Bộ Y tế cho biết, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng dự thảo nghị định theo trình tự, thủ tục rút gọn.
Tại Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 15/2018/NĐ-CP ngày 2/2/2018 của Chính phủ về thi hành Luật An toàn thực phẩm này, Bộ Y tế đề xuất quy định thực phẩm bổ sung bắt buộc phải đăng ký bản công bố sản phẩm. Theo Bộ Y tế, hiện nay, thực phẩm bổ sung (một phân nhóm của thực phẩm chức năng) chưa được quy định trong các nhóm thực phẩm phải đăng ký bản công bố sản phẩm mà thuộc nhóm thực phẩm đã qua chế biến, bao gói sẵn và được tự công bố. Điều này dẫn đến tình trạng tổ chức, cá nhân công bố sai nhóm sản phẩm, nhiều thực phẩm bảo vệ sức khỏe được tự xác định là thực phẩm bổ sung để tiến hành tự công bố. Bên cạnh đó, do không phải đăng ký nội dung quảng cáo với cơ quan có thẩm quyền, nhiều doanh nghiệp lợi dụng để phóng đại tính năng, công dụng sản phẩm.
Cũng tại Dự thảo, nhằm tăng cường kiểm soát an toàn thực phẩm, Bộ Y tế đề xuất cơ quan tiếp nhận hồ sơ tự công bố sẽ có trách nhiệm cho ý kiến, đăng tải thông tin, xây dựng kế hoạch hậu kiểm và lấy mẫu giám sát chất lượng sản phẩm lưu thông trên thị trường. Quy định này nhằm khắc phục tình trạng doanh nghiệp tự phân loại, tự công bố sai và phóng đại công dụng sản phẩm.
Đối với nhóm thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt, thực phẩm bổ sung và sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ đến 36 tháng tuổi, Dự thảo quy định hồ sơ đăng ký bản công bố sản phẩm để kiểm soát việc phối hợp thành phần, các chỉ tiêu an toàn và chất lượng, tính năng, công dụng từ giai đoạn nghiên cứu phát triển đến trước khi sản phẩm được lưu thông. Mô hình quản lý này tham khảo từ các quốc gia như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Hoa Kỳ... Cơ quan soạn thảo cho biết, Nghị định số 15/2018/NĐ-CP hiện hành quy định doanh nghiệp hoàn toàn chịu trách nhiệm về hồ sơ công bố và chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp đã lợi dụng để sử dụng nhiều thành phần không có công dụng thực chất nhằm mục đích quảng cáo sản phẩm, mà không chú trọng đến tính an toàn, chất lượng.
Dự thảo sửa đổi cũng quy định doanh nghiệp phải công bố cả chỉ tiêu chất lượng, thay vì chỉ công bố chỉ tiêu an toàn như trước. Nếu vi phạm, cơ quan chức năng sẽ thu hồi giấy chứng nhận, hồ sơ công bố sản phẩm, giấy xác nhận quảng cáo và tạm dừng tiếp nhận hồ sơ mới cho đến khi doanh nghiệp khắc phục xong vi phạm.
Để nâng cao điều kiện sản xuất, các cơ sở sản xuất nhóm sản phẩm nêu trên bắt buộc phải có chứng nhận hệ thống quản lý an toàn thực phẩm như GMP, HACCP, ISO 22000 hoặc tương đương. Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ kiểm tra, giám sát tổ chức thứ ba được chỉ định cấp các chứng nhận này.
Đặc biệt, công tác hậu kiểm được quy định rõ về kế hoạch, tần suất, nội dung kiểm tra. Vai trò của cơ sở kiểm nghiệm sẽ được tăng cường và dữ liệu sẽ được kết nối với Cổng Dịch vụ công quốc gia nhằm phục vụ giám sát, thu hồi sản phẩm kịp thời.
Về hoạt động quảng cáo, dự thảo yêu cầu tăng cường giám sát quảng cáo trên sàn thương mại điện tử và mạng xã hội. Các đơn vị kinh doanh, phát hành quảng cáo, người chuyển tải quảng cáo và người có ảnh hưởng phải chịu trách nhiệm trong quảng cáo thực phẩm. Đồng thời, xây dựng bộ quy tắc ứng xử nghề nghiệp trong hoạt động quảng cáo và công khai mối quan hệ giữa người ảnh hưởng với đơn vị tài trợ quảng cáo.
Ngoài ra, Dự thảo cũng quy định cụ thể trách nhiệm của các bộ, ngành liên quan trong quản lý an toàn thực phẩm, gồm: Bộ Y tế; Bộ Công Thương; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Bộ Tài chính; Bộ Khoa học và Công nghệ; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Bộ Công an và UBND các tỉnh, thành phố. Mục tiêu nhằm tăng cường trách nhiệm quản lý, chủ động ngăn chặn tình trạng sản xuất hàng giả, làm giả phiếu kiểm nghiệm, kinh doanh và quảng cáo thực phẩm trên nền tảng số, kiểm soát giá thực phẩm chức năng và sản phẩm sữa cho trẻ dưới 6 tuổi theo quy định của Luật Giá.
Hải Minh
