lực đầu tư, Công ty Chứng khoán VPS, chỉ số P/E của TTCK Việt Nam hiện đang ở khu vực thấp nhất trong vòng 10 năm trở lại đây. Tăng trưởng kinh tế ổn định đi kèm với việc nhanh chóng đưa ra các giải pháp nhằm giải quyết những vấn đề của thị trường trái phiếu doanh nghiệp và thị trường bất động sản sẽ là động lực hỗ trợ nền kinh tế và TTCK. Các chương trình thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, thúc đẩy hoạt động đầu tư kết hợp với lãi suất huy động điều chỉnh giảm là động thái tiếp theo hỗ trợ dòng tiền tham gia vào TTCK.

Chuyên gia của VPS dự báo, VN-Index sẽ không giảm sâu và có thể tăng điểm hồi phục và dao động tích cực trở lại tại khu vực 1.100 – 1.280 điểm trong năm 2023.

“Thị trường giá xuống cũng sẽ kết thúc bởi một chu kỳ và giai đoạn thị trường giá lên. Nhà đầu tư không nên quá bi quan và đừng đánh mất niềm tin vào thị trường chứng khoán, niềm tin vào chính mình. Những rủi ro luôn song hành cùng cơ hội khi tham gia vào thị trường, đặc biệt là giai đoạn sắp tới trong năm 2023. Quản lý danh mục tốt đi kèm với việc chọn lọc kỹ cổ phiếu đầu tư là điều quan trọng”, ông Lê Đức Khánh khuyến nghị.

Cơ hội để tham gia đầu tư hiệu quả trên thị trường chứng khoán thông qua quỹ mở

Trong quá trình hồi phục của thị trường chứng khoán năm 2023, sẽ vẫn có những sự biến động cũng như sự phân hóa trong kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết. Việc đầu tư cổ phiếu hiệu quả đòi hỏi nhiều kỹ năng phân tích dựa trên các nguồn thông tin đầy đủ, cũng như sự ổn định về tâm lý khị thị trường biến động và sự kiên nhẫn nắm giữ cổ phiếu dài hạn để đạt được lợi nhuận kỳ vọng.

Đối với những nhà đầu tư mới hoặc chưa có nhiều kinh nghiệm qua các giai đoạn của thị trường, việc đầu tư cổ phiếu thông qua các quỹ mở là một sự khởi đầu phù hợp. Quỹ mở là một giải pháp hiệu quả giúp khách hàng gia tăng tài sản nhờ vào sự tăng trưởng của thị trường chứng khoán Việt Nam trong dài hạn thông qua việc ủy thác cho các chuyên gia.

Đối với các quỹ mở VinaCapital, việc chọn lọc công ty sẽ là yếu tố then chốt để đạt được hiệu suất đầu tư cao, mục tiêu là tăng tỷ trọng ở những công ty có khả năng chống chọi tốt với khó khăn của kinh tế và bứt phá khi kinh tế hồi phục. Việc chọn lọc công ty vào danh mục cũng phải phù hợp chiến lược từng quỹ.

Nhờ vậy, các quỹ mở được quản lý chủ động của VinaCapital đều có hiệu suất đầu tư vượt trội, cao hơn so với chỉ số tham chiếu và cao hơn đáng kể so với các quỹ cùng loại, đồng thời bảo vệ hiệu quả lợi nhuận của nhà đầu tư khi thị trường biến động. Đặc biệt, các quỹ chứng khoán VinaCapital đã đạt được hiệu suất đầu tư tốt hơn VN-Index trong cả thị trường bò và thị trường gấu, nhờ tuân thủ quy trình đầu tư dựa trên nghiên cứu chuyên sâu, phân bổ danh mục hiệu quả và quản trị rủi ro chặt chẽ.

Đơn cử, tính đến ngày 31/12/2022, lợi nhuận trung bình 03 năm gần nhất của VINACAPITAL-VESAF đạt 16,6%/năm, theo sau là VINACAPITAL-VEOF với mức lợi nhuận 12,7%/năm. Cả hai quỹ cổ phiếu này của VinaCapital đều đạt hiệu suất vượt xa chỉ số tham chiếu VN-Index (có mức tăng trung bình 3 năm gần nhất là 1,6%/năm). Quỹ cân bằng VINACAPITAL-VIBF ghi nhận mức lợi nhuận trung bình 03 năm gần nhất là 10,9%/năm, vượt trội so với chỉ số tham chiếu là 3,6%/năm. Quỹ trái phiếu VINACAPITAL-VFF cũng đạt mức lợi nhuận trung bình 3 năm gần nhất là 7,1%/năm, trong khi chỉ số tham chiếu đạt 5,3%/năm.

Lê Pháp (T/h)