Trước những thủ tục được yêu cầu trên, các doanh nghiệp còn phải lập lại báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) khi triển khai lắp đặt về điện áp mái trên văn phòng, nhà xưởng. Những quy định này đã khiến nhiều nhà đầu tư lo lắng, tạm dừng triển khai vì chưa có hướng dẫn cụ thể từ các Bộ, ngành.
Hướng tới mục tiêu hoàn thiện “Chứng chỉ xanh” trong khu công nghiệp, nhiều chủ đầu tư khu công nghiệp đang nỗ lực thực hiện chiến lược phát triển kinh doanh sản xuất gắn kết với mục tiêu bảo vệ môi trường. Trong đó, về năng lượng tiêu thụ, các doanh nghiệp hưởng ứng chương trình dùng năng lượng sạch, vừa tiết kiệm vừa giảm phát thải, thân thiện môi trường.
Theo đó, hệ thống điện năng lượng mặt trời với rất nhiều lợi ích, có thiết kế, lắp đặt, vận hành dễ dàng, đã được nhiều doanh nghiệp lựa chọn đầu tư ngay từ sớm để đạt được tối đa điểm trong hệ thống đánh giá. Thậm chí, trong một số ngành nghề đặc thù như gia công dệt may, da giày, chế biến gỗ… các Tập đoàn đa quốc gia bắt buộc nhà máy gia công tại Việt Nam, dù chưa đạt được chứng chỉ xanh, vẫn phải lắp đặt hệ thống điện năng lượng mặt trời thì mới chấp nhận cho tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Thế nhưng, hiện các doanh nghiệp tại các khu công nghiệp đang gặp rất nhiều khó khăn bởi những yêu cầu, điều kiện mới phải thực hiện. Chẳng hạn như: Ngoài quy định không cho tiếp nhận số dư công suất của điện mặt trời mái nhà lên lưới, thì các doanh nghiệp còn gặp phải nhiều rào cản mới về thủ tục cần bổ sung như: Giấy phép xây dựng, Giấy phép phòng cháy chữa cháy, lập lại báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM)...
Trong đó yêu cầu đánh giá tác động môi trường điện mặt trời này phải thực hiện cho từng doanh nghiệp hay thực hiện cho toàn khu công nghiệp, những điều kiện về thủ tục hành chính này đang khiến rất nhiều lãnh đạo khu công nghiệp lo lắng, vì chưa có hướng dẫn cụ thể.
Theo ông Phạm Trọng Quý Châu - Phó ban Thường trực Ban Năng lượng tái tạo (HBA) cho biết: Hiện tại, bất cập nhất hiện nay là trong quá trình thực hiện, vướng rất nhiều yếu tố pháp lý cấp phép đầu tư hoạt động ngành nghề (bổ sung ngành nghề sản xuất điện). Về xây dựng cũng thiếu các hướng dẫn cấp phép thủ tục phòng cháy chữa cháy, ảnh hưởng đến báo cáo đánh giá tác động môi trường và công tác xử lý môi trường đối với loại chất thải phát sinh từ lĩnh vực này.
"Các bất cập về hệ thống hiện hữu và những hệ thống sẽ được lắp đặt trong tương lai cần được hướng dẫn đầy đủ từ Bộ Tài nguyên và Môi trường càng sớm càng tốt để các khu công nghiệp và các doanh nghiệp có thể thực hiện đúng, đầy đủ các thủ tục, giấy phép có liên quan. Thực hiện được điều đó, mới giúp doanh nghiệp yên tâm đầu tư, vận hành hệ thống điện năng lượng mặt trời hiệu quả, bền vững tận dụng tối đa được hiệu suất với vòng đời 25 năm của nó" - Ông Châu đề xuất.
Bên cạnh đó, các nhà đầu tư thẳng thắn chia sẻ: Ngoài những rào cản về thủ tục hành chính gây khó khăn trong việc lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà tại các khu chế xuất - khu công nghiệp (KCX - KCN), thì thời điểm này, Chính phủ vẫn chưa công bố giá FIT3, ảnh hưởng rất lớn đến nhu cầu và quyết định đầu tư của doanh nghiệp vì không thể tính toán chính xác hiệu quả đầu tư và thời gian hoàn vốn. Đặc biệt, việc lắp đồng hồ (công tơ) 2 chiều và ký thỏa thuận đấu nối với EVN vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể.
Theo phản ánh từ phía doanh nghiệp, đầu tư lắp đặt hệ thống điện năng lượng mặt trời là một khoản đầu tư rất lớn, nên phải có quyết định phê duyệt của nhiều cấp trong doanh nghiệp, thậm chí phải đến thẩm quyền của Tập đoàn mẹ ở chính quốc, chính vì vậy, việc tìm hiểu các chính sách, hướng dẫn của Chính phủ, các Bộ ngành có liên quan để làm đúng và đầy đủ là điều bắt buộc.
Tuy nhiên, bất cập tồn tại chính là một số chính sách, hướng dẫn của các Bộ ngành là chưa rõ ràng, chưa có thủ tục - quy trình thực hiện hoặc chưa dứt khoát là doanh nghiệp có phải đề nghị để được cấp giấy phép hoặc miễn giấy phép có liên quan hay không? Khiến cho doanh nghiệp không những do dự ra quyết định đầu tư mà cả công ty quản lý hạ tầng hay ban quản lý cũng bị bối rối khi hướng dẫn hoặc phản hồi ý kiến cho doanh nghiệp.
Cao Huyền
