Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Cán bộ ngoại giao phải “vừa hồng, vừa chuyên”

Mở đầu bài phát biểu, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã bày tỏ ấn tượng và đáng giá cao về đội ngũ cán bộ làm công tác ngoại giao: là những người có tâm huyết, có trách nhiệm, có trình độ cao, có khả năng tổng hợp và định hướng phản ứng các chính sách…

Thủ tướng cũng biểu dương những thành tích hoạt động của Bộ Ngoại giao trong những năm qua, đã thực hiện tốt công tác quan tâm chăm lo đồng bào ta ở nước ngoài, công tác lãnh sự, bảo hộ công dân, nhất là đối với các ngư dân, phát huy tinh thần đoàn kết cộng đồng, hướng về xây dựng quê hương đất nước, mà điển hình, theo Thủ tướng, Việt Nam là một trong 10 nước có kiều hối lớn nhất.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định "Vị thế của Việt Nam đang ngày càng được khẳng định, trong đó có nhiều đóng góp to lớn của những người làm công tác ngoại giao (Ảnh: Quang Hiếu)

Trong hoạt động đối ngoại năm 2017, chúng ta đã tăng cường quan hệ với hầu hết các đối tác chủ chốt; Tiến hành 18 chuyến thăm cấp nhà nước đến 19 nước; Tham dự 8 hội nghị đa phương quốc tế lớn; Tiến hành hàng trăm cuộc tiếp xúc song phương với lãnh đạo, nguyên thủ các nước trên thế giới, riêng Tuần lễ Cấp cao APEC tại Đà Nẵng là 50 cuộc. Đồng thời, nước ta đã đón 36 lượt nguyên thủ, thủ tướng các nước đến thăm. Nội dung các hoạt động đối ngoại đều rất thực chất, ngày càng đi vào chiều sâu, ổn định và bền vững.

Thủ tướng cho rằng, những thành tích đó có được là do hai nguyên nhân quan trọng: (1) Đầu vào của chúng ta được lựa chọn tương đối kỹ càng; (2) Quá trình rèn luyện, phấn đấu, học tập tu dưỡng của từng cán bộ. “Đây là truyền thống, là tài sản quý báu mà Bộ Ngoại giao gìn giữ phát huy từ thế hệ này qua thế hệ khác”. Thủ tướng nhấn mạnh.

Về công tác chỉ đạo nhiệm vụ năm 2018, Thủ tướng nêu rõ: “Trong quan hệ đối ngoại, thông qua các biện pháp vừa hợp tác, vừa đấu tranh, chúng ta đã kiên quyết và kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, duy trì môi trường hòa bình, ổn định và hợp tác, góp phần tạo môi trường thuận lợi cho công cuộc phát triển và bảo vệ đất nước”.

Thủ tướng cũng cho biết, ông rất chú ý đến các bức điện, các báo cáo của Bộ Ngoại giao về tình hình thế giới để giúp Chính phủ và các Bộ ngành Trung ương có định hướng chính sách, tháo gỡ vướng mắc thể chế khi mà khả năng chống chịu của kinh tế Việt Nam trước biến động thế giới còn yếu, hay trước vấn đề quản lý kinh tế xã hội, nhất là quản lý doanh nghiệp Nhà nước, tài sản công còn nhiều bất cập.

Thủ tướng nêu, các đồng chí có nhiều báo cáo, đề xuất tốt, khoa học trong định hướng chiến lược phát triển đất nước, giữ vững độc lập, tự chủ. Tuy nhiên, những kết quả chúng ta có được vẫn thực sự chưa được như mong đợi, tài nguyên và tiềm năng của chúng ta chưa phát huy hết, xuất khẩu của chúng ta vẫn gặp nhiều khó khăn, chỉ số phát triển kinh tế chưa cao…

Thủ tướng tâm đắc với các bức ảnh giới thiệu về hoạt động ngoại giao của Chính phủ Việt Nam với bè bạn quốc tế (Ảnh: Quang Hiếu)

Thủ tướng cũng đã đặt ra yêu cầu đối với các cán bộ ngoại giao, những người gánh sứ mệnh “đem chuông đi đánh xứ người” là những người có nhiều cơ hội được tiếp cận với các nền khoa học hiện đại, các phương pháp quản lý tiên tiến. Vì vậy, mỗi phải mỗi cán bộ ngoại giao là những người tiên phong trong đổi mới tư duy, nhạy bén hơn nữa và có nhiều sáng kiến mới, những ý tưởng hay để chống trì trệ, cản trở sự phát triển đất nước.

