Mạng CBC News đăng bài phân tích về quyết định giữ nguyên mức lãi suất chủ chốt 5% của Ngân hàng trung ương Canada (BoC) trong tuần qua, với quan điểm cho rằng việc cắt giảm sớm có thể làm thị trường nhà đất trong mùa Xuân này trở nên nóng hơn bao giờ hết.
Theo bài viết, BoC đang muốn giữ lãi suất ở mức cao trong thời gian dài hơn do lo ngại việc cắt giảm sớm có thể làm suy yếu những thành quả sau hai năm vất vả vượt qua những khó khăn bằng chính sách thắt chặt tiền tệ.
Thống đốc BoC Tiff Macklem cho rằng mặc dù ngân hàng không muốn duy trì chính sách hạn chế này lâu hơn mức cần thiết, nhưng ngân hàng cũng không muốn đánh đổi những thành quả đã đạt được trong việc giảm lạm phát.
Nguyên nhân chính gây lo ngại đối với BoC là thị trường nhà đất đang có dấu hiệu nóng lên. Giá nhà trung bình theo tiêu chuẩn ở Canada đã giảm hơn 17% so với mức đỉnh năm 2022. Số liệu từ tháng 12/2023 đến tháng Giêng vừa qua đã cho thấy thị trường có thể đã chạm đáy và bắt đầu hồi phục.
Chuyên gia kinh tế Shaun Cathcart của Hiệp hội bất động sản Canada (CREA) cho biết, doanh số bán tăng lên, điều kiện thị trường đã thắt chặt khá nhiều và có những minh chứng cho thấy sự cạnh tranh mới giữa những người đi mua nhà.
Theo ông Macklem, BoC đang theo dõi chặt chẽ diễn biến của thị trường nhà đất sau khi có những dấu hiệu về sự hồi phục mạnh mẽ và có thể gây ra rủi ro. Câu hỏi đặt ra là chuyện gì sẽ xảy ra nếu BoC cắt giảm lãi suất vào lúc này khi thị trường nhà ở bước vào mùa Xuân, thời điểm chứng kiến các giao dịch sôi động.
Giám đốc điều hành James Laird của mạng Ratehub.ca, đồng thời là Chủ tịch công ty cho vay thế chấp CanWise, nhận định việc cắt giảm lãi suất sẽ tiếp thêm năng lượng cho thị trường vốn đang rất nóng. Do vậy, BoC phải cân nhắc việc kích thích thêm nhu cầu trên thị trường nhà ở vốn đã không còn mức giá hợp lý thời gian qua.
BoC đã thực hiện tăng lãi suất kể từ tháng 3/2022, làm cho các khoản thanh toán vay nợ trở nên đắt đỏ hơn. Các hộ gia đình bị siết chặt nên họ chi tiêu ít hơn. Điều này đã làm dịu nền kinh tế và góp phần đưa cung cầu trở lại cân bằng.
Lạm phát cơ bản dường như đã quay trở lại mục tiêu 2% khi số liệu chỉ số tiêu dùng (CPI) được công bố là 2,9% trong tháng Một. Tuy nhiên, chi phí chỗ ở vẫn là yếu tố đóng góp lớn nhất đối với sự tăng giá. Chi phí lãi vay thế chấp tăng hơn 27%, trong khi giá thuê chỉ tăng khoảng 8%. Việc cắt giảm lãi suất sẽ giúp giảm những chi phí trên, nhưng cũng có thể gây ra những hậu quả không lường trước được.
Nhà môi giới bất động sản Michael Emmett của Royal Lepage Terrequity ở Toronton nhận định người mua đang kiên nhẫn chờ đợi việc giảm lãi suất. Một khi BoC bắt đầu giảm lãi suất, người mua sẽ tham gia thị trường nhiều hơn, đẩy giá lên cao trở lại. Mặc dù lãi suất cơ bản vẫn được giữ nguyên, nhưng lãi suất thế chấp đang có xu hướng được hạ xuống bởi thị trường nhà ở đang bước vào mùa giao dịch nhộn nhịp.
Ngoài lý do về bất động sản, vấn đề lạm phát cũng là nguyên nhân khiến BoC chưa quyết định cắt giảm lãi suất. Ông Macklen cho biết lạm phát vẫn là điểm mấu chốt và mặc dù đã có được một số tiến bộ, nhưng điều đó vẫn chưa đủ vì còn nhiều hạng mục trong rổ CPI đang cao hơn mức trung bình trong lịch sử.
Nhìn chung, giới chuyên gia vẫn nhận định rằng đợt cắt giảm lãi suất đầu tiên của BoC sẽ diễn ra trong tháng Sáu hoặc tháng Bảy năm nay.
Hà Trần (t/h)
