Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn và là thị trường nhập khẩu nông sản trọng điểm của Việt Nam. Trước các yêu cầu ngày càng cao, nhiều doanh nghiệp Việt đã đầu tư vùng nguyên liệu, chuẩn hóa quy trình sản xuất và tăng cường chế biến sâu nhằm nâng cao giá trị và duy trì xuất khẩu bền vững.
Vừa qua, GACC ban hành Nghị định 280, có hiệu lực từ 1/6/2026, thay thế Nghị định 248 trước đây. Một số doanh nghiệp lo ngại quy định mới có thể ảnh hưởng đến việc đăng ký mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói. Trao đổi về vấn đề này, TS. Ngô Xuân Nam – Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam – cho biết Nghị định 280 chỉ áp dụng đối với nhóm thực phẩm, nông sản đã qua chế biến như sấy khô, đóng hộp, tinh bột, đồ uống… Các mặt hàng tươi sống như sầu riêng, thanh long, xoài, rau tươi vẫn tuân thủ theo các nghị định thư song phương hiện hành.
Theo ông Nam, điểm mới quan trọng của Nghị định 280 là việc Trung Quốc chuyển từ cơ chế quản lý hành chính sang cơ chế quản lý dựa trên rủi ro (risk-based classification). Quy định mới loại bỏ yêu cầu “đánh giá tương đương bắt buộc”, giúp giảm gánh nặng thủ tục và linh hoạt hơn, phù hợp với thông lệ SPS/WTO. Doanh nghiệp cũng được tự động gia hạn mã đăng ký thêm 5 năm nếu không có vi phạm.
Ông Nam khẳng định, Nghị định 280 là bước tiến, không phải rào cản. Nếu Việt Nam duy trì tốt hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm và minh bạch dữ liệu, doanh nghiệp Việt sẽ được xếp nhóm ưu tiên. Hiện Văn phòng SPS Việt Nam đang triển khai Cổng thông tin dữ liệu quốc gia về SPS theo Quyết định 534/QĐ-TTg năm 2024, giúp tăng cường niềm tin của đối tác nhập khẩu.
Từ nay đến khi Nghị định 280 có hiệu lực, các doanh nghiệp cần chủ động rà soát mã đăng ký trên hệ thống GACC, cập nhật thông tin pháp lý, quy trình sản xuất và truy xuất nguồn gốc để đáp ứng yêu cầu mới, tận dụng cơ hội mở rộng thị trường Trung Quốc.
Nam Sơn (t/h)
