Bỏ khung giá đất, minh bạch hơn – nhưng vẫn còn khoảng cách với thị trường
Theo Cục Quản lý đất đai, việc bỏ khung giá đất và thay bằng bảng giá đất ban hành hàng năm là bước tiến quan trọng trong công tác quản lý. Cách làm mới này giúp tăng tính minh bạch, tiệm cận giá thị trường hơn, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho công tác thu hồi đất, xác định nghĩa vụ tài chính và tăng thu ngân sách Nhà nước.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, một số địa phương vẫn chưa cập nhật kịp thời, chưa phản ánh đúng biến động thị trường. Việc bảng giá đất ở nhiều nơi còn thấp hơn thực tế đang tạo ra sự thiếu công bằng trong bồi thường, định giá tài sản, cũng như làm giảm hiệu quả quản lý.
Bảng giá đất sẽ có biến động lớn, địa phương cần chủ động rà soát
Cơ quan quản lý đất đai dự báo, từ nay đến cuối năm, nhiều tỉnh, thành phố sẽ ban hành bảng giá đất mới, với mức điều chỉnh lớn tùy đặc thù từng khu vực. Điều này sẽ tác động trực tiếp đến thị trường bất động sản, đặc biệt trong bối cảnh nhiều phân khúc đang nhạy cảm về giá như đất ở đô thị, đất nông nghiệp, đất tái định cư…
Cục đề nghị các địa phương khẩn trương rà soát bảng giá đất hiện hành (ban hành theo Luật Đất đai 2013) để kịp thời điều chỉnh theo tình hình thực tế. Đồng thời, cần chuẩn bị kỹ lưỡng các điều kiện cần thiết để xây dựng bảng giá đất mới có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, phù hợp với Luật Đất đai sửa đổi.
Điều chỉnh giá đất cần có lộ trình, đánh giá tác động kỹ lưỡng
Cục Quản lý đất đai nhấn mạnh: Việc điều chỉnh bảng giá đất cần lộ trình rõ ràng, xác định khu vực, vị trí hợp lý cho từng loại đất, và đặc biệt phải phân tích đầy đủ tác động kinh tế - xã hội. Các tỉnh, thành phố cần tổ chức lấy ý kiến các đơn vị, tổ chức, cá nhân có liên quan, đảm bảo đồng thuận từ cơ quan thẩm định cũng như đối tượng chịu tác động.
Điều này nhằm tránh gây phản ứng xã hội, đặc biệt trong bối cảnh giá đất tác động trực tiếp tới các khoản chi phí như đền bù, thuế chuyển nhượng, phí chuyển mục đích sử dụng đất…
TP.HCM, Hà Nội điều chỉnh bảng giá đất – chênh lệch lên đến hàng chục lần
Thực tế thời gian qua cho thấy, nhiều địa phương đã công bố bảng giá đất điều chỉnh với mức tăng rất mạnh so với trước.
Tại TP.HCM
Từ ngày 31/10/2024, bảng giá đất mới áp dụng đến hết năm 2025, với mức tăng từ 4 đến 38 lần so với khung giá cũ năm 2019 (chưa tính hệ số K). Trong đó:
Giá đất cao nhất lên tới 687,2 triệu đồng/m² tại các tuyến đường Nguyễn Huệ, Lê Lợi, Đồng Khởi (quận 1 cũ, nay là phường Sài Gòn).
Giá đất nông nghiệp dao động trong khoảng 400.000 – 810.000 đồng/m².
Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cảnh báo, chênh lệch lớn (gấp 5 – 25 lần) giữa giá đất ở và đất nông nghiệp khiến chi phí chuyển mục đích sử dụng tăng cao, tạo áp lực tài chính đáng kể, đặc biệt với người thu nhập thấp. Do đó, Viện đề xuất nâng giá đất nông nghiệp lên bằng 65 – 70% giá đất ở để giảm gánh nặng.
Tại Hà Nội
Từ ngày 20/12/2024, bảng giá đất mới có hiệu lực đến hết năm 2025. Trong đó:
Giá đất ở cao nhất lên tới 695,3 triệu đồng/m² tại các tuyến phố trung tâm quận Hoàn Kiếm, tăng gần 3,7 lần so với trước.
Các tuyến phố thuộc quận Cầu Giấy, Thanh Xuân, Tây Hồ… cũng ghi nhận mức tăng bình quân 225%.
Toàn thành phố, giá đất tăng trung bình 150 – 270%.
Giá đất thay đổi – tác động nhiều mặt đến đời sống và kinh tế
Bảng giá đất là cơ sở pháp lý quan trọng để xác định:
Giá trị bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
Giá tính thuế chuyển nhượng, thừa kế, cho tặng quyền sử dụng đất.
Mức thu các loại phí, lệ phí liên quan đến đất đai.
Căn cứ để tính tiền sử dụng đất khi chuyển đổi mục đích sử dụng.
Việc điều chỉnh bảng giá đất một cách kịp thời, sát thị trường, minh bạch và có lộ trình cụ thể là yếu tố then chốt giúp ổn định thị trường bất động sản, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dân và tăng hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai.
Phương Thảo
