Top 6 tỉnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới - bài 5: Hải Dương về Năm

Bài 5: Hải Dương phấn đấu thêm nhiều xã nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu

Nhiều năm qua, Hải Dương đã có nhiều nỗ lực và đạt được thành tích đáng tự hào, đóng góp quan trọng vào thành tích chung của cả nước trong thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Hải Dương trở thành một trong 6 tỉnh đầu tiên trong cả nước được công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, giai đoạn 2010 - 2020.

Tỉnh Hải Dương hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới

Khởi sắc bộ mặt nông thôn mới

Khi bắt đầu thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, cũng như một số địa phương khác, Hải Dương gặp nhiều khó khăn trong việc huy động và bố trí nguồn lực thực hiện.  

Song, Hải Dương đã phát huy vai trò chủ thể của Nhân dân với phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”, tạo sự đồng thuận - hưởng ứng tham gia của người dân; sáng tạo trong huy động nguồn lực từ doanh nghiệp, tín dụng, của người dân.

Địa phương ưu tiên hỗ trợ đầu tư các tiêu chí, hạng mục công trình cấp bách, thiết thực nhất (nước sạch, điện, y tế, trường học...), không đầu tư dàn trải, không để nợ đọng xây dựng cơ bản trong xây dựng nông thôn mới.

Thành Đông

Bên cạnh đó, Hải Dương là một điểm sáng trong việc tổ chức lại sản xuất nông nghiệp theo chuỗi giá trị, có khả năng cạnh tranh cao, với nhiều mặt hàng nông sản xuất khẩu ra thị trường thế giới như vải thiều, cà rốt, nhãn, thịt lợn sữa, rau, củ…

Chủ tịch UBND tỉnh Triệu Thế Hùng cho biết, sau hơn 10 năm triển khai, Chương trình đã đạt được những kết quả quan trọng, bộ mặt nông thôn đã có những khởi sắc rõ rệt, hạ tầng kinh tế - xã hội được cải thiện, cơ cấu lại ngành nông nghiệp đã phát huy hiệu quả, kinh tế nông thôn đã có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống của người dân nông thôn.

Năm 2011, khi bắt đầu triển khai thực hiện Chương trình, toàn tỉnh đạt bình quân 6,7 tiêu chí/xã, xã đạt tiêu chí cao nhất là 14 tiêu chí. Năm 2010: Thu nhập bình quân/người khu vực nông thôn là 14,2 triệu đồng; tỷ lệ hộ nghèo khu vực nông thôn là 12,2%.

Thành phố Hải Dương (Ảnh: Báo Hải Dương)

Trong giai đoạn 2011 - 2021, tổng kinh phí  thực hiện Chương trình trên địa bàn tỉnh là 58.400 tỷ đồng, kinh phí hỗ trợ từ nguồn ngân sách chỉ chiếm 20,1%, còn lại là nguồn vốn đóng góp của Nhân dân và hỗ trợ của doanh nghiệp.

Hạ tầng kinh tế, xã hội nông thôn đã có những đổi thay vượt bậc, ngày càng đồng bộ, khang trang. Tỷ lệ hộ sử dụng điện từ nguồn điện lưới quốc gia đạt 100%.

Sản xuất nông nghiệp phát triển theo hướng hàng hóa tập trung ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch và nông nghiệp hữu cơ; tốc độ cơ giới hóa sản xuất tăng nhanh, giúp giảm tổn thất và chi phí trong sản xuất. Nhiều mô hình liên kết trong sản xuất được hình thành, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất.

Các chương trình, đề án phát triển sản xuất nông nghiệp, được triển khai có hiệu quả và được người dân, doanh nghiệp hưởng ứng tích cực, đã góp phần giải quyết việc làm cho lao động, nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn.  Năm 2022, thu nhập người dân nông thôn tăng 3,77 lần so 2010; tỷ lệ hộ nghèo đạt 1,69% (năm 2010 là 12,2%).

Thành phố Hải Dương với không gian xanh, êm đềm (Ảnh: Thành Chung)

75 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao

Theo Văn phòng Điều phối xây dựng nông thôn mới tỉnh Hải Dương, trong giai đoạn 2021 - 2025, toàn tỉnh đã huy động tổng nguồn vốn cho chương trình là 49.178 tỷ đồng.

