Chuyển giao công chứng, chứng thực chậm trễ tại Hậu Lộc (Thanh Hóa): Phó phòng Tư pháp huyện Hậu Lộc phát ngôn “ẩu”

Kiểm tra khảo sát tại cơ sở về việc công chứng, chứng thực tại UBND xã có nhiều sai phạm

Theo số liệu từ Sở Tư pháp cung cấp thì trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã có 17/27 đơn vị đã chuyển giao thẩm quyền chứng thực cho các văn phòng công chứng. Những đơn vị này chủ yếu là các huyện miền xuôi, còn những huyện miền núi với những địa bàn không có văn phòng công chứng thì UBND tỉnh vẫn hướng dẫn cho công dân thực hiện việc giao dịch công chứng, chứng thực tại các UBND huyện, xã.

Trao đổi với PV, ông Hoàng Văn Truyền, Phó giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Thanh Hóa cho biết: “Vấn đề thẩm quyền công chứng, chứng thực thì huyện Hậu Lộc cũng đã có công văn đề nghị Sở Tư pháp trả lời về nội dung trên. Và ngày 15/3/2018, Sở Tư pháp đã có công văn số 427/STP-BTTP gửi UBND huyện Hậu Lộc về việc trả lời giao thẩm quyền công chứng, chứng thực hợp đồng, giao dịch sang các tổ chức hành nghề công chứng thực hiện... Và UBND Tỉnh cũng đã có văn bản đề nghị các huyện đã chuyển giao thẩm quyền này rồi thì tiếp tục để cho các Văn phòng công chứng thực hiện. Còn phía các UBND xã, huyện mà không được UBND tỉnh giao nhiệm vụ có thẩm quyền được công chứng, chứng thực thì phải thực hiện theo đúng quyết định đã ban hành trước đó của UBND tỉnh”.

Ông Truyền cũng thẳng thắn cho biết, nếu như huyện nào đã bàn giao cho các văn phòng công chứng rồi, và hiện tại chưa được sự nhất trí của UBND tỉnh về việc bàn giao lại thẩm quyền công chứng, chứng thực này lại cho UBND cấp huyện, xã bằng văn bản từ UBND tỉnh. Trong khi đó, Sở Tư pháp cũng đã có hướng dẫn cụ thể nhưng các huyện này lại có động thái chỉ đạo cho các UBND cấp xã bên dưới thực hiện các giao dịch liên quan đến việc công chứng, chứng thực đất đai là không đúng với tinh thần chỉ đạo của UBND tỉnh cũng như của Bộ Tư pháp. Sau khi nhận được thông tin từ báo Thương hiệu và Công luận, bên Sở Tư pháp sẽ tiến hành làm việc với UBND huyện Hậu Lộc.

“Không chỉ riêng huyện Hậu Lộc mà một số địa phương khác như Yên Định, Thiệu Hóa... cũng có công văn xin bàn giao lại thẩm quyền chứng thực, công chứng về cho các xã nhưng quá trình đi kiểm tra khảo sát thực tế tại cơ sở thì việc công chứng, chứng thực tại UBND xã, phường có nhiều sai phạm. Thậm chí có những đơn vị còn không có bản lưu, hóa đơn... Những sai phạm này khi xảy ra hậu quả pháp lý thì rất phức tạp”,  Ông Truyền nói.

Vì thực chất, việc công chứng là người công chứng viên phải chịu trách nhiệm trước việc mình làm. Thậm chí, nếu làm sai gây hậu quả nghiêm trọng thì người công chứng viên phải là cá nhân đứng ra chịu đền bù về mặt kinh tế. Còn chứng thực là chỉ chứng thực về thời gian, địa điểm, không gian... nơi hai người giao dịch với nhau mà không chịu trách nhiệm về nội dung. Nếu chỉ thực hiện việc này một cách hời hợt, thiếu trách nhiệm thì hậu quả rất khó lường.

Do vậy, mặc dù một số địa phương có ý kiến xin chuyển giao lại nhiệm vụ này cho UBND các huyện, xã thực hiện. Nhưng phía UBND tỉnh và Sở Tư pháp cho rằng việc này là không cần thiết để giúp giảm bớt quá tải từ những công việc hành chính công của các viên chức, công chức nơi cơ sở. Từ đó, góp phần cải cách thủ tục hành chính theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng chính phủ tại QĐ số 2104/QĐ-TTg ngày 29/12/2012.

Công văn của UBND huyện Hậu Lộc gửi UBND các xã, thị trấn 

Quyết định 2104/QĐ-TTg này nêu rõ: Tiếp tục chỉ đạo đẩy mạnh chuyển giao việc chứng thực các hợp đồng, giao dịch từ UBND cấp huyện, xã sang tổ chức hành nghề công chứng đối với những địa bàn cấp huyện có tổ chức hành nghề công chứng đảm đương được nhiệm vụ chứng nhận hợp đồng, giao dịch trên địa bàn, tiến tới thực hiện việc chuyển giao toàn bộ các hợp đồng, giao dịch do UBND cấp huyện, cấp xã đang chứng thực liên quan hoặc có khả năng liên quan đến chuyển quyền sở hữu, quyền sử dụng bất động sản sang cho các tổ chức hành nghề công chứng, thực hiện nhằm bảo vệ tốt quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, bảo đảm an toàn pháp lý cho các giao dịch, góp phần tăng cường quản lý xã hội bằng pháp luật, pháp chế xã hội chủ nghĩa.

