Tại Thanh Hóa, bệnh xuất hiện ban đầu rải rác nhưng nhanh chóng lan rộng trên nhiều diện tích trồng dứa tập trung. Các xã như Yên Phú, Kiên Thọ, Quang Trung, Ngọc Liên, Hà Long… đều ghi nhận hiện tượng dứa vàng lá, thối gốc, chết héo. Đến nay, tổng diện tích bị nhiễm ước khoảng 500 ha và vẫn có nguy cơ tiếp tục gia tăng nếu không được kiểm soát kịp thời.
Theo kết quả giám định của ngành nông nghiệp, bệnh thối nõn đang gây hại chủ yếu trên các giống dứa Queen và Cayenne. Tác nhân chính là hai chủng nấm Phytophthora nicotianae và Phytophthora parasitica. Đáng lo ngại, tại những ruộng bị nhiễm nặng còn xuất hiện mùi hôi thối do vi khuẩn Pseudomonas và Erwinia xâm nhập, khiến cây dứa suy kiệt nhanh và không có khả năng phục hồi.
Nguyên nhân khiến bệnh bùng phát mạnh được xác định là do điều kiện thời tiết bất lợi kéo dài từ tháng 7 đến giữa tháng 11. Liên tiếp các đợt mưa lớn do bão và không khí lạnh khiến độ ẩm đất cao, nền nhiệt dao động từ 15–25°C – môi trường lý tưởng cho nấm bệnh phát triển. Bên cạnh đó, tại nhiều vùng trồng dứa, đất canh tác không được xử lý sau mỗi vụ, cây trồng liên tục nhiều năm làm mầm bệnh tích tụ trong đất.
Công tác phòng trừ bệnh tại một số hộ dân còn hạn chế. Qua kiểm tra thực tế, cơ quan chức năng ghi nhận tình trạng sử dụng thuốc bảo vệ thực vật chưa đúng kỹ thuật, phun không đúng thời điểm, không phun lặp lại hoặc dùng thuốc không phù hợp với tác nhân gây bệnh. Ngoài ra, việc bón phân mất cân đối, đặc biệt bón thừa đạm, khiến cây sinh trưởng yếu, mô mềm, dễ nhiễm bệnh.
Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh, ngành nông nghiệp Thanh Hóa khuyến cáo người dân cần rà soát, phân loại rõ diện tích bị nhiễm nặng để có phương án xử lý phù hợp. Với những ruộng dứa không còn khả năng phục hồi, cần chuyển đổi sang cây trồng ngắn ngày, kết hợp cày ải, phơi đất, bón vôi và xử lý thuốc khử trùng nhằm tiêu diệt mầm bệnh tồn lưu. Việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật phải tuân thủ nghiêm nguyên tắc “4 đúng”, phun lặp lại 2 lần, cách nhau từ 5–7 ngày.
Không chỉ Thanh Hóa, Nghệ An cũng đang chịu ảnh hưởng nặng nề từ bệnh thối nõn. Tại xã Quỳnh Thắng, hàng trăm hecta dứa xuất hiện hiện tượng vàng lá, thối gốc và chết rũ trong hơn một tháng qua. Thống kê sơ bộ cho thấy khoảng 200 hộ dân bị ảnh hưởng, diện tích thiệt hại ước từ 400–450 ha, nhiều vườn dứa mất trắng.
Đáng chú ý, không chỉ gây chết cây, bệnh còn khiến nhiều diện tích dứa không ra hoa, không kết quả, làm sản lượng năm 2025 dự kiến giảm khoảng 30%. Mặc dù áp dụng quy trình canh tác hữu cơ, phủ nilon và trồng rải vụ, năng suất tại nhiều vườn vẫn sụt giảm rõ rệt.
Ngày 10/12/2025, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Nghệ An đã kiểm tra thực địa, xác nhận bệnh thối nõn xuất hiện ở nhiều mức độ trên giống dứa Queen và ban hành hướng dẫn kỹ thuật cụ thể để địa phương và người dân khẩn trương triển khai các biện pháp phòng trừ, hạn chế thấp nhất thiệt hại cho sản xuất.
Nam Sơn (t/h)
