Gọi tên những vi phạm trong dự án Khu đô thị Xi măng Bình Phước – Vicem Hà Tiên

Trước đó, Thương hiệu & Công luận đã phản ánh về những vấn đề rất khác lạ trong việc thực hiện dự án Khu đô thị Xi măng Bình Phước do Công ty cổ phần Xi măng Hà Tiên 1- Vicem Hà Tiên làm chủ đầu tư. Phản ánh cả những lùm xùm trong việc không xử lý dứt điểm những vi phạm tại dự án này của tỉnh Bình Phước liên quan đến giải phóng mặt bằng; đến để đất hoang hóa, lãng phí; đến các thủ tục của Khu đô thị Xi măng Bình Phước.

Hai bài viết gồm: Bài 1: Phía sau thương hiệu vì cộng đồng của Vicem Hà Tiên; Bài 2: Dự án Khu đô thị Xi măng Bình Phước – Vicem Hà Tiên: Chi hơn 200 tỷ để bỏ hoang; đường link https://thuonghieucongluan.com.vn/vicem-ha-tien-thuong-hieu-xi-mang-viet-vi-cong-do-ng-chi-la-lua-doi-a158064.html; https://thuonghieucongluan.com.vn/du-an-khu-do-thi-xi-mang-binh-phuoc-vicem-ha-tien-chi-hon-200-ty-de-bo-hoang-a159077.html

Vicem Hà Tiên đã tách “Hạng mục công trình Khu nhà ở cán bộ công nhân viên (CBCNV) dự án Nhà máy Xi măng Bình Phước” (gói thầu số 25) ra khỏi dự án Nhà máy Xi măng Bình Phước. Việc tách này của Vicem Hà Tiên, chắc chắn chính quyền tỉnh Bình Phước không thể không biết. Vì sao vi phạm vẫn tồn tại trong thời gian dài, hơn 10 năm như vậy mà không được chính quyền tỉnh Bình Phước giải quyết? Phải chăng có điều gì khó nói trong "chuyện" này?

Hội đồng quản trị Tổng công ty Xi măng Việt Nam (Vicem) đã cho chủ trương tại Văn bản số 1611/NMVN-HĐQT ngày 18/12/2008 về thống nhất tách hạng mục Khu nhà ở CBCNV khỏi dự án Nhà máy Xi măng Bình Phước để thực hiện dự án độc lập và việc Vicem Hà Tiên đã ban hành Quyết  nghị tách hạng mục Khu nhà ở CBCNV ra khỏi dự án Nhà máy Xi măng Bình Phước, đồng thời tăng diện tích từ 200 ha lên thành 413 ha (200 ha có trong Báo cáo nghiên cứu khả thi đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định sô 371/QĐ-TTg) làm thay đổi nội dung đầu tư tại dự án Nhà máy Xi măng Bình Phước là vi phạm Quyết định số 371/QĐ-TTg ngày03/04/2003 của Thủ tướng Chính phủ. Những vi phạm trong dự án Khu đô thị Xi măng Bình Phước của Vicem Hà Tiên gồm:

Trình tự hình thành, phát triển khu đô thị mới

Hội đồng quản trị Vicem Hà Tiên đã điều chỉnh tăng diện tích hạng mục Khu nhà ở CBCNV từ 200 lên thành 413 ha và tự ý thay đổi mục tiêu dự án từ Khu nhà ở CBCNV thành Khu đô thị Xi măng Bình Phước chưa xin chủ trương của Vicem để Vicem trình các cấp thẩm quyền theo quy định, thời gian từ tháng 04/2010 đến tháng 09/2015. Việc điều chỉnh trên là vi phạm điểm a, khoản 2, Điều 45, Điều lệ tổ chức và hoạt động của Vicem ban hành kèm theo Quyết định số 841/QĐ-TTg ngày 01/06/2011, quy định: “Quyền và nghĩa vụ Vicem trong quản lý vốn nhà nước đầu tư ở doanh nghiệp khác do HĐTV Vicem thực hiện bao gồm nhưng không giới hạn bởi các nội dung dưới đây: Quyết định đầu tư, góp vốn; tăng, giảm vốn đầu tư, vốn góp...”

Tháng 04/2010, Vicem Hà Tiên trình UBND tỉnh Bình Phước về quy hoạch chi tiết 1/2000 Khu đô thị Xi măng Bình Phước và được phê duyệt trong tháng 10/2011, đến tháng 07/2012 Khu đô thị Xi măng Bình Phước được UBND tỉnh Bình Phước phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, Hà Tiên 1 đã chi đền bù giải phóng mặt bằng của phần tăng thêm 213 ha không tuân theo trình tự, thủ tục hình thành, phát triển khu đô thị mới là vi phạm quy định tại khoản 1, Điều 6 Nghị định số 02/2006/NĐ-CP ngày 05/01/2006 của Chính phủ.

Mặc dù, Vicem Hà Tiên đã được Sở Xây dựng tỉnh Bình Phước có hướng dẫn tại Văn bản số 998/SXD-HTKT&PTĐT ngày 07/12/2011 về việc trình tự, thủ tục cho phép đầu tư dự án Khu đô thị Xi măng Bình Phước, nhưng Vicem Hà Tiên không thực thiện theo quy định tại khoản 1, Điều 15, Nghị định số 02/2006/NĐ-CP ngày 05/01/2006 của Thủ tướng Chính phủ, quy định: “Quyết định cho phép đầu tư dự án khu đô thị mới: Dự án khu đô thị mới thuộc mọi nguồn vốn có quy mô sử dụng đất từ 200 ha trở lên do UBND cấp tỉnh thẩm định và trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, cho phép đầu tư. Thời hạn thẩm định dự án là 60 ngày làm việc và xem xét, cho phép đầu tư là 30 ngày làm việc”.

