THCL Vụ thu hồi giấy phép Mương Thanh Khánh Hoà ngày 09/9/2016 đến nay vẫn nóng, chưa có hồi kết. Nhưng qua nghiên cứu văn bản có liên quan, và nội dung họp báo chiều 21/9/2016 của Sở Xây dựng(XD) Khánh Hoà, có nhiều thông tin hai chiều được sáng tỏ.

Công trình Mường Thanh Khánh Hoà

Sai phạm đến từ hai phía:

Về Mường Thanh Khánh Hoà (Mường Thanh KH): Việc không chấp hành các yêu cầu báo cáo, hướng dẫn, kiểm tra của Sở XD với thái độ “bất hợp tác” là hoàn toàn sai. Nhưng việc tự ý thi công từ tầng 40 đến 43, khi UBND tỉnh đã ra thông báo số 04/TB-UBND ngày 05/01/2016 theo chỉ đạo của Phó thủ tướng, mới là vi phạm nghiêm trọng nhất.

Về phía tỉnh Khánh Hoà:

Ngày 20/10/2014, Sở XD cấp giấy phép số 210/SXD- KTQH cho Mường Thanh KH với 47 tầng + 1 tầng kỹ thuật + 2 tầng hầm. Tiếp đó, ngày 20/10/2015, Sở Xây dựng tiếp tục cấp Phụ lục điều chỉnh Giấy phép xây dựng quy mô 47 tầng+ 01 tầng kỹ thuật+ 02 tầng hầm cho Mường Thanh KH, vượt chiều cao khống chế của quy hoạch thành phố Nha Trang đến năm 2025, được Thủ Tướng phê duyệt tháng 9/2012, không trình qua Bộ Xây dựng xin Thủ Tướng quyết định. Trong khi ngày 11/9/2015, Khánh Hoà có văn bản 6095/UBND-XDNĐ xin điều chỉnh chiều cao khống chế quy hoạch TP. Nha Trang từ 40 lên 60 tầng, chứng tỏ việc cấp phép sai là “cố ý”.

Ngày 05/01/2016, UBND tỉnh ra thông báo số 04/TB-UBND, điều chỉnh các dự án đang hoặc chưa làm có chiều cao “vượt chuẩn”. Đây là quyết định đúng, nhưng về chi tiết, với Mường Thanh KH phải lập phương án điều chỉnh kiến trúc công trình tối đa 40 tầng gửi Sở Xây dựng thẩm định, mà trước đây khi cấp phép 47 tầng, công trình đã qua thẩm định của Sở Xây dựng, phải trình UBND tỉnh phê duyệt trước 25/01/2016, thời gian chỉ 20 ngày là không hợp lý, quá ngắn để thực hiện với một dự án quy mô lớn, đang thi công gần xong như Mường Thanh KH, gây khó khăn và ức chế cho doanh nghiệp.

Ngày 06/6/2016, Mường Thanh có văn bản số 168 CV/MTKH kiến nghị gửi Thủ Tướng Chính Phủ. Ngày 14/6/2016, Văn phòng Chính Phủ có văn bản số 4731/VPCP- DMDN gửi UBND tỉnh Khánh Hoà. Ngày 05/8/2016, UBND tỉnh Khánh Hoà có văn bản số 5846/UBND gửi báo cáo Thủ tường Chính Phủ. Trong khi đó, theo ông Lê Văn Dẽ- Giám đốc Sở Xây dựng cho biết: Trong các ngày 6/8, 17/8, 18/8 rồi 22/8, 23/8, 25/8, 26/8, 27/8, 29/8, 31/8/ 2016 Sở Xây dựng liên tục kiểm tra từng ngày ( trên 10 lần/ 1 tháng). Hoạt động kiểm tra liên tục không đúng với tinh thần chỉ đạo của Chính Phủ trong nghị quyết 35/NQ-CP ngày 16/5/2016 về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp đến năm 2020, gây bức xúc cho doanh nghiệp.

