Tại dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) đang lấy ý kiến, Bộ Tài chính đề xuất 2 phương án tính thuế đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản.
Phương án một là tính thuế 20% trên phần lãi ròng (giá bán trừ giá mua và chi phí liên quan).
Phương án hai là trường hợp không xác định được giá mua và các chi phí liên quan, thuế thu nhập cá nhân được tính bằng giá bán nhân (x) với thuế suất. Mức thuế suất trong trường hợp này sẽ tính trực tiếp trên giá bán theo biểu thuế lũy tiến dựa trên thời gian nắm giữ tài sản, cụ thể: 10% cho thời gian dưới 2 năm, 6% cho 2 - 5 năm, 4% cho 5 - 10 năm và 2% cho trên 10 năm hoặc là tài sản thừa kế.
Theo phương án này, ví dụ với căn nhà 4 tỷ đồng, nếu nắm giữ chưa quá hai năm đã bán, thì phải chịu mức thuế suất 10%, tương tương 400 triệu đồng. Còn nếu nắm giữ trên 10 năm, thì chỉ chịu mức thuế suất 2%, tương đương 80 triệu đồng.
Có thể thấy, mức chênh lệch tiền thuế rất khác giữa các phương pháp tính thuế. Việc đánh thuế theo thời gian nắm giữ, thời gian ngắn sẽ bị đánh thuế cao hơn so với tài sản giữ lâu dài. Đây là biện pháp nhằm hạn chế đầu cơ, lướt sóng - những yếu tố được cho là gây bất ổn thị trường thời gian qua. Tuy nhiên, các thành viên thị trường cho rằng vẫn cần những điều chỉnh phù hợp.
Với đề xuất của Bộ Tài chính, mức thuế sẽ tăng lên 20% nhưng là áp trên lợi nhuận (nghĩa là giá bán trừ đi giá mua và các chi phí khác nếu có hoá đơn chứng từ). Nếu không xác định được giá mua và các chi phí liên quan, thì mức thuế sẽ giảm dần theo thời gian nắm giữ.
Anh Tạ Trung Kiên - nhà đầu tư tại TP. Hồ Chí Minh cho biết: "Phương pháp mới bắt buộc mình phải có lịch sử của giao dịch cũ, tài sản đó đã từng mua bao nhiêu, ví dụ mua 1 tỷ đồng, giờ bán 1,2 tỷ, chênh lệch 200 triệu được khấu trừ liên quan đến thuế phí, cũng có thể thời điểm mình đang cần bán mà tài sản đó cần phải bán cắt lỗ thì chúng tôi cũng sẽ được khấu trừ. Đó cũng là một yếu tố có lợi cho nhà đầu tư".
Ông Bùi Văn Huy - Phó Chủ tịch Công ty CP tư vấn đầu tư và quản lý tài sản FIDT chia sẻ: "Với những quy định này, các hoạt động đầu cơ lướt sóng trong ngắn hạn có thể bị hạn chế. Ở trong ngắn hạn, đâu đó sẽ xuất hiện làn sóng bán cắt hoặc bán nhanh trước thời điểm dự thảo này có thể đi vào hoạt động".
Theo các chuyên gia, để triển khai thu thuế chuyển nhượng bất động sản, các đơn vị quản lý Nhà nước cần xây dựng hệ thống dữ liệu thị trường bất động sản minh bạch, liên thông thủ tục hành chính liên quan đến giá, giao dịch bất động sản (công chứng, thuế...) trên nền tảng điện tử. Đồng thời, cơ quan quản lý cần có chế tài đủ mạnh để xử lý các trường hợp kê khai sai giá trị giao dịch.
Ông David Jackson - Tổng giám đốc Avision Young Việt Nam nêu ý kiến: "Kinh nghiệm từ Singapore, Mỹ hay Đức cho thấy, việc xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu bất động sản thường mất từ 10 đến 20 năm chuẩn bị, rồi mới đến triển khai thuế chuyển nhượng. Do đó, một lộ trình với nhiều bước chuẩn bị là cần thiết, bắt đầu từ việc hoàn thiện cơ chế xác định giá vốn và chi phí hợp lệ, đảm bảo dữ liệu đầy đủ và cập nhật kịp thời. Việc thí điểm tại các đô thị lớn như TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội và Đà Nẵng - các địa phương có hạ tầng số tốt hơn sẽ là bước đi hợp lý trước khi triển khai rộng rãi trên toàn quốc".
Với đề xuất phương án thuế này, đại diện Bộ Tài chính cũng cho biết, cần có lộ trình triển khai phù hợp, nhằm đảm bảo đồng bộ với các chính sách về đất đai, nhà ở hay mức độ sẵn sàng của hệ thống cơ sở dữ liệu. Hiện hồ sơ dự án luật này vẫn đang được lấy ý kiến của các bộ, ngành địa phương, tổ chức và cá nhân trước khi báo cáo các cấp có thẩm quyền quyết định.
Thu Trang
