Tình trạng báo động
Tình hình tội phạm ma túy ở Việt Nam trong thời gian qua tăng cao, đáng báo động nhất là việc ma túy xâm nhập vào giới trẻ. Trong số các đối tượng sử dụng ma túy trái phép, có đến 70% nằm ở độ tuổi thanh, thiếu niên. Các đối tượng này thường có suy nghĩ lệch lạc cho rằng ma túy tổng hợp không gây nghiện và chơi ma túy là để thể hiện bản lĩnh, đẳng cấp của mình mà không nghĩ đến tác hại của nó đến bản thân, gia đình và xã hội.
Cần tăng cường tuyên truyền có hiệu quả về phòng chống ma túy cho thanh thiếu niên
Đặc biệt, hoạt động của loại tội phạm ma túy không chỉ ngày càng gia tăng với diễn biến phức tạp, số vụ phát hiện, bắt giữ tăng qua từng năm. Nguy hiểm hơn khi các đối tượng buôn bán, sử dụng ma túy bất chấp mọi thủ đoạn, manh động, liều lĩnh, thậm chí dùng cả súng quân dụng, súng tự chế… để chống đối lực lượng chức năng khi bị phát hiện.
Bên cạnh đó, tội phạm liên quan đến tổ chức, sử dụng trái phép chất ma túy thời gian qua phát sinh thêm nhiều thủ đoạn mới. Các đối tượng vị thành niên không còn tụ tập tại các điểm karaoke, bar… mà thường thuê các căn nhà hoặc tổ chức tại các căn biệt thự “kín cổng cao tường”.
Phần lớn các đối tượng chưa thành niên tham gia mua bán, tàng trữ và sử dụng trái phép ma túy đều nghỉ học sớm, nghiện game và thiếu sự quản lý của gia đình. Gần đây, một số đối tượng mua bán trái phép chất ma túy thường lợi dụng lôi kéo trẻ vị thành niên vào đường dây của mình. Tuy nhiên, dù là đối tượng nào thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự đối với hành vi mua bán trái phép chất ma túy.
Nguyên nhân đáng buồn
Theo lực lượng chức năng, nguyên nhân dẫn đến tình trạng thanh, thiếu niên sử dụng ma túy xuất phát một phần từ việc các cơ sở kinh doanh dịch vụ buông lỏng quản lý, thậm chí một số cơ sở vì ham lợi nhuận đã sẵn sàng ngoảnh mặt làm ngơ để các đối tượng vô tư sử dụng ma túy trong cơ sở của mình. Các trường hợp này đa phần chỉ bị xử lý hành chính với số tiền phạt chưa đủ để răn đe. Bởi vậy, cần có cơ chế quyết liệt hơn xử lý mạnh tay các cơ sở không chấp hành cam kết về đảm bảo an ninh trật tự, không phối hợp với lực lượng chức năng trong phòng chống tội phạm.
Cần thiết phải có bộ tài liệu chuẩn về PCM
Bên cạnh đó, việc các gia đình buông lỏng quản lý con cái, lớp trẻ chưa được tuyên truyền nâng cao nhận thức về hiểm họa của ma túy, chưa huy động được sức mạnh của các cấp, các ngành vào công tác đấu tranh phòng chống ma túy cũng là nguyên nhân dẫn đến gia tăng loại tội phạm ma túy.
Trẻ vị thành niên đang trong quá trình phát triển, hoàn thiện về thể chất và tinh thần nên phần lớn chưa tự làm chủ được bản thân, dễ bị lôi kéo, kích động tham gia vào những việc làm sai trái, vi phạm pháp luật. Mặt khác, nhiều gia đình vì lo làm ăn kinh tế mà buông lỏng con cái, thiếu sự quan tâm, định hướng khiến cho trẻ dễ bị kẻ xấu tiếp cận, lợi dụng và sa vào con đường phạm pháp. Hơn nữa trong các trường học, việc dạy kỹ năng sống, kiến thức pháp luật, phòng chống tội phạm cho học sinh còn hạn chế.
Hiện nay có một số đối tượng lợi dụng tính nhân văn của pháp luật trong việc không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với trẻ vị thành niên ở một số loại tội ít nghiêm trọng, để lôi kéo người chưa thành niên sa chân vào ma túy.
Thiết nghĩ, để phòng ngừa tội phạm trong tuổi vị thành niên, ngoài công tác phòng ngừa tội phạm của ngành Công an, vai trò của gia đình và nhà trường cũng rất quan trọng trong việc giáo dục, định hướng các em học sinh ý thức được hành vi của mình, đồng thời ngăn ngừa các em bị kẻ xấu rủ rê, lôi kéo vào con đường phạm pháp. Bên cạnh đó, yêu cầu phải có một bộ sách phòng chống ma túy chính thống, phù hợp với từng độ tuổi dành riêng cho đối tượng này đang ngày càng trở nên cấp bách.
Sau nhiều năm tích cực tiến hành khảo sát, nghiên cứu cùng với sự tâm huyết của tập thể gồm 27 nhà khoa học thuộc nhiều lĩnh vực: tâm lý, y học, sinh học thần kinh, xã hội học..., mới đây, Viện Nghiên cứu Ứng dụng Phòng chống ma túy (PSD) đã hoàn thành bộ tài liệu “Kỹ năng phòng, chống ma túy” cho giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục và cha mẹ, học sinh cấp THCS, THPT và được Bộ Giáo dục và Đào tạo thẩm định. Bộ tài liệu “Kỹ năng phòng, chống ma túy” gồm 4 cuốn: Kỹ năng phòng, chống ma túy cho học sinh trung học cơ sở; Kỹ năng phòng, chống ma túy cho học sinh trung học phổ thông, Kỹ năng phòng, chống ma túy dành cho cha mẹ học sinh; Kỹ năng phòng, chống ma túy dành cho giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục. Sách do Viện PSD biên soạn, Bộ Giáo dục và Đào tạo thẩm định, NXB Y học phát hành. Sách được giới thiệu trên trang chủ của NXB Y học. Các bậc phụ huynh, học sinh và giáo viên quan tâm đều có thể tìm mua để đọc.
Trang Nguyễn