LTS: Tạp chí Thương hiệu và Công luận là cơ quan ngôn luận của Hiệp hội Chống hàng giả và Bảo vệ thương hiệu Việt Nam (VATAP) với tôn chỉ tuyên truyền về đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và công tác quản lý, đấu tranh chống hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại tới cộng đồng doanh nghiệp và người dân; Bảo vệ thương hiệu cho các đơn vị sản xuất, kinh doanh đúng quy định của pháp luật, quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng…
Tạp chí Thương hiệu và Công luận luôn cung cấp những thông tin nhanh chóng, kịp thời, hữu ích về công tác phòng, chống gian lận thương mại, chống hàng giả, hàng nhái, hàng lậu, hàng trốn thuế nhà nước… nên luôn nhận được sự tin tưởng của người tiêu dùng trong nhiều năm qua.
Liên quan tới công tác phòng, chống gian lận thương mại, thời gian vừa qua, tỉnh Quảng Ninh đã ban hành nhiều văn bản, quyết định nhằm kiểm soát chặt chẽ các hoạt động khai thác, chế biến, vận chuyển tập kết kinh doanh than ngăn chặn tình trạng than lậu. Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân và ghi nhận của Thương hiệu & Công luận, tình trạng vận chuyển than sai quy định vẫn đang diễn ra, tồn tại nhiều bất cấp…
Nghi vấn than chính ngạch chạy vào “đường cấm”?
Theo tìm hiểu của phóng viên, trong khi đợi hoàn thiện tuyến băng tải, các đơn vị thuộc Tổng Công ty Đông Bắc đã thực hiện vận chuyển than cám, than cục, than bùn từ kho chế biến than đi ngầm qua đường sắt và quốc lộ 18, qua khu quy hoạch nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, dẫn xuống cảng ở phía Nam.
Tuy nhiên, sau khi tuyến băng tải được hoàn thiện và đi vào vận hành, tại Quyết định 3466/QĐ-UBND về việc sắp xếp cảng, bến thuỷ nội địa tiêu thụ than, bã sàng, đá xít, đá lẫn than và tuyến đường vận chuyển trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025 do ông Cao Tường Huy ký ngày 15/08/2019.
Tại Khoản 1.1.2 Điều 1, quy định rõ: “Đường vận chuyển than từ mặt bằng +14 ra cảng bằng băng tải. Vận chuyển than cục, than bùn từ Mặt bằng +14 (nếu có) ra cảng bằng đường bộ chuyên dụng”. Quy định này đồng nghĩa với việc đường chuyên dụng chỉ được vận chuyển loại than cục, than bùn.
“Trước kia khi chưa hoàn thiện tuyến băng tải thì họ chở cả than cám, rất bụi, ảnh hướng tới khu nuôi trồng của chúng tôi, chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị khoảng cuối năm 2019 đầu năm 2020 có dừng chạy một thời gian. Thế nhưng bắt đầu từ năm 2021, số lượng xe chạy than cám chạy ngày một nhiều, rất bụi bặm và ảnh hưởng đến đời sống của chúng tôi”. Bà N.T.N người dân sống gần khu vực này cho biết.
Để làm rõ thông tin, phóng viên Thương hiệu và Công luận đã có mặt tại cổng Công ty Cảng – Chi nhánh Tổng Công ty Đông Bắc để ghi nhận thực tế. Theo ghi nhận của phóng viên Thương hiệu và Công luận từ ngày 01/09/2022 đến ngày 30/09/2022, tại đây, một ngày có hàng chục lượt xe chở than nghi là than cám hoạt động vào các ngày trong tuần thậm chí hoạt động cả thứ 7.
Cụ thể, xuất phát từ cổng Công ty Cảng vào khoảng 10h20 phút ngày 23/09/2022 xe tải có nhãn hiệu Howo mang BKS: 14C29565 với trọng tải khoảng 20 tấn trên xe chở hàng hoá nghi là than cám lưu thông trên đường công dụng qua ngầm cầu QL18 rồi chạy thẳng ra cảng.
Tương tự, ghi nhận của phóng viên các ngày khác trong tháng 9/2022 các xe chở than nghi là tham cám mang BKS: 14C25120; 14H01013; 14H01063; 14H01031; 14H01181; 14H0101,… cũng lần lượt đi ra từ cổng Tổng Công ty Cảng – Tổng Công ty Đông Bắc rồi chở ra các cảng.
Như vậy, mặc dù các quy định đã được UBND tỉnh Quảng Ninh ban hành rất rõ ràng về quy định vận chuyển than: “Đường vận chuyển than từ mặt bằng +14 ra cảng bằng băng tải. Vận chuyển than cục, than bùn từ Mặt bằng +14 (nếu có) ra cảng bằng đường chuyên dụng”. Không hiểu vì lý do gì mà các đơn vị triển khai bên dưới lại dễ dàng “vượt rào” chở than cám ngang nhiên đi bằng đường chuyên dụng ra cảng bất chấp quy định của chính quyền như vậy?
