Thương mại điện tử có làm gia tăng buôn lậu?

“Nóng” tình trạng buôn lậu

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo 389/TP Hà Nội, trong nửa đầu năm 2022, tình trạng kinh doanh hàng hóa nhập lập không có hóa đơn chứng từ vẫn diễn biến phức tạp. Các đối tượng buôn lậu thường tập trung vào các loại hàng hóa có giá trị cao, dễ cất giấu như: Sản phẩm từ động vật hoang dã, ngoại tệ, mỹ phẩm, tân dược…

Hàng lậu thường được các đối tượng vận chuyển, cất giữ bằng nhiều phương thức thủ đoạn khác nhau như chia nhỏ, vận chuyển hàng lậu thành nhiều đợt; thuê các địa điểm như nhà kho, khu chung cư, các nơi hẻo lánh ít người qua lại để làm nơi tập kết hàng hóa.

Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng, Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội đánh giá, hoạt động lợi dụng thương mại điện tử để buôn lậu, buôn bán hàng giả, xâm phạm sở hữu trí tuệ có xu hướng tăng. Các đối tượng thường xuyên dùng các mạng xã hội như facebook, zalo, tiktok… để bán hàng lậu như: Kit test nhanh Covid-19, thuốc điều trị Covid-19, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm…

“Thời gian qua, Công an thành phố đã phát hiện 60 nhóm kín, gỡ bỏ hàng chục nhóm Zalo, Facebook kinh doanh thuốc điều trị Covid-19 trên không gian mạng”, ông Tùng cho hay.

Theo Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội Nguyễn Thanh Tùng, hoạt động lợi dụng thương mại điện tử để buôn lậu, buôn bán hàng giả, xâm phạm sở hữu trí tuệ có xu hướng tăng, tính chất phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn khác nhau.

Điển hình như Đội 7 phòng PC03 kiểm tra căn hộ chung cư C14 Tố Hữu, quận Hà Đông đã phát hiện, thu giữ 2.000 hộp thuốc Liên hoa Thanh ôn (bên ngoài bao bì sản phẩm có chữ Trung Quốc) do nước ngoài sản xuất không có hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc. Đối tượng khai nhận đã lợi dụng mạng xã hội để tiêu thụ sản phẩm.

Nói về những khó khăn trong quá trình đấu tranh chống buôn lậu, hàng giả, Cục trưởng Cục Quản lý thị trường Hà Nội Chu Xuân Kiên cho biết, một số văn bản quy phạm pháp luật về công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả còn có điểm hạn chế gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong thực thi công vụ.

Trong khi đó, ông Tùng cho rằng, hệ thống tra cứu hóa đơn điện tử chưa được triển khai đồng bộ, chưa có sự phối hợp nhịp nhàng giữa cơ quan Thuế, Hải quan và các lực lượng chức năng khác dẫn đến hiệu quả kiểm tra, xử lý vụ việc chưa cao. Do vậy ông Tùng đề xuất Ban Chỉ đạo 389 chỉ đạo Biên phòng, Hải quan, Quản lý thị trường kiểm soát chặt từ cửa khẩu biên giới, các ga hàng không, đường sắt… đồng thời kiến nghị bổ sung chế độ hàng hóa có nguồn gốc chứng từ ngay từ khi nhập khẩu, không chấp nhận việc ghi giá thấp hơn thực tế để đối phó với lực lượng thực thi công vụ. Đối với việc kinh doanh kho tàng, bến bãi cần tăng cường trong việc cấp phép, có chế tài khi phát hiện tại kho có hàng vi phạm.

Giải pháp chống buôn lậu

Phát biểu tại Hội nghị sơ kết công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả 6 tháng đầu năm 2022, triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2022 trên địa bàn thành phố, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền nêu rõ, từ nay đến cuối năm 2022 là thời điểm nhu cầu tiêu dùng của người dân tăng cao, trong các dịp lễ, tết. Đây là khoảng thời gian các đối tượng buôn lậu, sản xuất hàng giả lợi dụng để vận chuyển, tiêu thụ hàng lậu, sản xuất hàng giả.

Để ngăn chặn tình trạng này, đòi hỏi lực lượng chức năng tăng cường công tác nắm bắt tình hình thị trường, chủ động đối phó có hiệu quả với hàng giả, hàng lậu qua đó bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

“Từ nay đến cuối năm, lực lượng chức năng TP Hà Nội kiểm tra trọng tâm, trọng điểm, kiểm soát chặt chẽ nhóm các mặt hàng cấm, hàng hóa ảnh hưởng đến an ninh trật tự, an toàn xã hội và những mặt hàng tiêu dùng thiết yếu, tiêu thụ nhiều trong dịp lễ, tết… Trong đó, chú trọng kiểm tra, kiểm soát hoạt động bán hàng online, bán hàng qua mạng xã hội”, Phó Chủ tịch UBND TP Nguyễn Mạnh Quyền nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, yêu cầu các sở, ngành thành viên, Ban Chỉ đạo 389 các quận, huyện, thị xã cần xác định công tác này là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên để chỉ đạo quyết liệt, sâu sát, không có vùng cấm trong quá trình chống hàng lậu, hàng giả. Riêng các lực lượng chức năng như quản lý thị trường, công an, hải quan…. cần đẩy mạnh công tác điều tra cơ bản, lập danh sách đối tượng, cơ sở có biểu hiện nghi vấn buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Thường xuyên nhận diện phương thức thủ đoạn mới của các đối tượng lợi dụng để vi phạm, và những thủ đoạn mới phát sinh qua đó xây dựng phương pháp ngăn chặn phù hợp thực tế.

“Thời gian tới cần tăng cường kiểm tra, kiểm soát trên các tuyến giao thông, ga tàu, bến xe, kho hàng, chợ đầu mối, trung tâm thương mại tập trung buôn bán hàng hóa số lượng lớn. Qua đó, ngăn chặn việc vận chuyển, tập kết hàng lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, xuất xứ”, Phó Chủ tịch Nguyễn Mạnh Quyền chỉ đạo.

Đồng thời, tiếp tục làm tốt công tác điều tra cơ bản, lập danh sách đối tượng, cơ sở có biểu hiện nghi vấn buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; các kho tàng, bến bãi chứa hàng lậu. Thường xuyên nhận diện các phương thức thủ đoạn mới của các đối tượng lợi dụng để vi phạm và các thủ đoạn mới phát sinh; tăng cường kiểm tra, kiểm soát trên các tuyến giao thông, các ga tàu, bến xe, kho hàng, các chợ đầu mối, trung tâm thương mại tập trung buôn bán hàng hóa số lượng lớn nhằm ngăn chặn việc vận chuyển, tập kết hàng lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

H.T (t/h)