“Cát tặc” ngang nhiên hút cát ở chân đê tả sông Luộc, dưới chân cầu An Thổ, xã Nguyên Giáp (Tứ Kỳ, Hải Dương) giữa ban ngày; ấy vậy mà cán bộ xã không hề hay biết? Người dân nghi ngờ: Họ đã “làm luật” theo tháng nên được “bảo kê”?

Công trình quốc gia bị xâm hại

Trưa ngày 9/10/2014, khi tới cầu An Thổ, chúng tôi bắt gặp 4 chiếc tàu hút cát đang hoạt động ngay ở vị trí bờ kè chân đê tả sông Luộc, gần mố cầu và cống qua đê. Tiếng máy chạy xình xịch váng động cả khúc sông. Quan sát thì thấy, từ con tàu mang số hiệu HD 0297, một số đối tượng đang thực hiện hút cát qua đường ống chạy dài hàng cây số trên đường để bơm vào trong làng An Thổ. Nhìn sang đối diện phía bên kia cách chân cầu khoảng 20 m, một con tàu khác đang hút cát lên tàu. Nếu các cơ quan chức năng và chính quyền xã Nguyên Giáp cứ để hiện tượng “cát tặc” này hoành hành, thì nguy cơ gây sạt lở bờ kè và sập đổ hệ thống cầu là rất rễ xảy ra.

Một người dân địa phương băn khoăn: “Việc hút cát trên đoạn sông Luộc chảy qua thôn công khai giữa ban ngày. Họ hút cát ngay ở chân đê, mố cầu. Chắc đã “làm luật” mới được thoải mái như thế”.

Việc bơm hút cát làm rỗng kết cấu địa chất ở đáy sông, bờ sông, chân đê, mố cầu. Đây là nguyên nhân chủ yếu gây ra hiện tượng lún sụt, sạt lở bờ sông, bờ kè, làm lòng sông ăn lấn vào chân đê, vào diện tích đất canh tác của nông dân. Đồng thời, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sự an toàn của các công trình đê điều và tiêu thoát lũ, cầu cống… vào mùa mưa bão.

Thời điểm này là cuối mùa mưa lũ, hoạt động bơm hút cát dù có giấy phép hay trái phép đều vi phạm pháp luật. Đặc biệt nghiêm trọng hơn là cầu An Thổ thuộc hệ thống thủy lợi quốc gia cần được bảo vệ, nghiêm cấm các hoạt động xâm phạm đến công trình. Theo quy định thì tàu thuyền neo đậu cũng phải cách xa công trình tối thiểu là 80 m để đảm bảo an toàn…

Có hay không sự bảo kê?

Điều đáng nói là địa điểm xảy ra việc khai thác cát cách trụ sở UBND xã Nguyên Giáp không xa, nhưng không thấy chính quyền xã có động thái gì thực hiện trách nhiệm của mình.

Trước sự hoành hành của các đối tượng “cát tặc” trên, phóng viên đã liên hệ với ông Bùi Đình Hoan, Phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Hải Dương, qua điện thoại ông cho biết công trình thủy lợi trên, thuộc quyền quản lý của Công ty TNHH một thành viên khai thác công trình thủy lợi Bắc Hưng Hải. Hơn một tiếng đồng hồ sau khi có cuộc điện thoại của phóng viên, việc bơm cát đã được chấm dứt, các đối tượng đã thu dọn đường ống dẫn cát. Tuy nhiên, các tàu hút cát này vẫn neo đậu tại chỗ.

Điều đáng nói, sau khi sự việc xảy ra, cũng như quá trình các đối tượng khai thác cát rải đường ống dẫn cát vào thôn An Thổ và thực hiện hành vi bơm hút cát với thời gian khá dài, song không hề vấp phải một sự ngăn cản nào của chính quyền xã Nguyên Giáp?

Theo phản ảnh của người dân thì chính quyền xã còn dung túng - bảo kê cho hoạt động “cát tặc”.

“Cát tặc” ngang nhiên hút cát ở ngay vị trí kè chân đê và mố cầu, cống qua đê An Thổ là cực kỳ nguy hiểm. Khoản 10, Điều 7, Luật Đê điều năm 2006 nghiêm cấm hành vi khai thác đất, đá, cát, sỏi… trong phạm vi bảo vệ đê điều và các hoạt động khác gây cản trở dòng chảy và thoát lũ. Cũng theo luật này, tại Điểm d, Khoản 3, Điều 43 đã quy định UBND cấp xã có trách nhiệm ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về đê điều.

Ở đây, chính quyền xã Nguyên Giáp đã buông lỏng quản lý, thiếu tinh thần trách nhiệm trong việc phối hợp, tuần tra bảo vệ công trình quốc gia, được áp dụng theo Nghị định 139/2013/NĐ-CP của Chính phủ

Kiều Tuyết