Năm 2025, đánh dấu cột mốc lịch sử 50 năm hình thành và phát triển của Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh (4/9/1975 - 4/9/2025). Nhìn lại chặng đường nửa thế kỷ, khởi đầu từ chủ trương của Đảng bộ TP. HCM là “Nhà trưng bày tội ác Mỹ - Ngụy” được thành lập vào ngày 4/9/1975.
Trải qua các giai đoạn phát triển, đơn vị lần lượt đổi tên thành “Nhà trưng bày tội ác chiến tranh xâm lược” (1990) và chính thức mang tên Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh từ ngày 4/7/1995. Mỗi lần đổi tên đều là một bước trưởng thành, hoàn thiện về chức năng và sứ mệnh của Bảo tàng.
Trong suốt 50 năm, Bảo tàng đã trở thành một địa chỉ văn hóa, nơi giáo dục truyền thống lịch sử, ý thức gìn giữ hòa bình và phát triển tình đoàn kết, hữu nghị. Bảo tàng đã vinh dự đón tiếp hơn 25 triệu lượt du khách, đồng thời là thành viên tích cực của Mạng lưới Bảo tàng Vì Hòa bình thế giới (INMP) và Hội đồng Bảo tàng Quốc tế (ICOM).
Đặc biệt, những năm gần đây, Bảo tàng đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ, trở thành đơn vị sự nghiệp của Sở Văn hóa và Thể thao tự chủ hoàn toàn kinh phí hoạt động từ năm 2014. Với sự nỗ lực không ngừng, Bảo tàng đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật, được quốc tế công nhận qua các giải thưởng uy tín như Top 25 bảo tàng hấp dẫn nhất châu Á và Top 10 bảo tàng đẹp nhất thế giới. Năm 2023, Bảo tàng vinh dự được xếp loại Bảo tàng Hạng I trong Hệ thống Bảo tàng Quốc gia Việt Nam.
Nhân dịp này, Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đến các thế hệ lãnh đạo, viên chức, người lao động, các nhân chứng lịch sử và sự đồng hành của các cơ quan, tổ chức, cá nhân đã góp phần làm nên thành tựu ngày hôm nay. Bảo tàng cam kết sẽ tiếp tục phát huy những giá trị tốt đẹp, xứng đáng là điểm đến văn hóa đáng tin cậy, một “Bảo tàng vì Hòa bình” trong lòng công chúng.
Cũng trong khuôn khổ lễ kỷ niệm, Bảo tàng trân trọng giới thiệu đến công chúng trưng bày chuyên đề “Ẩm thực Nam bộ thời kháng chiến”. Đây là góc nhìn nhân văn về cuộc chiến sinh tồn thầm lặng, nơi những bữa ăn đạm bạc đã trở thành nguồn sức mạnh tinh thần to lớn, nuôi dưỡng ý chí cho quân và dân ta. Trưng bày là một chuyến du hành ngược thời gian, giúp công chúng thêm thấuhiểu, tự hào về các thế hệ cha ông, và trân quý hơn nền hòa bình hôm nay.
Lê Vũ