Thủ tướng cũng bày tỏ đau đáu trong việc tìm ra một lối đi, cách làm hiệu quả nhất cho đất nước và mong muốn Bộ Ngoại giao nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế để áp dụng cho Việt Nam.

Chúng ta đã làm tốt công tác tại diễn đàn ASEAN nhưng nhận thức về ASEAN vẫn chưa lan tỏa đến người dân và doanh nghiệp". Vì vậy, Thủ tướng mong mỗi cán bộ ngoại giao phải bản lĩnh, mạnh dạn đánh giá đúng những cái được và chưa được, cũng như những bất cập, vướng mắc để khắc phục, tháo gỡ và rút kinh nghiệm. 

“Ngoại giao kinh tế, hội nhập kinh tế cần chú trọng hơn nữa, tranh thủ hiệu quả các cam kết trong các hiệp định tự do thương mại đã ký để phát triển thị trường. Công tác nghiên cứu, tham mưu dự báo cần kịp thời, nhạy bén, khẩn trương hơn nữa trong bối cảnh quốc tế đang diễn biến nhanh chóng, phức tạp. Mỗi đại sứ, cán bộ cơ quan đại diện ngoại giao cần thực sự là những sứ giả về kinh tế. Thủ tướng yêu cầu.

Trong công tác chuyên môn, Thủ tướng cũng nhắc nhở, ngay trong Bộ Ngoại giao vẫn còn có tình trạng công chức hoàn thành chưa tốt nhiệm vụ. Do vậy, việc xây dựng ngành ngoại giao chuyên nghiệp, vững mạnh cần tiếp tục là một ưu tiên quan trọng, góp phần vào xây dựng Chính phủ liêm chính, kiến tạo phát triển, hành động, phục vụ người dân và doanh nghiệp. Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần là không ngồi chờ, không thụ động mà phải chủ động giúp doanh nghiệp.

Thủ tướng khẳng định: Định hướng hòa bình, hợp tác vẫn là xu hướng chính nhưng tình hình thế giới có nhiều thay đổi khó lường. Do đó, việc đổi mới cách chỉ đạo, bám sát công việc, nêu cao tinh thần trách nhiệm với dân, với nước, với Bộ rất quan trọng. Chính phủ kiến tạo phát triển thì Bộ Ngoại giao cần thực hiện chức năng ngoại giao kiến tạo phát triển.

Thủ tướng đề nghị với 1.200 cán bộ, công chức, trong đó trên 1/3 dưới 35 tuổi, cần cố gắng rèn luyện tốt hơn nữa, đề cao trách nhiệm cá nhân trong nghiên cứu, đề xuất xử lý công việc chuyên môn của cục, của vụ mình. Bộ ngoại giao cần đi đầu trong thực hiện phương châm hành động “10 chữ” mà Chính phủ đề ra trong năm 2018.

Thủ tướng đề nghị với 1.200 CB-CNVC của Bộ ngoại giao cần đi đầu trong thực hiện phương châm hành động “10 chữ” mà Chính phủ đề ra trong năm 2018 (Ảnh:Quang Hiếu) 

Thủ tướng nhấn mạnh về quốc phòng an ninh, chúng ta đã có chiến lược bảo vệ Tổ quốc từ xa và giữ nước từ khi nước chưa nguy. Theo tinh thần đó, chúng ta phải thực hiện tốt chủ trương Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy, là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế...

Thủ tướng nêu rõ, tinh thần là chúng ta có nhiều đối tác chiến lược, cần đưa vào chiều sâu, thiết thực, hiệu quả. Tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại đa phương, nhất là với ASEAN, Liên Hợp Quốc nhằm mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao tiềm lực đất nước. Kiên trì thúc đẩy việc giải quyết tranh chấp trên Biển Đông bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, chủ động dự báo, xử lý linh hoạt mọi tình huống, không để rơi vào thế bị động, đối đầu.

