Vẫn còn đó những hy sinh thầm lặng

Những chuyến đi không mỏi   

Đến thăm chị Tình những ngày này, đang thời điểm mọi nơi chào đón ngày lễ 20/10 dành cho phụ nữ, thì chị cùng các thành thành viên trong Đội TNTK – QTHCLS đang tất bật chuẩn bị hành trang cùng các phương tiện cần thiết để kịp đợt bàn giao hài cốt liêt sĩ cho thân nhân......vừa tìm được theo đúng kế hoạch.

Chị Tình cho hay, hằng tuần, hàng tháng, bất cứ lúc nào nhận được thông tin về việc xác minh mộ liệt sĩ là Đội lập tức đưa vào kế hoạch, triển khai tìm kiếm; khi có kết quả lại phối hợp cùng thân nhân, gia đình liệt sĩ để quy tập, bàn giao hài cốt đưa các anh trở về quê nhà, nên lịch trình dày đặc, không tính ngày nghỉ. Vì vậy, những chuyến đi tìm mộ diễn ra với tần suất liên tục, có khi vừa về đến nhà đã lại phải đi, không thể chậm trễ. Chị Tình chia sẻ: “Mỗi ngày, tôi đọc trên báo, theo dõi trên đài rất nhiều câu chuyện về mộ liệt sĩ chưa xác định được thông tin, về những gia đình dành nhiều năm tháng đi tìm mộ người thân thất lạc... Từ đó, tôi cứ băn khoăn về số phận của họ: Một bên là những người lạc nơi tiền tuyến, một bên là nơi hậu phương cứ đợi, cứ tìm… Mình phải làm gì đó để giúp người ta đoàn tụ, dù trong hoàn cảnh nào. Một ngày người ta còn đợi là một ngày mình phải nỗ lực hơn. Nhờ vậy hoạt động của đội cũng đã nhanh chóng lan truyền trong cộng đồng và trở thành địa chỉ đó phổ biến trên khắp cả nước. Các hồ sơ liệt sĩ, các đơn thư nhờ giúp đỡ, tìm người thân liên tục được gửi về Đội, nhiều liệt sĩ được quy tập về nghĩa trang địa phương và phối hợp với gia đình đưa về quê hương.

Đội TNTK – QTHCLS tại TP.Đà Nẵng đã được hình thành, ra đời gần 20 năm qua, khởi đầu với 24 cán bộ chiến sĩ là những cựu chiến binh tình nguyện, âm thầm đi tìm đồng đội. Với những kết quả được ghi nhận, nhiều đội quy tập của các đơn vị quân đội đã mời đội tham gia phối hợp tìm kiếm, quy tập liệt sĩ ở nhiều Quân khu, Quân đoàn, Tỉnh đội như đội 72 Quân khu 7, đội K52, K53 Quân khu 5, đội quy tập Sư đoàn 10, Quân đoàn 3 và các đội của Quảng Trị, Quân khu 4... Đội không chỉ làm tốt ở các địa phương trong nước mà còn giúp cho các đơn vị bạn xác minh liệt sĩ ở hai nước bạn Lào và Campuchia như: Huyện Xê Nun, Karache tại viện K40 có 800 liệt sĩ, viện K79, K65 có 350 liệt sĩ; quy tập từ tỉnh Atapư - Lào 26 liệt sĩ và xác minh 40 liệt sĩ của đoàn 559 Binh đoàn Trường Sơn. Hàng ngàn liệt sĩ đã được xác minh, hơn hai trăm liệt sĩ đã được đưa về nghĩa trang các địa phương và an táng tại quê nhà, 9 liệt sĩ đang được giám định tại viện pháp y công nghệ gien Việt Nam Bộ lao động thương binh xã hội.

Cuối năm 2024, đội đã cử người tham gia với đội quy tập tình nguyện Nghệ An, Quân khu 4, bốc cất và hồi hương 87 hài cốt quân tình nguyện Việt Nam hy sinh tại Xiêng Khoảng -Lào về nghĩa trang huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An. Đội còn phối hợp với các đơn vị bạn làm lễ dâng hương tại các Tượng đài và bia di tích kháng chiến ở Hòa Thọ Đông, Đà Nẵng. Ngày 25/11/2024 xác minh liệt sĩ Campuchia, quê Quế Long, Quế Sơn, Quảng Nam.  Cuối tháng 12/2024 xác minh, tìm kiếm và cất bốc, hồi hương liệt sĩ Nguyễn Văn Soái, đơn vị C2d471 đặc công nước Mặt trận 44 Quảng Đà về an táng tại nghĩa trang xã Quỳnh Mỹ, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình. Ngày 12/01/2025 xác minh liệt sĩ Trần Thanh Nha, hy sinh tại xã Phúc Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.

