Hôm 5/4 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành Nghị quyết số 44/NQ-CP phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3/2024 và Hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương, trong đó nhấn mạnh một số chỉ đạo liên quan đến miễn giảm thuế, phí cho doanh nghiệp và người dân.
Theo đó, trong số nhóm giải pháp "5 quyết tâm" nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, Thủ tướng nhấn mạnh "Quyết tâm cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tháo gỡ khó khăn cho người dân và doanh nghiệp; tăng cường phân cấp phân quyền, cắt giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp" và "Quyết tâm nỗ lực phấn đấu cao nhất, thúc đẩy các động lực tăng trưởng".
Cụ thể, Nghị quyết của Chính phủ giao Bộ Tài chính tiếp thu ý kiến thành viên Chính phủ và các ý kiến phát biểu tại Phiên họp, hoàn thiện báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện ngân sách nhà nước năm 2023, tình hình triển khai thực hiện dự toán ngân sách nhà nước năm 2024.
Trên cơ sở đó, Thủ tướng giao Phó Thủ tướng Lê Minh Khái trực tiếp chỉ đạo rà soát, bổ sung và Bộ trưởng Bộ Tài chính chịu trách nhiệm xây dựng báo cáo, thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội theo quy định; chịu trách nhiệm về số liệu và nội dung báo cáo.
Tại Phụ lục số 2 của Nghị quyết 44 về "Nhiệm vụ cụ thể giao các bộ, cơ quan, địa phương trong tháng Tư, quý II/2024 và thời gian tới", Thủ tướng giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương: Khẩn trương nghiên cứu, trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trước ngày 30/4/2024 xem xét ban hành quy định gia hạn thuế (thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất trong nước...), giảm lệ phí trước bạ ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, giảm tiền thuê đất, mặt nước; kịp thời xem xét, ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành chính sách giảm thuế, phí, lệ phí như đã thực hiện trong năm 2023 để tiếp tục tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ cho hoạt động sản xuất kinh doanh.
Đồng thời, tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện giảm thuế suất thuế giá trị gia tăng để báo cáo tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV xem xét, cho phép thực hiện trong 6 tháng cuối năm 2024. 
Về vấn đề này, Tiến sỹ Nguyễn Quốc Việt, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR), Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội nhận định: Căn cứ tình hình thực tế hiện nay, cần cố gắng thực hiện tiếp các chính sách miễn, hoãn, giãn, giảm thuế cho người dân và doanh nghiệp và không nên có động thái tăng hoặc bổ sung một số loại thuế, phí mới. "Để phục hồi kích cầu tiêu dùng hàng hóa và dịch vụ trong nước, chính sách giảm 2% thuế VAT nên được ban hành nghị quyết kéo dài đến hết năm 2024. Bên cạnh đó, cần cải cách chính sách hoàn thuế VAT để thực sự hỗ trợ doanh nghiệp giảm chi phí tuân thủ và phòng, chống việc trốn, tránh, gian lận thuế", ông Việt khuyến nghị.
Cùng quan điểm trên, Tiến sỹ Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) cũng cho rằng: Tình hình kinh tế thế giới và trong nước năm 2024 được dự báo còn nhiều khó khăn, do đó nếu giảm được 2% thuế VAT đến hết năm 2024 và mở rộng phạm vi nhóm hàng hóa được giảm sẽ có tác động tốt hơn cho doanh nghiệp, người dân, từ đó kích thích tiêu dùng, tác động tốt đến tăng trưởng.
Trước đó, chính sách giảm thuế VAT 2% được ban hành lần đầu tại Nghị định 15/2022/NĐ-CP của Chính phủ ngày 28/01/2022 quy định chính sách miễn, giảm thuế theo Nghị quyết 43/2022/QH15 ngày 29/11/2021 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Thời gian áp dụng chính sách giảm thuế VAT 2% theo Nghị định 15/2022/NĐ-CP là từ ngày 11/01/2022 đến hết ngày 31/12/2024, đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất thuế giá trị gia tăng 10%, trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ.
Ngày 30/6/2023, Nghị định 44/2023/NĐ-CP của Chính phủ ban hành theo Nghị quyết 101/2023/QH 15 ngày 24/6/2023 của Quốc hội, quy định giảm thuế VAT 2% từ ngày 01/7/2023 đến hết ngày 31/12/2023.
Sáng 29/11/2023, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 110/2023/QH15 Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV với 477/477 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành chính thức đồng ý tiếp tục giảm 2% thuế VAT, áp dụng từ ngày 1/1/2024 đến hết ngày 30/6/2024.
Minh An (t/h)
