Đền thờ tiến sĩ, nhà thơ yêu nước Lê Khắc Cẩn tôn thờ Song nguyên Hoàng giáp Lê Khắc Cẩn, một vị quan trung quân, ái quốc, một nhà văn hóa lớn của Việt Nam thế kỷ XIX, gắn liền với thời kỳ lịch sử chế độ phong kiến Việt Nam. Ông là người có tài năng văn chương, được nhà vua yêu mến, hậu đãi, thường được sai duyệt các tác phẩm ngự chế và tham khảo về cách làm cổ văn. Đền được xây dựng trên chính mảnh đất quê hương của ông ở làng Hạnh Thị, tổng Đại Phương Lang, huyện An Lão, phủ Kiến Thụy, tỉnh Hải Dương, nay là thôn Hạnh Thị, xã An Thọ, huyện An Lão,TP. Hải Phòng.
Công danh, sự nghiệp của ông sáng cả hai mặt quan trường và thơ ca văn chương, đặc biệt với các tác phẩm thể hiện lòng yêu nước, trung hiếu với nhà vua. Sinh thời, Lê Khắc Cẩn đã để lại cho đời nhiều tập thơ, điếu văn, biểu, văn tế như: Hải Hạnh văn phái, Hải Hạnh thi tập, Miễn Trai văn tập, Hạnh Thị Song nguyên Lê phiên hầu thi văn, với hàng trăm bài văn, bài thơ, câu đối, thư thiếp. Ngoài ra tác phẩm của ông còn được chép trong: Hải Vân Am thi tập (A.1515), Việt cổ văn (VHv.2479), Vi Giang Hiệu tần tập (VHv.216), Điếu văn đối trướng...
Ông đã trải qua nhiều chức vụ quan trọng trong triều đình Huế, dù ở bất kì cương vị nào, Hoàng giáp Lê Khắc Cẩn luôn tỏ rõ là người tài năng, mẫn cán trong công việc, được vua tin tưởng, đồng liêu trọng vì, nhân dân quý mến.
Để ghi nhớ công lao to lớn của Tiến sỹ, nhà thơ yêu nước Lê Khắc Cẩn, khơi dậy và nêu cao lòng tự hào dân tộc, góp phần giáo dục và phát huy truyền thống lịch sử văn hóa, truyền thống hiếu học, truyền thống yêu nước và đấu tranh giải phóng dân tộc hào hùng của nhân dân ta trong thời kỳ đổi mới. Ngày 20/3/2008, UBND TP. Hải Phòng giao UBND huyện An Lão lập “Dự án đầu tư xây dựng công trình đền thờ tiến sĩ, nhà thơ yêu nước Lê Khắc Cẩn". Sau hơn 2 năm thi công, công trình được khánh thành. Tháng 12/2019, đền thờ được UBND TP. Hải Phòng xếp hạng Di tích lịch sử - văn hoá cấp thành phố.
Sau 14 năm tu tạo và tiếp tục sưu tầm, trùng tu xây dựng, với sự đóng góp của con cháu dòng họ Lê, thôn Hạnh Thị cũng như sự quan tâm của các cấp các ngành và du khách, ngày 12/3/2024, Bộ VHTTDL đã ban hành Quyết định số 606 xếp hạng đền thờ Lê Khắc Cẩn xã An Thọ, huyện An Lão, TP. Hải Phòng là Di tích lịch sử cấp quốc gia.
Ngày 9/2/2025 (tức ngày 12 tháng Giêng năm Ất Tỵ), tại Di tích lịch sử Quốc gia Đền thờ Lê Khắc Cẩn, UBND huyện An Lão đã tổ chức Lễ khai bút Xuân Ất Tỵ 2025. Đây là hoạt động được tổ chức thường niên mừng Đảng, mừng xuân mới, là dịp để tôn vinh những đóng góp to lớn của Song nguyên Hoàng giáp Lê Khắc Cẩn, tôn vinh đạo học, truyền thống tôn sư trọng đạo, uống nước nhớ nguồn của dân tộc Việt Nam, đẩy mạnh công tác khuyến học, khuyến tài, góp phần thúc đẩy tinh thần hiếu học trên quê hương An Lão.
Quỳnh Nga(t/h)
