Khi bước chân qua ngã tư Phạm Ngọc Thạch Xã Đàn, ít ai nhận ra đây từng là khu dân cư kiểu mẫu của Hà Nội cách đây hơn nửa thế kỷ. Khu tập thể Kim Liên, được xây dựng cuối những năm 1950 với sự giúp đỡ của các chuyên gia Liên Xô, từng là biểu tượng của quy hoạch hiện đại thời đó. Những dãy nhà 3 - 5 tầng, sân chung và hàng cây xanh thẳng tắp đã gắn bó với bao thế hệ người Hà Nội.
Thế nhưng, theo dòng thời gian, Kim Liên đã đổi thay mạnh mẽ. Những dãy tập thể cũ vẫn hiện diện như ký ức, nhưng bao quanh chúng là những công trình hiện đại, khu nhà mới, trung tâm thương mại, tuyến phố sầm uất. Dọc phố Phạm Ngọc Thạch, hàng loạt tòa nhà khang trang, cao tầng, hệ thống siêu thị, cửa hàng tiện lợi và khu mua sắm Vincom Phạm Ngọc Thạch đã thay thế phần lớn những khu dân cư cũ kỹ.
Sự xuất hiện của các công trình này đã thổi luồng sinh khí mới vào khu vực từng mang dáng dấp Hà Nội thời bao cấp. Những quán cà phê nhỏ, cửa hàng sáng tạo, siêu thị, trung tâm thể thao, khu mua sắm tấp nập đã biến nơi đây thành một trong những vùng đô thị năng động nhất của trung tâm Hà Nội. Ban đêm, ánh đèn từ Vincom phản chiếu lên các tòa nhà xung quanh, làm nổi bật những mảng tường rêu cũ của khu tập thể một hình ảnh đối lập mà hài hòa, vừa gợi hoài niệm, vừa thể hiện sức sống mới.
Người dân Kim Liên giờ đây không chỉ sống trong khu tập thể cũ, mà còn hòa mình trong không gian đô thị mở. Nhiều hộ gia đình chuyển đổi tầng trệt thành cửa hàng, quán ăn, tiệm cà phê nhỏ; tầng trên được cải tạo lại, tạo nên sự pha trộn giữa kinh tế đô thị và đời sống cộng đồng. Các tuyến ngõ được lát gạch, đường nội khu mở rộng, hệ thống chiếu sáng và cây xanh được bổ sung, mang lại diện mạo khang trang hơn.
Bà Nguyễn Thị Hường, sống tại dãy C4 Kim Liên hơn 40 năm, chia sẻ: “Ngày xưa, buổi tối chỉ có tiếng trẻ con chơi dưới sân, giờ thêm ánh đèn, quán xá, người đi bộ nhộn nhịp. Vẫn là Kim Liên cũ, nhưng có sức sống khác hẳn”.
Cùng với đó, tuyến Phạm Ngọc Thạch – Xã Đàn – Đào Duy Anh trở thành trục phát triển mới của khu vực, kết nối các khu dân cư cũ với hệ thống hạ tầng thương mại hiện đại. Những dự án nhà ở, trung tâm thương mại và không gian công cộng hai bên đường giúp nâng cao giá trị sử dụng đất, đồng thời mở ra cơ hội cải tạo tổng thể khu tập thể Kim Liên trong tương lai.
Sự giao thoa giữa “phố cũ phố mới” đã biến Kim Liên thành một vùng chuyển tiếp đặc biệt của Hà Nội: Vừa lưu giữ ký ức của thời bao cấp, vừa phản ánh sức sống hiện đại của đô thị đang vươn lên. Giữa những tòa nhà sáng đèn, vẫn còn đó những ban công nhỏ với giàn hoa giấy, những bức tường loang màu thời gian minh chứng rằng Hà Nội biết cách bước tới tương lai mà không đánh mất quá khứ của mình.
Minh Thắm