Đặc biệt, ngày 06/6/2016, Mường Thanh đã có kiến nghị lên Thủ Tướng, trong khi Bộ Xây dựng đang cùng UBND tỉnh phối hợp giải quyết, tham mưu cho Chính Phủ, việc thu hồi giấy phép xây dựng Mường Thanh KH của Sở XD ngày 09/9/2016, không chờ sự chỉ đạo của Thủ Tướng, Bộ Xây Dựng, UBND tỉnh, có thể xem là quyết định “vượt quyền” của Sở Xây dựng. Nếu Mường Thanh tiếp tục thi công trên tầng 39, Sở Xây dựng chỉ có thể quyết định đình chỉ thi công, áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành, không thể thu hồi giấy phép tại thời điểm vụ việc đã thuộc thẩm quyền cấp trên. Việc này dẫn tới phản ứng của Mường Thanh gửi văn bản lên Tỉnh uỷ Khánh Hoà, và văn bản 26/DN1- VPXD lên Thanh tra Bộ Xây dựng. Ngày 15/9/2016, Thanh tra Bộ Xây dựng đã có văn bản số 491/Ttra- TH gửi UBND tỉnh Khánh Hoà, nêu rõ: Kiến nghị của Mường Thanh là có cơ sở. Thừa lệnh Bộ Trưởng, Thanh tra Bộ Xây dựng đề nghị UBND tỉnh Khánh Hoà thực hiện đúng trình tự thủ tục pháp luật quy định về thu hồi giấy phép xây dựng, tránh khiếu kiện gay gắt, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp tục đầu tư, đồng thời báo cáo kết quả về Thanh tra Bộ Xây dựng để tổng hợp báo cáo Bộ Trưởng.

Đến thời điêm tháng 9/2016, Sở Xây dựng cho rằng chưa nhận được bất kỳ báo cáo nào từ Mường Thanh Khánh Hoà, quy kết Mường Thanh mua bán căn hộ không hợp pháp theo các văn bản pháp luật đã hết hiệu lực, là không hợp lý, thiếu trách nhiệm, bởi lẽ: Ngày 09/3/2016. Mường Thanh Khánh Hoà có văn bản số 03/DNTN gửi UBND tỉnh, Sở Xây dựng; sau đó ngày 25/3/2016, UBND tỉnh Khánh Hoà có văn bản số 1956/UBND- XDNĐ gửi Sở Xây dựng, Tập đoàn Mường Thanh, đồng ý cho Mường Thanh KH tổ chức thi công hoàn thiện công trình từ tầng 39 trở xuống, như vậy UBND tỉnh đã công nhận tính hợp pháp của công trình đến tầng 39. Bên cạnh đó, tại thời điểm 2016, Luật Xây dựng 2014 đã có hiệu lực từ ngày 01/01/2015, Luật kinh doanh bất động sản 2014 đã có hiệu lực từ ngày 01/7/2015, các văn bản hết hiệu lực không còn được thực hiện. Việc quy kết toàn bộ hoạt động mua bán căn hộ dự án là bất hợp pháp, không chỉ ảnh hưởng chủ đầu tư, mà ảnh hưởng tới hàng ngàn người đã ký kết mua bán căn hộ tại dự án này, có thể dẫn tới kiện tụng, đòi lại tiền, đông người kéo đến dự án, đến văn phòng chủ đầu tư…. gây mất trật tự xã hội.

Cần hợp tác sửa sai, không để xảy ra hậu quả lớn.

Ngày 30/12/2015, UBND Tỉnh họp dưới sự chủ trì của Chủ tịch Lê Đức Vinh (2015- 2020), qua rà soát đã có 13 dự án được cấp chứng nhận đầu tư, đồng ý chủ trương, cấp phép xây dựng “vượt chuẩn” 40 tầng. Trong đó KS. Havana cao 41 tầng, KS. Mường Thanh Centre 46 tầng đã đi vào hoạt động. Mường Thanh Khánh Hoà, Mường Thanh Thiên Triều đang thi công. Với các dự án chưa thi công, việc điều chỉnh hoàn toàn đơn giản, ít tốn kém. Với các dự án đã hoàn thành đi vào hoạt động như KS. Havana, Mường Thanh Centre đều nằm vị trí trung tâm du lịch, cực kỳ nhạy cảm, hiện có hàng ngàn du khách lưu trú mỗi ngày, việc “cắt nóc” xuống 40 tầng sẽ dẫn tới hậu quả rất nghiêm trọng về chính trị, xã hội, môi trường đầu tư, du lịch….Thiệt hại cho các nhà đâu tư có thể lên tới hàng trăm tỷ đổng. Với Tập đoàn Mường Thanh, việc “cắt nóc” dự án Mường Thanh Khánh Hoà từ tầng 40-47 làm mất đi khoảng 300 căn hộ; Cắt nóc Dự án Mường Thanh Viễn Triều, chỉ tính 2/5 toà 45 tầng đang thi công, có thể mất đi khoảng 500 căn hộ, thiệt hại cho nhà đầu tư cũng đến vài trăm tỷ, chưa kể chủ đầu tư phải bồi thường khi bị khách hàng kiện theo hợp đồng.

