Hầu hết các quốc gia trên thế giới, vấn nạn bạo hành nhân viên y tế đang có xu hướng gia tăng. Theo công bố của Tổ chức Y tế thế giới có 8% - 38% nhân viên y tế bị bạo hành ở nơi làm việc. Tuy nhiên, chưa thống kê đầy đủ về bạo hành tinh thần như nhục mạ, chửi bới,...
Ở Việt Nam nói riêng, từ năm 2010 đến hết năm 2017, cả nước ghi nhận có ít nhất 22 vụ việc bác sĩ bị bệnh nhân và người nhà bệnh nhân hành hung. Các vụ việc xảy ra chủ yếu ở bệnh viện tuyến tỉnh (chiếm 60%), tuyến Trung ương chiếm 20%. Phần lớn đối tượng bị tấn công là các bác sĩ (chiếm khoảng 70%) và điều dưỡng (khoảng 15%). Có tới 90% vụ bạo hành xảy ra khi bác sĩ đang cấp cứu, chăm sóc cho bệnh nhân và 60% xảy ra khi thầy thuốc đang giải thích cho bệnh nhân, người nhà.
Bạo hành y tế ngày một gia tăng
Chỉ cần không hài lòng một chút, một số người nhà bệnh nhân hay bệnh nhân đã có những hành vi bạo lực bằng những cú đấm, cú đá hay đạp vào nhân viên y tế. Thậm chí, có những bác sỹ phải trả giá bằng cả tính mạng. Phải mất một thời gian để họ có thể quên đi những ám ảnh ấy.
Không những vậy, tỷ lệ người trầm cảm ảnh hưởng tới công tác chuyên môn do các vấn đề bạo hành y tế đến nay khá nhiều và phổ biến. Nhiều nhân viên y tế sau các vụ việc bạo hành y tế vì không thể trụ được với nghề nên họ đã phải bỏ nghề hoặc chuyển sang các lĩnh vực ít tiếp xúc với bệnh nhân như hành chính, các phòng ban chức năng.
Nguyên nhân dẫn tới các vụ bạo hành y tế không chỉ là ảnh hưởng các chất kích thích từ rượu bia mà còn trong chính phương pháp làm việc, giao tiếp của bác sỹ với bệnh nhân, người nhà bệnh nhân chưa hợp lý. Mặt khác, cũng có nhiều yếu tố tác động đến hành vi này.
Bên cạnh đó, các chuyên gia cho rằng mỗi cơ sở y tế để phòng chống bạo hành thì phải xây dựng môi trường y tế thật sự chuyên nghiệp đặc biệt quy trình làm việc phải thực sự tốt. Cần có hệ thống cảnh báo phòng chống bạo hành, có đội ngũ bảo vệ có kỹ năng, kiến thức phòng chống bạo hành, liên kết với đơn vị công an khu vực ngay khi có bạo hành xảy ra. Đồng thời cá nhân mỗi nhân viên y tế phải tự có ý thức phòng chống bạo hành, nghĩa là phải luôn luôn nhìn nhận ngoài công việc chuyên môn thì phải hiểu rằng những cái gì đang có nguy cơ đe dọa đối với mình. Khi hiểu được điều đó thì đấy là cách bảo vệ tốt nhất bởi môi trường xung quanh bảo vệ chúng ta không quan trọng bằng tự một nhân viên y tế phải có ý thức phòng chống để không xảy ra bạo hành.
Nhận thấy được sự nghiêm trọng của sự việc, ngày 19/6/2017, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đồng ý bổ sung khoản D Điều 134 trong dự án Bộ luật Hình sự (sửa đổi) về tình tiết tăng nặng khi phạm tội cố ý gây thương tích đối với người “chữa bệnh cho mình”. Theo đó, tăng mức phạt đối đa lên tới ba năm tù. Bộ trưởng Y tế cũng đã gửi công văn đến Bộ trưởng Công an đề nghị lực lượng công an phối hợp, tăng cường kiểm soát trật tự trong các bệnh viện và các khu vực chung quanh.
Ở các nước phát triển bên cạnh việc bảo vệ nhân viên y tế bằng các phương tiện, trang thiết bị hiện đại, các hành vi xâm phạm nhân viên y tế cho dù chỉ là lời nói đều bị trừng phạt rất nặng.
“Pháp luật ngày nay phải xây dựng ít nhất một điều luật Hình sự và xa hơn nữa phải xây dựng lại toàn bộ luật về y tế để bảo đảm cho môi trường y tế có thể được làm việc an toàn mà không xảy ra những tình trạng bạo hành”, bác sĩ Trần Văn Phúc, Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn chia sẻ.
Cao Huyền - Phương Thảo
