Vụ thịt bẩn len lỏi vào chợ: Niềm tin người tiêu dùng đang bị bào mòn

Vì sao thịt bẩn vẫn lọt qua kẽ hở?

Công an thành phố Hà Nội vừa triệt phá một đường dây chuyên thu gom, giết mổ và tiêu thụ thịt lợn chết, lợn nhiễm bệnh hoạt động suốt ba năm qua. Hàng tấn thịt lợn không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm đã bị tuồn ra thị trường đều đặn, âm thầm len lỏi vào các chợ dân sinh, quán ăn, nhà hàng, bếp ăn tập thể… và rất có thể, là vào chính bữa ăn của chúng ta.

Điển hình, rạng sáng ngày 30/6, cơ quan chức năng kiểm tra một cơ sở giết mổ tại xã Khánh Hà, huyện Thường Tín (cũ) - nay là xã Thường Tín, Hà Nội thì phát hiện 45 con lợn sống có dấu hiệu nhiễm dịch tả lợn châu Phi và hơn 1,5 tấn thịt, nội tạng đã qua giết mổ.

Đến ngày 1/7, lực lượng chức năng tiếp tục kiểm tra chợ Phùng Khoang và phát hiện gần 1 tấn thịt lợn đã biến đổi màu sắc, bốc mùi hôi thối trong kiot của Dư Đình Hợi (367kg thịt) và Nguyễn Viết Chiếm (426kg); Trương Mạnh Kiên (91kg) và Nguyễn Đình Thao (93kg). Để tránh cơ quan chức năng và người tiêu dùng phát hiện, các đối tượng còn sử dụng tiết lợn để tẩm lên các miếng thịt với mục đích làm tươi và để lẫn với thịt lợn tươi sống khác trên bàn thịt. Các đối tượng cho biết, đã tuồn trót lọt hàng tấn thịt như thế cho các quán ăn, nhà hàng, bếp ăn tập thể.

Đa phần các khách mua đều là chủ các quán kinh doanh thực phẩm đồ ăn. Mở rộng điều tra, cơ quan công an xác định còn có quán cơm văn phòng ở số 72 Mễ Trì Thượng, phường Từ Liêm; Quán cơm ở số 22 Phú Lương, Phường Phú Lương và nhiều quán cơm bình dân, bánh mỳ khác trên địa bàn… thường xuyên nhập thịt lợn ở các sạp thịt ở chợ tạm Phùng Khoang.

“Biết tin mà rùng mình, cảm giác như bị lừa ăn rác suốt bao lâu nay”, đó là chia sẻ của anh N.V.H (35 tuổi) nhân viên văn phòng làm việc tại một công ty khu vực Mễ Trì Thượng, khi hay tin quán cơm nơi anh thường xuyên ăn trưa bị phát hiện nhập thịt lợn chết, thịt ôi thiu từ chợ đầu mối Phùng Khoang.

“Tôi làm ở đây cũng được hai năm rồi. Hầu như ngày nào tôi và mấy đồng nghiệp cũng gọi suất cơm ở quán này. Rẻ, nhanh, gần. Chỉ 30 nghìn/suất, có thịt kho, có rau xào, có canh…”, anh H cho biết và nói rằng, thịt ăn ở quán cơm này đôi khi có mùi hơi hăng, miếng kho thì mềm nhũn bất thường, nhưng vẫn nghĩ là do cách chế biến hoặc thịt rẻ. Không ai ngờ lại là thịt thối, thịt bệnh cả. Đọc tin mà dạ dày cồn cào, cảm giác như tự đầu độc chính mình. Sau sự việc, anh H khẳng định sẽ không quay lại quán cơm đó đồng thời chia sẻ rằng nhiều đồng nghiệp cũng đang chuyển sang mang cơm từ nhà đi.

Đến đây, nhiều câu hỏi được dư luận quan tâm và đặt ra: Vì sao họ ngang nhiên thu gom, giết mổ, bày bán công khai suốt ba năm qua mà đến tận bây giờ mới bị phát hiện? Tại sao một khối lượng thịt lớn đến vậy, có dấu hiệu phân hủy rõ ràng, lại có thể len lỏi vào chợ và tồn tại nhiều ngày mà không bị phát hiện? Ai chịu trách nhiệm trước nhân dân..?

Người tiêu dùng nói gì?

Sự lăn tăn đã xuất hiện trong lựa chọn của người tiêu dùng những ngày gần đây. Không phải vì giá thực phẩm tăng, mà là vì một nỗi sợ đang hiện hữu trong từng phần thịt lợn: Liệu đây có thực sự là thịt sạch, hay là thịt bệnh?