Tháng 4 năm 2025, xác minh 5 liệt sĩ tại nhà bà Lưu Thị Hồng Vân, thôn Nam Hà, xã Điện Trung, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Cuối tháng 5/2025 xác minh 17 liệt sĩ của Phú Lộc, Thừa Thiên Huế, hy sinh tại Suối Lương, Hòa Hiệp Bắc, Liên Chiểu, Đà Nẵng.

Cái duyên tri ân vì những liệt sĩ hy sinh cho tổ quốc

Nói về mình, chị Nguyễn Thị Tình cho biết, chị chỉ là một người phụ nữ bình thường trưởng thành sau chiến tranh. Có lẽ, cái duyên đến với công việc này, bởi chị vốn là gia đình có truyền thống cách mạng, rồi hơn 20 năm trước, chồng của chị đột ngột qua đời vì tai nạn, khi con trai mới 3 tháng tuổi. Từ đó, chị muốn chú ý tập trung vào một công việc có ích, có ý nghĩa cho xã hội. Khoảng năm 2008, qua nhiều lần gặp gỡ, biết được công việc tìm kiếm mộ liệt sĩ của cựu chiến binh Trần Ngọc Doanh, chị Tình ngỏ ý tình nguyện tham gia hỗ trợ. Chị bắt đầu tìm tòi học bản đồ quân sự, và nắm vững bộ giải mã ký hiệu chiến trường in trên bản đồ để áp dụng cho công việc tìm mộ liệt sĩ. Chị thu xếp, dè xẻn vừa một mình nuôi con, vừa dành tiền túi âm thầm đi tìm mộ liệt sĩ. Cứ như thế, chị không thể nhớ được dọc theo chiều dài đất nước, từ Bắc tới Nam, từ núi rừng Hòa Vang cho đến những cánh rừng giữa đại ngàn Tây Nguyên, đến tận nước bạn Lào, Campuchia... chị và đồng đội đã tìm ra bao nhiêu mộ phần liệt sĩ thất lạc, đã giúp cho bao nhiêu liệt sĩ được đoàn tụ với gia đình. dấu chân chị đã đi khắp các chiến trường.  Chị nói : “Có những ngôi mộ, qua năm tháng đã bị vùi lấp dưới hàng lớp đất dày, đường đi thay đổi. Đội tìm kiếm phải mất rất nhiều ngày để dò đường. Ai cũng phải tranh thủ từng ngày, từng giờ để tìm kiếm, nếu không có những người đi tìm mộ, gia đình thân nhân liệt sĩ sẽ khó mà đưa được hài cốt người thân trở về”.

Trở lại với hành trình trong những ngày vừa qua, chị Tình cho biết : “Từ 14 đến 17/10, Đội Đội TNTK – QTHCLS tại Đà Nẵng phối hợp với Đội quy tập liệt sĩ K192 Bộ chỉ huy Quân sự TP. Huế cùng các CCB tiểu đoàn 21 đã tìm kiếm, quy tập liệt sĩ Nguyễn Ngọc Ân (sinh năm 1953, quê quán: Giao Thủy, Nam Định, nay là Ninh Bình), thuộc D21, nhập ngũ : năm 1972, hy sinh: năm 1975, địa điểm: Lăng Cô, TP. Huế. Do mưa gió kéo dài, nên mặc dù địa điểm gần, mà chuyến đi này lại kéo dài ngày, khá vất vả…”

Phần cuối câu chuyện, trả lời câu hỏi của chúng tôi: “Được biết năm nay chị cũng đã ngoài tuổi 50, chị định duy trì công việc này trong bao lâu nữa, để nghỉ ngơi?”, chị Tình nói: Chừng nào còn sức khỏe, chừng nào còn hồ sơ liệt sĩ, thì tôi vẫn còn đi mới có thể yên lòng, bởi đó dường như là “sứ mệnh” lớn lao cuả cuộc đời mà tôi đã lựa chọn. Rồi chị cười vui, khoe với chúng tôi bài thơ có nhan đề “Tôi đi tìm” mà chị đã sáng tác với bút danh Kiều Linh, in trên đặc san Xuân Liên Chiểu năm trước, trong đó có đoạn : “Tôi đi tìm nơi ngã xuống các anh/Nhiều nắm cỏ chưa xây thành được mộ/Dù gian khó rừng sâu đâu ngại khổ/Lối đi mòn sẽ đến chỗ các anh...” .

Đặng Đăng Khánh - Trần Trung Sáng