Việc sắp xếp 126 xã, phường theo Nghị quyết 1656/NQ-UBTVQH15 không chỉ là điều chỉnh địa giới hành chính mà là một cuộc tái cấu trúc toàn diện ở cấp cơ sở. Ở các khu vực trung tâm như Ba Đình, Hoàn Kiếm, Đống Đa hay Tây Hồ, bộ máy mới được hình thành trong bối cảnh vừa tinh giản đầu mối, vừa đòi hỏi năng lực phục vụ cao hơn.
Nếu trước đây mỗi phường quản lý vài nghìn dân, thì nay quy mô có nơi đã tăng gấp đôi. Sự thay đổi này buộc chính quyền phải tìm cách làm việc khác đi, từ tổ chức nhân sự đến cách tiếp nhận và xử lý công việc. Không ít phường đã chọn hướng “quản lý bằng dữ liệu, phục vụ bằng công nghệ” dấu hiệu cho thấy chuyển đổi số không còn là khẩu hiệu mà đã đi vào quy trình hành chính hằng ngày.
Tại một số phường trung tâm như Trúc Bạch hay Cửa Nam, người dân đến làm thủ tục không còn phải điền giấy hay chờ gọi số. Họ quét mã QR để tra cứu hồ sơ, đặt lịch trước và nhận kết quả trực tuyến. Bộ phận “một cửa” được tích hợp trực tiếp với Cổng dịch vụ công Thành phố, cho phép cán bộ phường xử lý hồ sơ liên thông chỉ trong vài thao tác. Ở nhiều nơi, thời gian giải quyết trung bình đã rút ngắn từ ba ngày xuống còn một ngày làm việc.
Sự thay đổi về phương thức làm việc cũng kéo theo thay đổi trong tư duy phục vụ. Các phường đông dân như Ô Chợ Dừa hay Thành Công đã triển khai mô hình cán bộ kiêm nhiệm đa lĩnh vực, tránh tình trạng “chuyển việc – đợi ký”. Mỗi nhóm phụ trách nhiều nội dung liên quan, giúp quy trình khép kín và giảm tầng nấc trung gian. Một lãnh đạo phường nhận định: “Tinh gọn bộ máy không có nghĩa là làm ít người hơn, mà là làm cách khác để người dân không phải chờ.”
Hiệu quả thấy rõ nhất nằm ở sự tương tác giữa chính quyền và cộng đồng. Ứng dụng “Phản ánh hiện trường” được triển khai tại một số phường trung tâm cho phép người dân gửi hình ảnh, vị trí các vấn đề đô thị từ rác thải, chiếu sáng, đến vi phạm trật tự và nhận phản hồi trong ngày. Cơ chế “phản hồi nhanh” này đang định hình văn hóa mới: người dân giám sát chính quyền, còn chính quyền lắng nghe và phản ứng kịp thời.
Theo Sở Nội vụ Hà Nội, hơn 95% phường sau sắp xếp đã vận hành ổn định; gần 80% thủ tục hành chính được thực hiện trực tuyến toàn phần hoặc một phần. Việc tinh giản đầu mối giúp tiết kiệm chi thường xuyên, song quan trọng hơn là tạo điều kiện chuẩn hóa quy trình phục vụ, lấy sự hài lòng của người dân làm tiêu chí đánh giá cán bộ.
Từ những thay đổi thầm lặng ở các phường trung tâm, có thể thấy quá trình sắp xếp đơn vị hành chính của Hà Nội đang đi đúng hướng: bộ máy nhỏ hơn nhưng vận hành linh hoạt hơn, quy trình ít tầng nấc hơn nhưng hiệu quả cao hơn. Khi chính quyền chuyển từ quản lý sang phục vụ, và người dân trở thành trung tâm của mọi cải cách, đó mới chính là thành công thực chất của một Thủ đô hiện đại, thông minh, gần dân.
Minh Thắm