Từ tháng 01/2013 đến tháng 09/2015, sau khi đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 Khu đô thị Xi măng Bình Phước được phê duyệt, Vicem Hà Tiên đã không trình UBND tỉnh Bình Phước được phê duyệt, Vicem Hà Tiên đã không trình UBND tỉnh Bình Phước để trình Thủ tướng Chính phủ quyết định chấp thuận đầu tư đối với trường hợp dự án có quy mô sử dụng đất từ 100 ha trở lên theo quy định tại ddiểm a, khoản 1, Điều 21 Nghị định số 11/2013/NĐ-CP, mà đã tiếp tục chi đền bù giải phóng mặt bằng của phần tăng thêm 213 ha là vi phạm quy định tại khoản 3, Điều 20, Nghị định số 11/2013/NĐ-CP ngày 14/01/2013 của Chính phủ, quy định: “Sau khi được lựa chọn, chủ đầu tư dự án có trách nhiệm lập hồ sơ đề xuất chấp thuận đầu tư theo quy định tại Điều 26 của Nghị định này, trình UBND cấp tỉnh để UBND cấp tỉnh xem xét quyết định chấp thuận đầu tư hoạc trình cấp có thẩm quyền để quyết định chấp thuận đầu tư thực hiện dự án theo quy định tại các Điều 21,22,23,24 và 25 của Nghị định này”.

Giải phóng mặt bằng

Trong khi chưa được chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ về lập dự án khu đô thị mới “Khu đô thị Xi măng Bình Phước” nhưng Vicem Hà Tiên đã cùng với chính quyền tỉnh Bình Phước thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng diện tích 411 ha tương ứng số tiền 182,372 tỷ đồng (trong đố đã chi tiền đền bù, giải phóng mặt bằng của phần diện tích tăng thêm 213 ha) theo phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của Hội đồng bồi thường, hỗ trợ tái định cư huyện Hớn Quản và huyện Lộc Ninh. Cụ thể: Giai đoạn 01 từ tháng 01/2010 đến tháng 08/2013, đã duyệt chi 160,399 tỷ đồng; giai đoạn  02 từ tháng 08/2013 đến háng 09/2017 đã duyệt chi 3,484 tỷ đồng

Chỉ định thầu sai quy định

Sai phạm liên tiếp sai phạm, trong khi việc tự ý tăng diện tích không thông qua chủ trương, thì việc Vicem Hà Tiên chỉ định thầu gói thầu dịch vụ tư vấn giá trị khoảng 13.830.237.000 đồng là vi phạm điểm a, khoản 1, Điều 40 Nghị định số 85/2009/NĐ-CP ngày 15/10/2009 của Chính phủ.

Theo đó, ngày 18/06/2010, HĐQT Vicem Hà Tiên đã ban hành Nghị quyết luân chuyển số 02B/06/HT1-HĐQT/2010 về việc phê duyệt hình thức lựa chọn nhà thầu của gói thầu “tư vấn lập quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị 1/500 và lập dự án đầu tư xây dựng công trình” dự án Khu đô thị Xi măng Bình Phước.

Ông Trần Việt Thắng – Tổng giám đốc Hà Tiên 1 ký Hợp đồng cung cấp dịch vụ tư vấn số 04/HT1-QLDA ngày 29/04/2011 với nhà thầu Liên danh (nhà thầu A: Posco A&C Co., Ltd và nhà thầu B Daewoo Engineering Company) lập quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị 1/500 và lập dự án đầu tư xây dựng công trình, giá trị hợp đồng là 699.000 USD (bao gồm VAT) tương đương khoảng 13.830.237.000 với tỷ giá 20.673 VND/USD. Trong đó giá trị của phần công việc lập quy hoạch chi tiết 1/500 là 519.000 USD; giá trị cho phần công việc Lập dự án đầu tư xây dựng công trình là 180.000 USD.

Tự ý chuyển nhượng dự án

HĐQT Vicem Hà Tiên ban hành Nghị quyết luân chuyển số 10/09/2015/NQ-HĐQT ngày 30/09/2015 về phê duyệt tạm dừng dự án và tìm đối tác chuyển nhượng dự án. Việc Vicem Hà Tiên ban hành Nghị quyết để chuyển nhượng dự án khi dự án chưa đước cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt, chưa có giấy chúng nhận về quyền sử dụng đất với toàn bộ hoặc phần dự án chuyển nhương là không đủ điều kiện chuyển nhượng bất động sản theo quy định tại điểm a, khoản 1 và khoản 2, Điều 49, Luật Kinh doanh Bất động sản năm 2014.

Hiện nay, với mục đích tránh lãng phí nguồn đất và tái lấn chiếm đối với phần diện tích đất đã đền bù, trong khi dự án chưa triển khai thực hiện, lãnh đạo Vicem Hà Tiên đang có chủ trương cho người dân thuê lại đất để trồng cây ngắn ngày trong thời gian dự án Khu đô thị Xi măng chưa triển khai nhằm giữ đất không bị lấn chiếm. Chủ trương này được cụ thể hóa ở văn bản số 2759/HT1-QLDA ngày 19/11/2020 của Tổng công ty Xi măng Việt Nam - Công ty cổ phần Xi măng Hà Tiên 1 gửi Thanh tra Bộ Xây dựng.

Hoàng Thăng – Lê Pháp

(Còn nữa)