Trung Quốc gây lo ngại về tình trạng dư cung thép trên toàn cầu

Theo số liệu từ Cục Thống kê Quốc gia của Trung Quốc, trong hai tháng đầu năm nay, xuất khẩu thép của Trung Quốc đã tăng 32,6% so với cùng kỳ năm trước lên 15,9 triệu tấn, là mức cao nhất kể từ năm 2016 trong giai đoạn này.

Theo các nhà phân tích, xuất khẩu thép của Trung Quốc trong năm nay sẽ bằng hoặc vượt mức so với năm ngoái, khi xuất khẩu tăng lên khoảng 90 triệu tấn - mức cao nhất trong 07 năm - do Trung Quốc nỗ lực kích thích nền kinh tế và những nỗ lực cắt giảm sản xuất dường như là chưa đủ.

Daniel Hynes, chiến lược gia hàng hóa cấp cao tại ANZ Research cho biết: “Tôi chắc chắn kỳ vọng rằng xuất khẩu của Trung Quốc nói chung sẽ mạnh hơn trong năm 2024 so với năm ngoái và đó là xu hướng mà chúng tôi đã thấy trong vài năm qua”.

Thép là một phong vũ biểu quan trọng cho thấy sự tăng trưởng trong nền kinh tế thâm dụng đầu tư của Trung Quốc, nền kinh tế mà nhiều người lo ngại sẽ chuyển sang tình trạng dư cung trong các lĩnh vực từ ô tô đến tấm pin mặt trời do tiêu dùng nội địa phục hồi yếu hơn dự kiến sau đại dịch.

Theo các nhà phân tích, Trung Quốc sản xuất khoảng 55% lượng thép của thế giới, do đó, ngay cả một sự gia tăng nhỏ trong xuất khẩu cũng có thể dẫn đến áp lực giá trên thị trường thế giới. Lần cuối cùng xuất khẩu thép của Trung Quốc đạt mức cao như vậy là trong thời kỳ kinh tế suy thoái từ năm 2015 đến 2016.

Colin Richardson, người đứng đầu bộ phận thép tại cơ quan báo cáo giá Argus Media thông tin: “Có quá nhiều thép trên thế giới… Ngay cả khi Trung Quốc thoái lui, vẫn sẽ có quá nhiều thép”.

Các dự báo gia tăng về xuất khẩu của Trung Quốc diễn ra sau các cuộc họp thường niên của quốc hội và cơ quan cố vấn chính trị trực thuộc, trong đó chính phủ đã công bố một chương trình kích thích ít tích cực hơn dự kiến.

Tomas Gutierrez, nhà phân tích của Kallanish Commodities nhấn mạnh, các công ty thép Trung Quốc bắt đầu đưa ra các hợp đồng xuất khẩu với mức chiết khấu đáng kể.

“Kỳ vọng ban đầu của chúng tôi là xuất khẩu có thể giảm bớt trong năm nay nếu thị trường bất động sản ổn định. Nhưng với tình hình bất động sản vẫn đang sụt giảm, có vẻ như chắc chắn rằng xuất khẩu sẽ mạnh mẽ ngay bây giờ”, ông nói.

Harry Murphy Cruise, nhà kinh tế tại Moody's Analytics lại nhận định, triển vọng kinh tế yếu hơn cũng ảnh hưởng đến giá quặng sắt: “Việc thiếu các biện pháp kích thích có ý nghĩa từ các phiên họp của các nhà chức trách Trung Quốc tuần trước đã làm sứt mẻ đường ống xây dựng trong năm nay, đẩy giá quặng sắt xuống chỉ còn khoảng 100 USD/tấn, mức thấp nhất kể từ tháng 08/2023”.

Bên cạnh nhu cầu nội địa yếu hơn ở Trung Quốc, chính sách tiền tệ dễ dàng hơn ở các thị trường phát triển, dự kiến sẽ được áp dụng vào cuối năm nay, sẽ tạo động lực bên ngoài cho xuất khẩu thép của nước này.

Các nhà phân tích tại BMO kỳ vọng xuất khẩu thép của Trung Quốc sẽ đạt 75 triệu-80 triệu tấn trong năm nay do sản lượng vẫn ổn định bất chấp nền kinh tế yếu kém.

Theo Colin Hamilton, nhà phân tích hàng hóa tại BMO thì, Trung Quốc đang chuyển thép sang các dự án cơ sở hạ tầng ở nước ngoài tại các thị trường đang phát triển mà họ thường tự tài trợ và xây dựng, chẳng hạn như các thị trường thuộc Sáng kiến Vành đai và Con đường: “Trước đây việc cố gắng xuất khẩu thép sang phần còn lại của thế giới chỉ mang tính kinh tế…Lần này mang tính chất địa chính trị và chiến lược hơn, thu hút được ảnh hưởng ở phía nam toàn cầu thông qua đầu tư chuyên sâu vào thép”.

Một số nhà phân tích nêu quan điểm, các nhà sản xuất phương Tây được bảo vệ tốt hơn khỏi tác động của xuất khẩu ngày càng tăng của Trung Quốc so với năm 2016, phần lớn nhờ thuế quan và các rào cản thương mại khác nhắm vào hàng nhập khẩu của Trung Quốc, cũng như trợ cấp cho thép xanh. Và, họ cũng cho rằng, thép Trung Quốc vẫn đang tìm đường vào thị trường phương Tây thông qua các quốc gia Châu Á khác.

Hà Trần (t/h)