Theo định hướng của Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp, khi bãi bỏ cấp huyện, toàn bộ biên chế cấp huyện hiện có sẽ được chuyển về cấp xã. Đặc biệt, đội ngũ lãnh đạo, quản lý cấp huyện sẽ được bố trí làm nòng cốt tại các xã, phường mới. Điều này đồng nghĩa với việc các cán bộ đương chức Bí thư, Chủ tịch UBND, HĐND quận, huyện hiện nay có thể sẽ trở thành Bí thư, Chủ tịch phường, xã trong thời gian tới. Bên cạnh đó, Ban Chỉ đạo cũng định hướng tăng cường cán bộ, công chức, viên chức cấp tỉnh về cấp xã, và thực tế đã có nhiều địa phương hưởng ứng chủ trương này.
Điển hình, tại Khánh Hòa, UBND tỉnh đã đề xuất cử 12 công chức cấp tỉnh (bao gồm Phó Giám đốc Sở, Phó Chánh Văn phòng UBND tỉnh, Phó Chánh Thanh tra tỉnh...) về công tác tại các xã, phường mới. Tương tự, Nghệ An ưu tiên lựa chọn cán bộ lãnh đạo như Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ủy viên Ban Chân hành Đảng bộ tỉnh về làm Bí thư cấp xã. Quảng Ngãi cũng dự kiến luân chuyển gần 40 Giám đốc, Phó Giám đốc Sở và tương đương về xã công tác.
Nhận định về chủ trương đưa cán bộ có trình độ về cơ sở, ông Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TPHCM, chuyên gia có 40 năm kinh nghiệm trong ngành nhân lực, cho rằng đây là một bước đi tích cực, sẽ tác động mạnh mẽ đến hiệu quả làm việc của bộ máy nhà nước cấp cơ sở, đáp ứng mong mỏi của người dân trong công cuộc cải cách.
Ông Tuấn phân tích, quy mô của các phường, xã mới sau sáp nhập sẽ lớn hơn rất nhiều, thậm chí có những địa bàn có diện tích tương đương nhiều huyện hoặc gần như một tỉnh nhỏ. Do đó, yêu cầu quản lý không còn chỉ là hành chính nhà nước đơn thuần mà mở rộng ra quản lý toàn diện các hoạt động kinh tế, xã hội trên địa bàn. Từ quy mô tăng trưởng và phạm vi quản lý mở rộng, năng lực cán bộ điều hành chính quyền cấp cơ sở cũng đòi hỏi phải tăng lên; đặc biệt là lãnh đạo chủ chốt với các yêu cầu về năng lực quản trị, kiến thức khoa học công nghệ, tư duy tài chính và đầu tư công. "Yêu cầu đặt ra là lãnh đạo phường, xã trong giai đoạn mới phải có trình độ cao và kinh nghiệm toàn diện, từng trải qua nhiều cương vị… Có như vậy, bộ máy mới có thể đảm bảo ổn định, phát triển mạnh mô hình chính quyền địa phương 2 cấp theo đường lối của Đảng, Nhà nước, Chính phủ trong kỷ nguyên vươn mình", ông Tuấn nhấn mạnh. Ông cũng kỳ vọng rằng, với những cán bộ trình độ cao lãnh đạo chính quyền cơ sở, bám sát nhu cầu thực tiễn của người dân sẽ tạo nên chuyển động quyết liệt, đạt được những thành tựu vĩ đại hơn, giúp địa phương chuyển mình và góp sức cho cả nước vươn mình.
Tiến sĩ Đoàn Anh Tú (Đại học Khánh Hòa) cũng đánh giá, việc xóa cấp huyện và sáp nhập xã, phường trong bối cảnh cải cách hành chính hiện nay không chỉ nhằm tinh gọn bộ máy mà còn có mục tiêu nâng cao hiệu quả điều hành. "Đưa cán bộ từ cấp tỉnh, cấp huyện có trình độ thạc sĩ, tiến sĩ về đảm nhiệm các vị trí lãnh đạo chủ chốt, trưởng phòng, phó phòng tại các xã, phường mới là một phần quan trọng của quá trình này", TS Đoàn Anh Tú nhận xét.
Theo TS Đoàn Anh Tú, định hướng này mang lại 5 lợi ích then chốt, góp phần cải thiện hiệu quả điều hành của chính quyền cơ sở. Thứ nhất, nó giúp nâng cao chất lượng quản lý tại cấp cơ sở, bởi các cán bộ có trình độ cao thường được đào tạo chuyên sâu, có kiến thức lý thuyết và khả năng tư duy chiến lược để giải quyết các vấn đề phức tạp trên địa bàn quy mô lớn hơn. Thứ hai, lực lượng này sẽ tăng cường năng lực chuyên môn của đội ngũ cán bộ cấp cơ sở, giúp họ đảm trách tốt hơn các nhiệm vụ tăng thêm từ cấp huyện, đặc biệt trong các lĩnh vực chuyên sâu như quy hoạch đô thị, quản lý đất đai, tài chính, giáo dục và y tế.
Thứ ba, việc luân chuyển cán bộ từ cấp tỉnh, huyện về xã góp phần thực hiện chủ trương liên thông đội ngũ công chức từ trung ương đến cơ sở, đảm bảo nền công vụ thống nhất và bình đẳng, đồng thời tạo cơ hội cho cán bộ trình độ cao phát huy năng lực trong môi trường thực tiễn, gần gũi với người dân. Thứ tư, định hướng này giúp tận dụng hiệu quả nguồn nhân lực chất lượng cao ở cấp huyện, tránh lãng phí nhân sự sau khi giải thể cấp huyện. Cuối cùng, TS Đoàn Anh Tú cho rằng định hướng này sẽ tăng quyền tự chủ cho cấp xã với đội ngũ cán bộ giỏi việc, chuyên môn cao. "Sau khi sửa luật, các xã, phường mới sẽ được trao thêm quyền hạn, bao gồm cả việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Cán bộ có trình độ thạc sĩ, tiến sĩ có thể đảm bảo các quyết định hành chính được đưa ra một cách chuyên nghiệp, minh bạch và đúng pháp luật", ông Tú kết luận.
Chủ trương này được kỳ vọng sẽ tạo ra một đội ngũ cán bộ cơ sở mạnh mẽ, có năng lực và tầm nhìn, đáp ứng yêu cầu phát triển của các đơn vị hành chính mới, từ đó góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững của địa phương và cả nước.
Tâm An (t/h)
Mới đây, tại Hà Nội, đã tổ chức Hội nghị sơ kết 6 thá
