Sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động triển khai Nghị quyết 25/NQ-CP, Nghị quyết 154/NQ-CP của Chính phủ, Chỉ thị 05/CT-TTg và Chỉ thị 08/CT-BCT về các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, kích cầu tiêu dùng và phát triển thị trường trong nước năm 2025.
Hội nghị có sự tham dự của đại diện Sở Công Thương một số tỉnh, thành phố phía Nam, hơn 10 doanh nghiệp phân phối và trên 30 doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu thủy sản hàng đầu cả nước. Chương trình nhằm hỗ trợ kết nối, tìm kiếm cơ hội hợp tác, liên kết giữa nhà sản xuất và hệ thống phân phối, mở rộng thị trường tiêu thụ thủy sản trong nước, góp phần kích cầu tiêu dùng và hưởng ứng Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”.
Phát biểu khai mạc, ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước nhấn mạnh vai trò đặc biệt của thị trường trong nước trong bối cảnh xuất khẩu gặp khó khăn. Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt trên 10 tỷ USD, tăng hơn 12% so năm 2023 và vượt 6% kế hoạch. Tuy nhiên, biến động từ các thị trường lớn như Mỹ, cộng với áp lực cạnh tranh, cho thấy việc mở rộng tiêu thụ nội địa là hướng đi tất yếu.
“Ngành thủy sản giải quyết tới 3–4 triệu lao động, chiếm khoảng 4–5% GDP, nhưng tiêu dùng trong nước vẫn chưa tương xứng. Bình quân mỗi người Việt mới tiêu thụ khoảng 40kg thủy sản/năm, thấp hơn nhiều so với mức 60–70kg ở Nhật Bản, Hàn Quốc hay Malaysia. Chúng ta cần tư duy bài bản, chiến lược dài hạn từ sản xuất đến phân phối,” ông Linh nói.
Hiện, thủy sản sản xuất trong nước chiếm khoảng 60–70% thị phần nội địa, chủ yếu là tôm, cá basa, mực, cá biển; thủy sản nhập khẩu vẫn ở mức 30–40%. Theo ông Linh, muốn khai thác hết tiềm năng, các doanh nghiệp cần chú trọng phát triển kênh phân phối nội địa, có sự đồng hành của các hệ thống bán lẻ lớn, coi thị trường gần 100 triệu dân là mục tiêu chiến lược lâu dài.
Hiệp hội VASEP cho rằng gắn tiêu thụ nội địa với xuất khẩu sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí và nguyên liệu, tăng sức cạnh tranh. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu bài bản lại khó chen chân trên thị trường trong nước do môi trường cạnh tranh chưa minh bạch về chất lượng, sản phẩm giá rẻ nhưng đầu tư thấp dễ chiếm ưu thế.
Ông Huỳnh Minh Tường, Phó Chủ tịch VASEP cho biết: “Doanh nghiệp xuất khẩu đạt chứng chỉ quốc tế, chi phí sản xuất cao nhưng lại khó bán trong nước, dù chất lượng vượt trội. Đây là bài toán nan giải”.
Bà Nguyễn Kim Hậu, Tổng Giám đốc Seaspimex Việt Nam, chia sẻ rằng dù kiên trì phát triển song song thị trường nội địa và xuất khẩu suốt 30 năm, tỷ trọng nội địa vẫn chỉ chiếm 30% doanh thu. Một sản phẩm nổi bật là ghẹ đóng lon – 95% xuất khẩu sang Mỹ – vẫn khó tiêu thụ ở Việt Nam. Mục tiêu cân bằng 50% nội địa và 50% xuất khẩu là thách thức lớn.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp phản ánh chi phí logistics, vận chuyển, bảo quản thủy sản trong nước cao; hạ tầng chợ đầu mối và mạng lưới phân phối chưa đồng bộ; thiếu ổn định nguồn cung; truy xuất nguồn gốc chưa minh bạch; và tâm lý e dè của người tiêu dùng với sản phẩm chế biến sẵn.
Trước các ý kiến tại hội nghị, ông Trần Hữu Linh khẳng định: thị trường nội địa cần được xem là chiến lược nền tảng, không phải kênh phụ hay nơi tiêu thụ hàng dư thừa. Doanh nghiệp phải chủ động xây dựng kế hoạch riêng cho thị trường này, từ nuôi trồng, chế biến, phân phối đến hậu kiểm.
Ông Trần Hữu Linh đề xuất các trọng tâm:
Nghiên cứu thị hiếu và đặc thù vùng miền, đa dạng hóa sản phẩm, tiếp cận mạnh vào tầng lớp trung lưu.
Bảo đảm minh bạch chuỗi cung ứng, truy xuất nguồn gốc rõ ràng để nâng cao niềm tin người tiêu dùng.
Đầu tư hạ tầng logistics và hệ thống phân phối hiện đại, giảm chi phí trung gian, ổn định giá cả.
“Doanh nghiệp Việt cần có trách nhiệm với thị trường Việt. Phát triển thị trường nội địa chính là khẳng định bản lĩnh thương hiệu Việt trên sân nhà,” ông Linh nhấn mạnh.
Trong khuôn khổ hội nghị, dưới sự chứng kiến của lãnh đạo Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, VASEP và Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam, 16 đơn vị gồm hệ thống siêu thị và doanh nghiệp thủy sản đã ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác tiêu thụ thủy sản nội địa.
Nguyễn Kiên (t/h)
