Chuyển đổi số về đo lường trong hạ tầng chất lượng quốc gia

Thế giới đã và đang bước vào kỷ nguyên số đồng nghĩa với việc chúng ta đã, đang và sẽ chứng kiến nhiều thay đổi to lớn. Đó là sự chuyển đổi từ thế giới thực sang thế giới ảo, chuyển toàn bộ các hoạt động kinh tế - xã hội lên môi trường số.

Để thích ứng với sự phát triển nhanh chóng đó, hạ tầng chất lượng quốc gia cần có sự đầu tư nghiên cứu, phát triển đồng bộ cho việc chuyển đổi số. Hạ tầng chất lượng quốc gia có phạm vi rất rộng, không chỉ bao gồm chất lượng của các hạ tầng vật lý như: đường sá, bến cảng, mạng lưới điện...; mà còn đề cập hệ thống phần cứng và phần mềm cần thiết để đảm bảo chất lượng sản phẩm và dịch vụ của một nền kinh tế, gồm tập hợp nhiều dữ liệu khác nhau dựa trên các phép đo và thử nghiệm có độ chính xác cao. Do đó, nó có mối quan hệ chặt chẽ với hoạt động đo lường.

Thực hiện chuyển đổi số hạ tầng chất lượng quốc gia cũng song song với việc chuyển đổi số trong đo lường. Mục đích của chuyển đổi số trong đo lường là phát triển và phổ biến yêu cầu cơ bản của hoạt động đo lường liên quan đến số hóa và chuyển đổi số trong đo lường khoa học, công nghiệp và pháp định.

Tại Việt Nam, ngày 11/5/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 569/QĐ-TTg về chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030, trong đó vấn đề hạ tầng chất lượng quốc gia được chú trọng, phấn đấu đạt mục tiêu phát triển mạnh mẽ hạ tầng chất lượng quốc gia đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng, thuộc nhóm 50 quốc gia hàng đầu thế giới.

Nhằm mang đến cho các cơ quan thực thi và quản lý cũng như các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân đang hoạt động trong các ngành về hạ tầng chất lượng quốc gia, đo lường nói riêng và bạn đọc nói chung có thêm tư liệu, thông tin về tầm quan trọng của việc chuyển đổi số về đo lường trong hạ tầng chất lượng quốc gia và vai trò của nó đối với cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 cũng như nền kinh tế số hiện nay, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản cuốn sách “Chuyển đổi số về đo lường trong hạ tầng chất lượng quốc gia” của TS. Hà Minh Hiệp, Phó tổng cục trưởng phụ trách Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, Bộ Khoa học và Công nghệ.

Đúc kết từ kinh nghiệm thực tiễn của mình trong lĩnh vực đo lường, cuốn sách được tác giả biên soạn và tổng hợp từ các công trình nghiên cứu, tài liệu, báo chí trên thế giới về vai trò của đo lường trong hạ tầng chất lượng quốc gia đối với nền kinh tế số và Cách mạng công nghiệp 4.0, được chia thành 2 phần:

Phần I: Hạ tầng chất lượng quốc gia; Phần II: Đo lường và chuyển đổi số về đo lường trong hạ tầng chất lượng quốc gia.

Đặc biệt trong cuốn sách, TS. Hà Minh Hiệp cũng trích dẫn tài liệu và kinh nghiệm thực tế về lĩnh vực đo lường của nước Đức - một trong những quốc gia hàng đầu trong hoạt động nghiên cứu, ứng dụng và chuyển đổi số trong đo lường, phục vụ mục tiêu chuyển đổi số, nổi bật là Viện Vật lý Kỹ thuật Liên bang (PTB). 

Sự xuất hiện của Cách mạng công nghiệp 4.0 với xu hướng số hóa hay công cuộc chuyển đổi số đang thực sự xuất hiện mạnh mẽ ở mọi lĩnh vực. Trọng tâm của Cách mạng công nghiệp 4.0 chính là chuyển đổi số, tích hợp của số hóa, kết nối hay siêu kết nối và xử lý dữ liệu thông minh. Công nghệ số được ứng dụng trong tất cả lĩnh vực và ngành kinh tế, từ công nghiệp, nông nghiệp thông minh đến dịch vụ số; từ sản xuất, phân phối và lưu thông hàng hóa cho đến các hạ tầng hỗ trợ như giao thông vận tải, logistics và ngân hàng...

Đại hội Đảng lần thứ XIII khẳng định rõ: Đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo, nhất là thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, thực hiện chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Đối với Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và nền kinh tế số, ngoài nền tảng kỹ thuật chủ yếu là mạng lưới hạ tầng mạng viễn thông, hạ tầng công nghệ thông tin và Internet, hạ tầng chất lượng quốc gia cũng là một trong những thành phần không thể thiếu. Tuy nhiên, hiện nay vai trò của hạ tầng chất lượng quốc gia, trong đó đo lường là một yếu tố kỹ thuật chủ yếu, vẫn chưa được nhận thức đúng và đầy đủ để xây dựng các chính sách, chiến lược phát triển đồng bộ với các yếu tố nền tảng khác để đảm bảo cho sự thành công trong thực hiện và phát triển công nghiệp 4.0 và kinh tế số.

PV