Vì trên thực tế các văn phòng công chứng thể hiện được tính chuyên nghiệp và đảm bảo giá trị pháp lý cũng như giao dịch an toàn cho bà con. Thì Sở Tư pháp và UBND tỉnh nhận thấy nên để các văn phòng công chứng phát huy đúng chức năng, thẩm quyền của mình.

Vừa qua thực hiện Kế hoạch số 20/KH-STP về việc kiểm tra, khảo sát tình hình hoạt động công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản thực hiện quyền của người sử dụng đất, nhà ở trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Tại huyện Hậu Lộc đoàn khảo sát do ông Hoàng Văn Truyền, Phó Giám đốc Sở Tư Pháp làm trưởng đoàn. Đoàn đã đi khảo sát, xác minh bất thường tại 02 xã Mỹ Lộc và Quang Lộc. Kết luận của đoàn sau khi đã kiểm tra cho thấy, hồ sơ lưu của 03 năm trước khi chuyển giao: Cán bộ địa chính trực tiếp thực hiện nhưng lưu hồ sơ không đảm bảo quy định, không lưu số và hồ sơ theo quy định. Không có sổ sách, chứng từ chứng minh được tổng số thu lệ phí chứng thực hợp đồng, giao dịch của 24 bộ hồ sơ mà đoàn vừa kiểm tra. Để đảm bảo tính an toàn pháp lý cho các bên, đoàn đề nghị giao thẩm quyền chứng nhận hợp đồng, giao dịch thực hiện quyền của người sử dụng đất cho các tổ chức công chứng thực hiện việc công chứng.

Sẽ đề nghị kỷ luật nếu tiếp tục cố tình làm sai

Tại Thanh Hóa, ngày 07/12/2011, Giám đốc Sở Tư pháp đã có tờ trình số 1339/TTr-STP về vấn đề chuyển giao thẩm quyền chứng thực từ UBND cấp huyện, xã sang các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn và xin hướng dẫn, chỉ đạo từ UBND tỉnh Thanh Hóa.

Đến ngày 30/12/2011, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ra Quyết định số 4500/2011/QĐ-UBND chuyển giao thẩm quyền chứng thực toàn bộ các hợp đồng, giao dịch về quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất thuộc thẩm quyền của UBND cấp huyện, UBND cấp xã trên địa bàn các huyện: Nông Cống, Thọ Xuân, Triệu Sơn, Hậu Lộc, Quảng Xương, Thiệu Hóa… sang các tổ chức hành nghề công chứng thực hiện.

Dù các văn bản của UBND tỉnh Thanh Hóa và Sở Tư pháp đã rõ ràng, nhưng việc chuyển giao thẩm quyền chứng thực tại Hậu Lộc (Thanh Hóa) lại “phớt lờ” các quyết định trên. Việc công chứng, chứng thực trên vẫn được thực hiện tại các UBND xã.

Một số HĐ cho tặng, chuyển nhượng được ký trái thẩm quyền, không đúng thủ tục pháp lý tại một số xã trên địa bàn huyện Hậu Lộc

Việc làm trên dẫn đến nhiều sai phạm tồn tại trong hồ sơ chứng thực mà PV tiếp nhận và phản ánh, như: UBND xã Phú Lộc; UBND xã Hải Lộc. Theo lãnh đạo các xã này cho biết, thì lý do tồn tại sự việc trên là do ông Lê Ngọc Hải, Phó phòng Tư pháp huyện Hậu Lộc trong quá trình đi kiểm tra tại các cơ sở vẫn chỉ đạo rằng: “Việc công chứng, chứng thực các UBND xã cứ làm bình thường, có gì tôi chịu trách nhiệm, nếu ai hỏi, cứ nói lên huyện gặp tôi”.

Trao đổi về điều này, ông Hoàng Văn Truyền bày tỏ quan điểm: “Anh Hải phát ngôn như thế là sai rồi, mà bây giờ đã có công văn của huyện như thế này mà anh Hải vẫn tiếp tục chỉ đạo cho UBND các xã tiến hành thực hiện việc công chứng, chứng thực tại đây. Nếu có đủ căn cứ khi UBND huyện đã có công văn như thế này rồi mà anh vẫn phát ngôn chỉ đạo cho cấp dưới làm vậy thì chúng tôi sẽ có đề nghị với phía Huyện kỷ luật đồng chí này. Không thể để như thế này được đâu !”

Sau khi báo Thương hiệu và Công luận phản ánh về tình trạng hiện nay tại các UBND cấp xã trên địa bàn vẫn đang thực hiện việc công chứng, chứng thực tràn lan dù không được giao thẩm quyền. Ngày 16/7/2019, UBND huyện Hậu Lộc có công văn số 773/UBND-VP về việc hướng dẫn thẩm quyền về công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản thực hiện các quyền của người sử dụng đất, nhà ở. Công văn này được gửi xuống các UBND xã, thị trấn với nội dung: Tiếp tục chuyển giao thẩm quyền chứng thực hợp đồng, giao dịch về bất động sản sang cho tổ chức hành nghề công chứng đảm nhận. UBND các xã, thị trấn không tiếp nhận và thực hiện chứng thực các hợp đồng, giao dịch liên quan đến quyền của người sử dụng đất, nhà ở.

 Lê Nam - Hoài Thu