Như vậy, nếu bị xử lý “cắt nóc” 3 dự án: Mường Thanh Centre, Mường Thanh Khánh Hoà, Mường Thanh Viễn Triều, riêng Tập đoàn Mường Thanh thiệt hại có thể lên đến trên ngàn tỷ đồng. Nhưng nếu Mường Thanh khởi kiện cơ quan cấp giấy phép xây dựng là Sở Xây Dựng Khánh Hoà theo khoản 5, Điều 104, Luật Xây Dựng 2014 “5. Người có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và bồi thường thiệt hại do việc cấp giấy phép sai…”, với thiệt hại của Doanh nghiệp lên đến ngàn tỷ, người cấp phép phạm luật cũng khó tránh khỏi việc xử lý nghiêm khắc. Vì vậy, hợp tác sửa sai, không để xảy ra hậu quả lớn, là cách hành xử đúng đắn nhất từ các bên có liên quan.

Những kế sách từ công luận

Trong lúc các bên có liên quan đang “rối”, có biểu hiện “đổ lỗi”, “né tránh trách nhiệm”, dư luận công chúng cũng đi theo nhiều hướng: Cưỡng chế cắt nóc tất cả các dự án vi phạm “vượt trần 40 tầng” để giữ vững kỷ cương và công bằng xã hội? Cưỡng chế cắt nóc Mường Thanh KH, còn Havana, Mường Thanh Centre đã đi vào hoạt động thì để nguyên, nhưng như vậy lại không công bằng? Nếu cắt nóc khi dự án đã bán căn hộ trên các tầng “vượt trần”, chủ đầu tư bị thiệt hại, khiếu kiện, cơ quan chức năng liên đới trách nhiệm bồi thường, hàng nghìn hộ dân mua căn hộ bị “vỡ” hợp đồng, thiệt hại tài sản, mất nhà cửa, dẫn tới khiếu kiện đông người, mất trật tự xã hội. Vì vậy, nếu xét không ảnh hưởng nghiêm trọng cảnh quang, quy hoạch đô thị trước mắt và tương lai, có thể cho xây dựng theo đúng giấy phép đã cấp, xử lý buộc nộp lại số lợi nhuận thu được do xây dựng và bán căn hộ “vượt trần”?...

Với tình tiết như hiện nay, sự việc không còn thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh, Bộ Xây Dựng, mà chắc chắn phải xin ý kiến chỉ đạo của Thủ Tướng. Nên chăng, phương án ít thiệt hại cho địa phương, chủ đầu tư, và hàng ngàn hộ dân tham gia mua bán dự án, mà vẫn giữ kỷ cương, công bằng xã hội là: Với chủ đầu tư: Cho thực hiện theo giấy phép đã cấp, nhưng xử lý theo Điều 5, Nghị định 121/2013/NĐ- CP quy định xử phạt hành chính trong hoạt động xây dựng: “1. Các hình thức xử phạt: a/ Cảnh cáo. b/Phạt tiền. 3. Các biện pháp khắc phục hậu quả: d/ Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện vi phạm hành chính”. Với những người có liên quan cấp giấy phép sai: Xử lý trách nhiệm cá nhân theo quy định của pháp luật.

Một vụ việc tưởng như không lớn, nhưng cùng lúc liên quan đến cơ quan quản lý, 13 dự án, hàng chục nhà đầu tư, hàng ngàn người tham gia mua căn hộ. Chưa từng có tiền lệ, nhưng hậu quả về chính trị, kinh tế, xã hội, đầu tư, du lịch….là không nhỏ, nếu giải quyết không đúng luật, có tình, có lý. Dư luận đang tin tưởng và chờ đợi một quyết định đúng đắn từ các cơ quan có thẩm quyền!

Trần Minh Ngọc