Kiểm tra chặt từ nguyên liệu đầu vào đến khâu chế biến
Tại nhiều trường tiểu học và trung học cơ sở trên địa bàn Hà Nội, bếp ăn bán trú phục vụ lượng học sinh đông, có nơi lên tới hơn 1.000 suất mỗi ngày. Điều này khiến công tác bảo đảm an toàn thực phẩm trở thành nhiệm vụ trọng tâm, nhất là trong bối cảnh thời tiết giao mùa dễ phát sinh nguy cơ ngộ độc.
Ngay từ đầu buổi sáng, cán bộ bán trú và ban giám hiệu trực tiếp kiểm tra nguồn thực phẩm được nhập vào trường. Thịt, rau củ, hải sản và các thực phẩm tươi sống đều phải có giấy chứng nhận nguồn gốc, hóa đơn rõ ràng. Đối với các thực phẩm dễ hỏng, nhà trường yêu cầu nhà cung cấp chia lô nhỏ giao theo ngày để tránh lưu kho quá lâu.
Khu sơ chế là khu vực được siết chặt vệ sinh nhất. Dao, thớt, chậu, khay được phân màu theo từng nhóm thực phẩm sống – chín; khu rửa và khu nấu tách biệt để tránh nhiễm chéo. Nhân viên bếp được yêu cầu đeo khẩu trang, mũ, găng tay và thay tạp dề theo ca. Mọi thiết bị tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm đều được khử khuẩn cuối mỗi buổi.
Trong khâu nấu nướng, trường học tăng cường giám sát đột xuất. Ban giám hiệu có thể kiểm tra bất kỳ thời điểm nào trong ngày để bảo đảm nhiệt độ nấu chín đạt chuẩn, thức ăn không để quá lâu trước khi chia suất. Một số trường đầu tư hệ thống hút mùi, hệ thống xử lý dầu mỡ mới và sửa chữa khu vực bếp để bảo đảm không gian làm việc sạch, thông thoáng.
Công tác bảo quản trong ngày cũng được thực hiện nghiêm ngặt. Tủ lạnh, tủ đông được kiểm tra nhiệt độ nhiều lần; khu gia vị được bố trí tránh ẩm mốc; các thùng rác trong bếp có nắp đậy và được thu gom ngay sau buổi nấu. Mỗi món ăn đều được lưu mẫu đủ lượng theo quy định trong 24 giờ để phục vụ truy xuất khi cần thiết.
Nhờ việc kiểm tra đồng bộ từ nhiều khâu, chất lượng bữa ăn bán trú được kiểm soát tốt hơn, hạn chế tối đa rủi ro mất an toàn thực phẩm.
Đẩy mạnh phối hợp giữa nhà trường – phụ huynh – y tế để nâng mức giám sát
Việc bảo đảm bếp ăn an toàn không chỉ do nhà trường thực hiện, mà còn cần sự tham gia của phụ huynh và cơ quan y tế địa phương nhằm tăng thêm tính minh bạch và đồng bộ trong giám sát.
Nhiều trường duy trì mô hình “Ban giám sát bếp ăn”, trong đó phụ huynh được trực tiếp vào bếp quan sát quy trình nấu nướng, kiểm tra nguyên liệu, xem khu bảo quản và ghi nhận các vấn đề cần điều chỉnh. Đây là hình thức nhận được sự ủng hộ lớn bởi giúp phụ huynh yên tâm hơn khi gửi con lại trường cả ngày.
Cơ quan y tế phường – xã cũng tổ chức kiểm tra định kỳ và kiểm tra đột xuất. Chuyên viên y tế hướng dẫn trường học đánh giá nhiệt độ bảo quản tủ lạnh, quy trình lưu mẫu, xử lý dụng cụ và cách phòng tránh nhiễm khuẩn chéo. Một số trường đã được tập huấn bổ sung về kiến thức dinh dưỡng, giúp giáo viên và nhân viên bếp nhận biết nguy cơ tiềm ẩn trong thực phẩm tươi sống.
Về phía nhà trường, thực đơn được xây dựng theo mùa, giảm các món chiên rán nhiều dầu mỡ, tăng rau xanh và bổ sung hoa quả hằng ngày. Một số trường còn công khai danh sách nhà cung cấp thực phẩm lên bảng tin và website để phụ huynh giám sát. Suất ăn được tính toán theo nhu cầu dinh dưỡng của từng lứa tuổi, hạn chế lặp lại món và bảo đảm cân đối đạm – rau – tinh bột.
Cùng với đó, các trường tổ chức giáo dục học sinh về thói quen vệ sinh trước và sau khi ăn, tránh mang đồ ăn không rõ nguồn gốc vào lớp. Đây là bước quan trọng giúp giảm nguy cơ từ chính ý thức của học sinh, vốn là yếu tố dễ bị bỏ qua.
Nhờ sự phối hợp nhiều bên, công tác bảo đảm an toàn thực phẩm tại bếp ăn bán trú trở thành nhiệm vụ chung thay vì chỉ là trách nhiệm nội bộ của trường. Khi quy trình được giám sát xuyên suốt, phụ huynh yên tâm hơn, học sinh có điều kiện học tập tốt hơn, còn nhà trường duy trì được uy tín và chất lượng bữa ăn trong suốt năm học.
Minh Thắm