Trong đó: Vốn ngân sách nhà nước đạt trên 2.613 tỷ đồng; còn lại là các nguồn vốn lồng ghép, đạt trên 1.000 tỷ đồng; vốn tín dụng, đạt 45.275 tỷ đồng; vốn doanh nghiệp và huy động đóng góp từ cộng đồng dân cư.

Tính đến hết tháng 4/2025, tỉnh Hải Dương có 75 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 32 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.

Thị trấn Tứ Kỳ (Hải Dương) đạt chuẩn đô thị văn minh vào cuối năm 2024, diện mạo thị trấn ngày càng khang trang, khởi sắc, đời sống Nhân dân được nâng cao (Ảnh: Báo Hải Dương)

Cuối tháng 4/2025, UBND tỉnh Hải Dương có quyết định công nhận thêm 23 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu năm 2024.

Trong đó, 10 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 13 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.

Các xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, gồm: Nam Hưng, Cộng Hòa, An Sơn, Trần Phú (huyện Nam Sách); Nghĩa An (huyện Ninh Giang); Hồng Quang, Thanh Tùng, Chi Lăng Bắc, Thanh Giang (huyện Thanh Miện) và Thanh Hồng (huyện Thanh Hà).

Các xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu về giáo dục, gồm: Kim Đính, Đồng Cẩm (huyện Kim Thành); Hồng Dụ (huyện Ninh Giang); Thanh Lang, Thanh An (huyện Thanh Hà); Đoàn Tùng (huyện Thanh Miện).

Diện mạo nông thôn mới xã Bạch Đằng, huyện Kinh Môn, một trong 4 xã nông thôn mới kiểu mẫu đầu tiên ở Hải Dương

Các xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu văn hóa, gồm: Đồng Lạc (huyện Nam Sách), Tân Trường (huyện Cẩm Giàng), Hồng Lạc (huyện Thanh Hà), Lê Hồng (huyện Thanh Miện).

Ba xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu về sản xuất, đều ở huyện Cẩm Giàng, gồm: Ngọc Liên, Cẩm Hưng và Lương Điền.

Tính đến nay, 100% số xã đã đạt chuẩn nông thôn mới; có 75 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 32 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; 12/12 huyện, thành phố, thị xã, được công nhân hoàn thành nhiệm vụ và đạt chuẩn nông thôn mới.

Chương trình OCOP (“mỗi xã một sản phẩm”) được triển khai sâu rộng và đạt nhiều kết quả tích cực. Toàn tỉnh đã có 234 sản phẩm OCOP được chứng nhận, dự kiến đến năm 2025 có thêm 250 - 300 sản phẩm được công nhận.

Du khách tham quan, trải nghiệm du lịch tại Tiểu khu du lịch Đồng Mẩn, thị trấn Thanh Hà (Ảnh: Báo Hải Dương)

Đến nay, 100% hộ dân được sử dụng nước nước sạch theo quy định; 99,6% hộ gia đình có nhà vệ sinh, nhà tắm đạt tiêu chuẩn; tỷ lệ chất thải nguy hại được xử lý đạt 99,8%. Tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt tại khu vực nông thôn đạt khoảng 85%...

Công tác bảo vệ môi trường nông thôn, đã có bước đột phá lớn, nhất là vấn đề xử lý rác thải khu dân cư và cải tạo cảnh quan nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp.

Phấn đấu thêm nhiều xã nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu

Trong năm 2025, tỉnh Hải Dương phấn đấu có thêm 29 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, nâng tổng số xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao trên địa bàn tỉnh là 94/151 xã đạt (62,2%); đồng thời, phấn đấu có thêm 16 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu, nâng tổng số xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh là 35/151 xã (23,2%).

Trong đó: Huyện Tứ Kỳ có 6 xã đăng ký hoàn thành nông thôn mới nâng cao; huyện Thanh Hà có 4 xã đăng ký hoàn thành nông thôn mới kiểu mẫu, nhiều nhất tỉnh.

