Nổi bật là Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, khẳng định tăng trưởng xanh là trụ cột quan trọng hướng tới phát triển bền vững, song hành giữa hiệu quả kinh tế và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Hệ thống pháp lý phục vụ lộ trình này cũng từng bước hoàn thiện với Luật Bảo vệ môi trường 2020, cùng Nghị định 06/2022/NĐ-CP về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính. Những văn bản này được đánh giá là nền tảng thúc đẩy quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ “nâu” sang “xanh”, mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp nâng cấp quản trị, tái cấu trúc sản xuất theo hướng bền vững.
Tuy vậy, khảo sát từ Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho thấy, khoảng cách giữa chính sách và thực tiễn triển khai vẫn còn đáng kể. Dù 83% doanh nghiệp tin rằng ESG sẽ giúp nâng cao hình ảnh và uy tín thương hiệu, chỉ hơn một nửa trong số đó thực sự xem đây là nhu cầu phát triển tất yếu. Đặc biệt, mới chỉ khoảng 15% doanh nghiệp Việt Nam xây dựng chiến lược ESG bài bản, phần lớn doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn thiếu kiến thức và kỹ năng triển khai.
Các chuyên gia nhận định, nguyên nhân đến từ thiếu hướng dẫn kỹ thuật cụ thể, cơ chế tài chính khuyến khích còn yếu, và năng lực thực thi ở địa phương chưa đồng đều. Vì vậy, để ESG thực sự trở thành động lực phát triển, cơ quan quản lý cần sớm hoàn thiện bộ tiêu chí phân loại dự án xanh, bổ sung quy định đo lường – báo cáo – kiểm kê phát thải phù hợp từng ngành. Cùng với đó, cơ chế tín dụng xanh, ưu đãi thuế hoặc thuế carbon nội địa cần được nghiên cứu mạnh mẽ hơn nhằm chuẩn bị cho việc EU áp dụng CBAM từ năm 2026. Việc thúc đẩy thị trường carbon tại Việt Nam trước mốc vận hành năm 2028 cũng là yếu tố then chốt.
Song hành với chính sách, doanh nghiệp phải chủ động đổi mới tư duy, dám thay đổi mô hình kinh doanh và coi ESG như một cuộc cách mạng. Chỉ khi nỗ lực từ nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp gặp nhau, mục tiêu Net Zero 2050 mới có thể trở thành hiện thực, đồng thời nâng cao vị thế Việt Nam trong chuỗi cung ứng.
Nam Sơn (t/h)
