Bãi rác Đa Phước ở huyện Bình Chánh (Ảnh: VnExpress)
Theo Thanh tra Chính phủ, UBND TP HCM từng giải trình với Thủ tướng rằng, trả tiền trước cho VWS nhằm làm giảm chi phí xử lý rác từ 16,96 USD một tấn xuống còn 16,4 USD. Nhưng hành vi này bị Kiểm toán Nhà nước xác định không đúng theo Luật Ngân sách Nhà nước.
Ngoài ra, cơ quan chức năng trước đó từng tham mưu cho thành phố "chưa có cơ sở ứng trước 9 triệu USD" cho nhà đầu tư. Việc định giá và ký hợp đồng bằng USD là vi phạm các quy định về quản lý ngoại hối. Hay, VWS không đủ năng lực tài chính.
Với mức chi trả 16,4 USD để xử lý một tấn rác (tăng hàng năm, nhưng không quá 3%), Thanh tra Chính phủ cho rằng UBND thành phố có thiếu sót. Bởi trước khi thành phố chốt mức giá này, Sở Tài chính tính toán chỉ ở mức 10,025 USD/tấn, còn Bộ Kế hoạch - Đầu tư cho là "quá cao so với dự án tương tự".
Công nghệ xử lý rác tại Đa Phước cũng bị cho là lạc hậu, quá trình triển khai phát tán mùi hôi, ô nhiễm môi trường. Về việc này năm ngoái Tổng cục Môi trường xử phạt VWS hơn 1,5 tỷ đồng, buộc khắc phục hậu quả vi phạm.Dù vậy, quá trình kiểm tra Thanh tra Chính phủ thấy mùi hôi vẫn còn phát tán gây ảnh hưởng đến cuộc sống người dân.
Thanh tra Chính phủ cho rằng, TP HCM đóng cửa bãi chôn lấp số 3 Khu xử lý rác Phước Hiệp (huyện Củ Chi) để đưa rác về Đa Phước là phù hợp thực tế nhưng sai quy hoạch được Thủ tướng phê duyệt.
Phước Hiệp là khu xử lý rác liên tỉnh, hoạt động đến năm 2030 với công suất xử lý đến 8.000 tấn mỗi ngày. Việc đóng cửa bãi rác sẽ lãng phí ngân sách hơn 1.000 tỷ đồng và nhiều chi phí khác nên Thanh tra Chính phủ đề nghị UBND thành phố sớm đưa Phước Hiệp hoạt động trở lại.
PV