Khách du lịch thích thú trải nghiệm Lễ hội thu hoạch cà rốt tỉnh Hải Dương 

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, toàn tỉnh sẽ phấn đấu duy trì, nâng cao chất lượng các tiêu chỉ đảm bảo 100% số xã đã đạt chuẩn nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu, cơ bản đáp ứng đầy đủ mức đạt chuẩn theo yêu cầu của Bộ tiêu chí giai đoạn 2021 - 2025.

Để triển khai thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới năm 2025, UBND tỉnh yêu cầu tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền, các ban, ngành… trong triển khai thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu của Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Bên cạnh đó, tỉnh chú trọng đầu tư nâng cấp, bảo trì hạ tầng kinh tế - xã hội, phục vụ sản xuất và dân sinh ở nông thôn hiện đại, đồng bộ, đảm bảo kết nối nông thôn - đô thị và kết nối liên xã, liên huyện; chú trọng đầu tư nâng cấp hạ tầng giao thông; hệ thống cơ sở vật chất văn hóa thể thao; cơ sở vật chất các trường học, trạm y tế xã; hạ tầng bảo vệ môi trường nông thôn; phát triển, hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng số trong nông nghiệp, nông thôn.

Hải Dương triển khai cơ cấu lại ngành nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn, theo hướng kinh tế tuần hoàn, nông nghiệp sinh thái, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp; đồng thời, triển khai Chương trình OCOP, trong đó chú trọng phát triển sản phẩm tiềm năng 4 sao, 5 sao, gắn với lợi thế của các địa phương; phát triển tiểu thủ công nghiệp, ngành nghề và dịch vụ nông thôn, bảo tồn và phát huy các làng nghề truyền thống ở nông thôn.

Vùng sản xuất rau trong nhà màng xã Phạm Trấn, huyện Gia Lộc

Hải Dương không ngừng nâng cao chất lượng các dịch vụ hành chính công, chất lượng hoạt động của chính quyền cơ sở; thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong nông thôn mới, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số, xây dựng nông thôn mới thông minh; bảo đảm và tăng cường khả năng tiếp cận pháp luật cho người dân.

Bên cạnh đó, toàn tỉnh tiếp tục tổ chức triển khai Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; nâng cao hiệu quả việc lấy ý kiến sự hài lòng của người dân về kết quả xây dựng nông thôn mới.

Phát huy tốt vai trò chủ thể của Nhân dân

Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn Nguyễn Hữu Đáng khẳng định, những kết quả đạt được trong xây dựng nông thôn mới ở tỉnh Hải Dương đó là nhờ sự quan tâm, vào cuộc chỉ đạo quyết liệt, nhất là của người đứng đầu từ tỉnh đến các địa phương, phát huy mạnh mẽ vai trò của các tổ chức, đoàn thể chính trị - xã hội và sự đồng thuận của Nhân dân.

Có trên 90% người dân tại 22 xã của Hải Dương bày tỏ hài lòng với kết quả xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu

Các địa phương đã phát huy tốt vai trò chủ thể của Nhân dân trong xây dựng nông thôn mới với phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”.

Đặc biệt, việc lấy ý kiến hài lòng của người dân khi xét, công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, đã tạo ra hiệu ứng tốt trong xã hội, giúp chính quyền các cấp có cơ sở khi quyết định công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới ở các địa phương. Đây cũng là kênh thông tin quan trọng để cấp ủy, chính quyền các cấp đưa ra giải pháp, cam kết tiến độ xử lý để đảm bảo xây dựng nông thôn mới bền vững.

Cùng với đó, các xã trong tỉnh đã khai thác tốt tiềm năng, lợi thế sẵn có của địa phương về điều kiện tự nhiên, nhân lực trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế gắn với xây dựng nông thôn mới, đa dạng hóa việc huy động nguồn lực từ các thành phần kinh tế, cùng chung tay xây dựng nông thôn mới.

Trong quá trình thực hiện xây dựng nông thôn mới, nhiều địa phương đã có sự sáng tạo trong việc lồng ghép hiệu quả giữa phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân với đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển văn hóa, xã hội, môi trường, theo quy hoạch và đề án xây dựng nông thôn mới của toàn tỉnh.

