Thương mại Mỹ - Trung: Thời gian 'đình chiến' đã hết

Hàng hóa xuất khẩu tại một cảng ở Thanh Đảo, Sơn Đông, Trung Quốc. (Ảnh: Reuters)

Các nhà đàm phán thương mại hàng đầu của Mỹ nói chính quyền của ông Trump sẽ thực hiện lời đe dọa tăng thuế mà tổng thống Donald Trump đã đưa ra hôm chủ nhật vừa rồi, cụ thể là tăng thuế đối với 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc kể từ thứ Sáu này.

Theo CNN, đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer và bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin nói Trung Quốc bội ước đối với các cam kết trước đây, phá hỏng tiến bộ trong đàm phán của nhiều tháng qua và khiến một hiệp định thương mại dự kiến được thông qua giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới có nguy cơ đổ bể.

Như vậy, tới thứ Sáu này, mức thuế trừng phạt đối với 200 tỷ USD hàng hóa từ Trung Quốc vào Mỹ sẽ từ 10% tăng lên 25%, như lời ông Trump viết trên Twitter hôm chủ nhật.

“Chúng tôi đã cảm thấy đang trên đường đạt tới một cái gì đó”, ông Lighthizer nói với các phóng viên. “Chúng tôi cố gắng chấp nhận các thay đổi, nhưng đây là thay đổi rất đáng kể và thực tế”, ông mô tả các thay đổi này là “bội ước đối với các cam kết trước đó”.

Thông tin này xuất hiện ngay trước khi một đoàn đàm phán Trung Quốc tới Washington cũng trong tuần này.

Các quan chức Mỹ nêu trên nói động thái áp thuế không phải là tín hiệu của sự đổ vỡ đàm phán. Ông bộ trưởng Tài chính từ chối dự đoán về việc hai nước có thể thu hẹp khác biệt trước thời điểm cuối tuần, khi các mức thuế mới được áp, hay không.

Theo phía Mỹ, Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc vẫn sẽ dẫn đầu đoàn Trung Quốc tới Mỹ vào thứ năm này. Trước đó, sau khi xuất hiện tuyên bố của ông Trump trên Twitter, có một số thông tin nói Trung Quốc cân nhắc hủy bỏ kế hoạch cử Phó thủ tướng Lưu đi, thay vào đó là quan chức cấp thấp hơn.

“Trong nhiều năm, Mỹ đã mất 600-800 tỷ USD/năm trong chuyện thương mại. Với Trung Quốc chúng tôi mất 500 tỷ USD”, ông Trump viết trên Twitter hôm thứ Hai. “Xin lỗi, chúng tôi sẽ không để việc đó tiếp diễn”.

Các quan chức Mỹ nói họ vẫn đang chờ Trung Quốc thông báo về kế hoạch cử đoàn đàm phán qua Mỹ trong tuần này theo kế hoạch.

Cũng trong hôm thứ Hai, một người phát ngôn của chính phủ Trung Quốc nói họ vẫn lên kế hoạch tiếp tục đàm phán, theo dự kiến bắt đầu từ thứ Tư.

CNN dẫn lời một quan chức trong chính phủ Mỹ nói ông Trump muốn đánh động Trung Quốc qua tuyên bố trên Twitter. Vị này nói vòng đàm phán Mỹ- Trung gần đây nhất kết thúc khi phía Mỹ không chắc chắn Trung Quốc sẽ sẵn sàng thay đổi cách thức vận hành kinh tế, một phần trong thỏa thuận, đến mức độ nào.

“Tôi nghĩ là tổng thống đã ra một lời cảnh cáo. Chúng tôi đã nhượng bộ trước đó, đã ngừng áp thuế 25% và đưa về mức 10%. Việc đó sẽ không tiếp diễn nếu các cuộc đàm phán không mang lại kết quả gì”, cố vấn kinh tế của Nhà Trắng Larry Kudlow nói với hãng tin Fox News hôm chủ nhật.

Tuyên bố của ông Trump đã đột ngột chấm dứt 5 tháng “đình chiến” cuộc tranh chấp thương mại vốn đã gây thiệt hại cho đôi bên nhiều tỷ USD, làm chậm lại tốc độ tăng trưởng của thế giới và gây xáo trộn các dây chuyền cung cấp nguyên vật liệu, linh kiện, tác động tiêu cực đến xuất khẩu nông nghiệp của Mỹ.

Cộng đồng doanh nghiệp Mỹ, theo Reuters, mặc dù đa số ủng hộ quan điểm cứng rắn của ông Trump đối với Trung Quốc, muốn dỡ bỏ mức thuế trừng phạt.

Một nguồn thạo tin nói với Reuters rằng bất đồng mới nhất xuất hiện khi phía Trung Quốc tìm cách thỏa thuận thay đổi chính sách thông qua các quy định và biện pháp hành chính, không phải thông qua thay đổi luật của họ như trước đó đôi bên đã nhất trí.

Thuế quan sẽ không giải quyết được vấn đề gì trong các tranh chấp thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói hôm qua. Người phát ngôn Cảnh Sảng nói Trung Quốc hy vọng Mỹ sẽ tiếp tục làm việc với Trung Quốc để giải quyết bất đồng. Trong khi đó, một bài bình luận của Nhân dân nhật báo đưa lên mạng WeChat cảnh báo Mỹ “đừng nghĩ Trung Quốc sẽ nhượng bộ”. “Khi mọi thứ bất lợi với chúng tôi, không cần biết anh là ai, chúng tôi sẽ không lùi bước. Thậm chí đừng nên nghĩ đến việc đó”, bài bình luận viết.

Theo Anh Minh (Tiền Phong)