“Tôi không biết nguồn gốc có phải than chính quy hay không nhưng chỉ biết đường chuyên dụng này chỉ được chở than cục và than bùn, nhưng không hiểu sao chở than cám lại được vô tư đi qua trạm kiểm soát như vậy?”, Ông T.V.B người dân xã Hồng Thái Tây chia sẻ.
Dự án thực hiện khi báo cáo đánh giá tác động môi trường đã hết hạn?
Theo hồ sơ của phóng viên, ngày 15/12/2014, UBND tỉnh Quảng Ninh ban hành Quyết định số 3052/QĐ-UBND về việc phê duyệt Nhiệm vụ quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 Khu kho chế biến than, cảng và tuyến băng tải vận chuyển than xuống cảng tại xã Hồng Thái Tây, thị xã Đông Triều và phường Phương Nam , thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.
Ngày 23/09/2015, ông Đặng Huy Hậu – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh ký Quyết định số 2777/QĐ-UBND về việc phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường của Dự án Đầu tư xây dựng kho chế biến than, cảng, tuyến băng tải vận chuyển than xuống cảng tại xã Hồng Thái Tây, thị xã Đông Triều và phường Phương Nam, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh do Tổng Công ty Đông Bắc làm chủ đầu tư.
Tuy nhiên tới ngày 25/07/2018, đại diện chính quyền địa phương gồm: Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Quảng Ninh; phòng tài nguyên và môi trường UBND thị xã Đông Triều; phòng tài nguyên và môi trường UBND thành phố Uông Bí mới thực hiện bàn giao đất trên thực địa cho đại diện Tổng Công ty Đông Bắc và Công ty Cảng.
Tại biên bản bàn giao trên thực địa, các bên tiến hành giao nhận 390.912,7m2 (trong đó: 335.454m2 thuộc địa giới hành chính xã Hồng Thái Tây và 55.458,7m2 thuộc địa giới hành chính phường Phương Nam) để Tổng Công ty Đông Bắc sử dụng và mục đích làm Kho chế biến than, cảng, tuyến đường băng tải vận chuyển than từ khi chế biến xuống cảng tại xã Hồng Thái Tây thị xã Đông Triều và phường Phương Nam, thành phố Uông Bí.
Theo Luật đất đai năm 2013 và Luật đầu tư năm 2014, các hạng mục công trình của dự án chỉ được thực hiện khi doanh nghiệp được bàn giao đất và có giấy phép xây dựng.
Còn tại điểm a khoản 1 Điều 20 luật Bảo vệ môi trường năm 2014 nêu rõ; “Chủ dự án phải lập lại báo cáo đánh giá tác động môi trường trong các trường hợp: a) Không triển khai dự án trong thời gian 24 tháng kể từ thời điểm quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường;”
Như vậy, Dự án Đầu tư xây dựng kho chế biến than, cảng, tuyến băng tải vận chuyển than xuống cảng tại xã Hồng Thái Tây, thị xã Đông Triều và phường Phương Nam, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh do Tổng Công ty Đông Bắc làm chủ đầu tư được phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường năm 2015 nhưng đến năm 2018 mới được bàn giao đất để thực hiện dự án thì chủ đầu tư phải thực lập lại báo cáo đánh giá tác động môi trường mới được tiếp tục thực hiện dự án.
Đại diện Công ty Luật TNHH Minh Khuê (Công ty Luật Minh Khuê) cho biết: Dự án được phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường năm 2015 nhưng đến năm 2018 mới được bàn giao đất để thực hiện dự án thì chủ đầu tư phải thực lập lại báo cáo đánh giá tác động môi trường mới được tiếp tục thực hiện dự án, tức là báo cáo đánh giá tác động môi trường cũ đã hết hạn.
“Nếu dự án được triển khai mà không lập lại báo cáo đánh giá tác động môi trường đồng nghĩa với việc dự án này chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường.” Đại diện Công ty Luật Minh Khuê nhấn mạnh.
Hơn nữa, cũng không hiểu dựa vào đâu khi ngày 14/05/2020, Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh Quảng Ninh tiếp tục ban hành Giấy xác nhận hoàn thành công trình Bảo vệ môi trường của Dự án Đầu tư xây dựng kho chế biến than, cảng, tuyến băng tải vận chuyển than xuống cảng tại xã Hồng Thái Tây, thị xã Đông Triều và phường Phương Nam, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh cho Tổng Công ty Đông Bắc trong khi quyết định phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường cũ của dự án này đã hết hạn?
Như vậy có thể thấy quá nhiều bất cập từ việc hoàn thiện thủ tục pháp lý cũng như hoạt động ở một dự án lớn mà tỉnh Quảng Ninh đã giao cho đơn vị kinh tế Tổng công ty than Đông Bắc. Những nghi vấn của người dân cũng như dư luận có lẽ nên dành cho các lực lượng chức năng thị xã Đông Triều nói riêng và tỉnh Quảng Ninh nói chung.
K-T