Ban chỉ đạo chương trình xây dựng nông thôn mới tại các địa phương, thường xuyên kiểm tra, giám sát, đôn đốc đến tận cơ sở thôn, xóm để phát hiện những khó khăn, vướng mắc, từ đó đề xuất giải pháp tháo gỡ kịp thời tại các địa phương.

Người dân xã Đoàn Tùng, huyện Thanh Miện hài lòng với kết quả xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu (Ảnh: Báo Hải Dương)

Giai đoạn 2026 - 2030, tỉnh Hải Dương phấn đấu có 129 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 76 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu, 5 huyện được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.

Đầu tư nâng cấp hạ tầng giao thông

Việc thực hiện xây dựng nông thôn mới ở một số địa phương, bên cạnh những thành tựu đạt được, còn bộc lộ những khó khăn, hạn chế, như:

Nguồn ngân sách địa phương còn gặp nhiều khó khăn, công tác triển khai ở một số địa phương còn chậm, chưa liên tục..., do đó, kết quả đạt được ở các địa phương không đồng đều;

Kết quả thực hiện một số tiêu chí chưa cao, chưa bền vững, nhất là tiêu chí về môi trường, hành chính công, an ninh trật tự;

Một số xã, vẫn còn tình trạng nợ xây dựng cơ bản từ giai đoạn trước chưa được xử lý triệt để dẫn đến khó huy động nguồn tài trợ, xã hội hóa và đóng góp từ cộng đồng dân cư...

Nhiều địa phương của tỉnh Hải Dương đang tích cực nâng cấp, cải tạo hệ thống hạ tầng nhằm đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và kiểu mẫu, phấn đấu năm 2025, có thêm ít nhất 12 xã đạt nông thôn mới kiểu mẫu

Để hoàn thành nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu, UBND tỉnh yêu cầu các địa phương:

Chú trọng đầu tư nâng cấp hạ tầng giao thông, hệ thống cơ sở vật chất văn hóa, thể thao, trường học, trạm y tế xã, hạ tầng bảo vệ môi trường nông thôn;

Phát triển, hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng số trong nông nghiệp, nông thôn, cơ cấu lại ngành nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn, theo hướng kinh tế tuần hoàn, nông nghiệp sinh thái, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp;

Triển khai Chương trình OCOP, trong đó chú trọng phát triển sản phẩm tiềm năng 4 sao, 5 sao, gắn với lợi thế của các địa phương…

Để hoàn thành mục tiêu giai đoạn 2026 -2030, Hải Dương tiếp tục xây dựng kế hoạch, chỉ đạo, thực hiện, đánh giá kết quả, phát huy tối đa lợi thế của địa phương, trong triển khai xây dựng nông thôn mới ở tỉnh, góp phần nâng cao chất lượng sống của người dân.

Hải Dương cũng đề nghị Trung ương tăng cường phân cấp cho UBND cấp tỉnh - quy định mức đạt chuẩn đối với các chỉ tiêu, tiêu chí cho phù hợp với điều kiện địa phương, có chính sách hỗ trợ đặc thù đối với các địa phương xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu.

Xây dựng nông thôn mới dựa vào sức dân

Tỉnh tiếp tục phát động các phong trào thi đua nhằm huy động các nguồn lực và người dân tham gia thực hiện; có chính sách khen thưởng, phát huy nhiều cách làm hay, sáng tạo, đem lại hiệu quả cao trong xây dựng nông thôn mới, trong thời gian tới...

Hải Dương đặt mục tiêu, đến năm 2025: Có 107 xã, chiếm 60% số xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; có 36 xã, chiếm 20% xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; xây dựng 3 huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và thu nhập của người dân nông thôn đạt từ 76 - 80 triệu đồng/người/năm. Địa phương tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí, bảo đảm sau khi rà soát 100% số xã đạt các chỉ tiêu, tiêu chí xã nông thôn mới kiểu mẫu, giai đoạn 2021 - 2025 và hướng tới xây dựng nông thôn mới thông minh. Đối với những xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu có đủ điều kiện nâng cấp lên đô thị, đồng thời nằm trong chương trình phát triển đô thị, tiếp tục triển khai, thực hiện xây dựng xã nông thôn mới gắn với quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa.

Bài sau: Trà Vinh thúc đẩy xây dựng nông thôn mới bền vững

Hương Thủy