Ghi nhận của Phóng viên những ngày gần đây cho thấy, mỗi bữa đi chợ, người dân cũng đôi phần e dè. Dù đã đến trưa, nhưng các phản thịt lợn vẫn còn nhiều, lượng khách đến chợ Phùng Khoang mua thực phẩm, đặc biệt là thịt lợn giảm hẳn. Theo nhiều tiểu thương, sau khi Công an Hà Nội triệt phá đường dây giết mổ và tiêu thụ thịt lợn nhiễm dịch bệnh, cùng với gần 1 tấn thịt không rõ nguồn gốc được thu giữ ngay tại 4 kiot sát chợ Phùng Khoang, lượng thịt tiêu thụ tại chợ giảm gần một nửa do người tiêu dùng e dè và lo ngại.

“Nhiều người hỏi vụ việc, ai cũng nghĩ là chợ Phùng Khoang bán thịt lợn chết, lợn bệnh, nhiều người còn né tránh không mua, nhưng thực chất không phải, người bán thịt lợn chết là ở chợ tạm, chứ không phải trong chợ Phùng Khoang”, một tiểu thương bán thịt lợn ở chợ phàn nàn.

Dưới góc độ người tiêu dùng, chị Quỳnh Như (trú tại khu đô thị Trung Văn) cho biết: “Hôm qua xem tin mà rùng mình. Tôi là người nội trợ, ngày nào cũng mua thịt ở đây. Bình thường nhìn thịt đỏ là mua, giờ thì không dám nữa. Không ai ngờ gần một tấn thịt hôi thối lại nằm ngay giữa lòng chợ như vậy”.

Không riêng chị Quỳnh Như, nhiều người tiêu dùng cho biết họ đang cân nhắc chuyển sang mua thực phẩm trong siêu thị hoặc đặt online từ các đơn vị hữu cơ có chứng nhận. Tuy nhiên, với thu nhập trung bình hoặc thấp, việc này không phải dễ dàng.

Liên quan đến vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm (Đại học Bách Khoa Hà Nội) nhấn mạnh: Việt Nam từng đối mặt với nhiều dịch bệnh nghiêm trọng như dịch tả lợn châu Phi, lở mồm long móng, tai xanh..., khiến hàng nghìn con lợn phải tiêu hủy. Tuy nhiên, trong những thời điểm dịch bùng phát, vẫn có người dân vì tiếc của mà lén đào xác lợn bệnh đã bị chôn để bán hoặc sử dụng. Hành vi này cực kỳ nguy hiểm bởi nhiều bệnh lý từ lợn có thể lây truyền sang người, đặc biệt là các bệnh do vi khuẩn, virus, ký sinh trùng.

Người ăn phải thịt nhiễm bệnh có thể mắc các bệnh lý nguy hiểm, khó điều trị, thậm chí dẫn đến tử vong. “Thịt từ lợn chết, lợn bệnh thường nhiễm các vi khuẩn độc hại như E.coli, Salmonella, tụ cầu vàng... Khi đi vào cơ thể, chúng có thể gây ngộ độc thực phẩm cấp tính, tiêu chảy, nôn mửa, thậm chí là nhiễm trùng máu”, PGS.TS Thịnh cảnh báo.

Chia sẻ với báo chí, Lương y Bùi Đắc Sáng - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Hội Đông y Hà Nội cho biết: Thịt lợn là thực phẩm chủ đạo trong bữa ăn của người Việt, chiếm khoảng 73,3% lượng thịt tiêu thụ, vượt xa thịt gia cầm (17,5%) và các loại thịt khác (9,2%). Thịt lợn được chế biến thành nhiều món như xúc xích, lạp xưởng...

Hằng ngày, người dân đối diện với nguy cơ từ thịt lợn nhiễm bệnh, chứa chất cấm (như salbutamol, clenbuterol) hoặc chất bảo quản (hàn the, muối diêm) khiến người tiêu dùng cần thận trọng hơn. Tuy nhiên, để tránh mua phải thịt lợn không đảm bảo chất lượng, theo lương y Sáng, người tiêu dùng cần kiểm tra kỹ nguồn gốc, màu sắc, kết cấu và cách chế biến như: Không mua hàng trôi nổi, cần kiểm tra nguồn gốc, độ tươi ngon; Không mua thịt được nuôi tăng trọng; Không mua thịt rửa qua hóa chất bảo quản và không mua thịt có hạt li ti trắng.

Vụ việc tại chợ Phùng Khoang chỉ là một trong hàng trăm câu chuyện thực phẩm bẩn âm thầm len lỏi vào bữa ăn của người dân mỗi ngày. Đã đến lúc không thể chỉ “chống” mà cần “phòng” bằng hệ thống quản lý minh bạch, công khai và có trách nhiệm từ cơ quan quản lý, tiểu thương đến người tiêu dùng.

Minh An