Cần chú trọng hơn nữa nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại, chủ động hội nhập quốc tế, giữ vững môi trường hòa bình để tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển, nâng cao tiềm lực quốc gia. “Cần tổ chức thực hiện các thỏa thuận hợp tác, hiệp định đã ký kết để thúc đẩy đến cùng kết quả chuyến đi”, Thủ tướng bày tỏ mong muốn có cuộc kiểm điểm việc những hiệp định, văn bản đã ký kết thực hiện đến đâu, “chứ không phải đi, về, biết rồi để đó mà phải biến thành hành động”.

Nhiệm vụ phục vụ phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế là một trọng tâm, cần có chủ trương sáng tạo, phương châm hoạt động, những cách làm mới để thúc đẩy việc này tốt hơn. Do đó, những nội dung về ngoại giao kinh tế cần được cụ thể hóa hơn để dễ vận dụng hơn, nhất là năm nay chúng ta có nhiều hiệp định thương mại được ký kết.

Các đại sứ, sứ quán cần tập hợp thông tin, nghiên cứu, kiến nghị về chiến lược, những phương hướng phát triển thị trường cho hàng hóa Việt Nam.

Các nhà ngoại giao, cơ quan ngoại giao không chỉ giúp chính quyền, người dân, cộng đồng doanh nghiệp hiểu về Việt Nam mà còn phải giúp người dân, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam hiểu về đất nước và những cơ hội kinh doanh ở nơi mình công tác.

Thủ tướng nhấn mạnh, để thành công thì vấn đề quan trọng nhất vẫn là con người. Do đó, cần quan tâm xây dựng lớp cán bộ ngoại giao "vừa hồng, vừa chuyên". Cán bộ ngoại giao cần có bản lĩnh, trí tuệ, không chỉ làm tốt ngoại giao chính trị mà cả ngoại giao kinh tế, là những sứ giả văn hóa, làm tốt công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài cũng như bảo hộ các quyền, lợi ích chính đáng của công dân Việt Nam ở ngoài nước. Cán bộ ngoại giao ở nước ngoài phải gương mẫu, là tấm gương, đừng để những việc tai tiếng xấu, ảnh hưởng đến hình ảnh đất nước, Thủ tướng nhấn mạnh.

“Những cản trở, trì trệ luôn có ở một đất nước, một tổ chức, một cơ quan, cho nên phải có những người dũng cảm để chống trì trệ, chống vô tổ chức, chống xuống cấp của tổ chức, cơ quan, từ đó chúng ta xây dựng đất nước. Chính vì thế, Bộ Ngoại giao phải là người dũng cảm đó”, Thủ tướng chia sẻ: "Các đồng chí cần đưa ra các sáng kiến mới, những ý tưởng mới để chống trì trệ, cản trở sự phát triển đất nước. Đây là nhiệm vụ nặng nề mà tôi mong các đồng chí cố gắng”.

Về vấn đề cán bộ, Thủ tướng nêu rõ, Bộ Ngoại giao cần nghiên cứu xây dựng bộ chỉ số đánh giá hiệu quả công tác đối ngoại trên các phương diện chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội cho các vị trí khác nhau ở cơ quan ngoại giao tại mỗi nước và thậm chí trong từng vụ, cục. Nếu làm tốt việc này, Bộ Ngoại giao sẽ là một trong những cơ quan đi đầu trong việc thực hiện thông điệp 2018 của Chính phủ: "Kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, hiệu quả".

Thủ tướng mong rằng mỗi cán bộ, nhân viên ngoại giao là những chiến sĩ trên mặt trận ngoại giao, sẽ luôn trung thành, kiên định về đường lối, linh hoạt, sáng tạo trong hành động vì một nước Việt Nam giàu mạnh, hùng cường, “sánh vai với các cường quốc năm châu”, như Bác Hồ, vị lãnh tụ kính yêu, nhà ngoại giao kiệt xuất của dân tộc, hằng mong muốn.

Bảo Lan (tổng hợp)