Hai trường hợp sẽ bị từ chối cấp đăng ký hộ kinh doanh bao gồm:
Trường hợp 1: Hộ kinh doanh bị Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã ra thông báo về hành vi vi phạm thuộc trường hợp bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, hoặc đã bị ra quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh.
Trường hợp 2: Hộ kinh doanh đang trong tình trạng pháp lý “Không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký”.
Hai trường hợp bị từ chối cấp đăng ký hộ kinh doanh từ 1/7: Nâng cao quản lý và kỷ luật thị trường
Để có thể tiếp tục giải quyết thủ tục đăng ký hộ kinh doanh sau khi bị từ chối, hộ kinh doanh cần phải đáp ứng các điều kiện cụ thể. Đó là đã có biện pháp khắc phục những vi phạm theo yêu cầu trong thông báo về hành vi vi phạm và được cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã chấp nhận, hoặc đã được khôi phục tình trạng pháp lý sau khi bị ra quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh.
Nếu hộ kinh doanh cần đăng ký thay đổi nội dung để phục vụ việc chấm dứt hoạt động, hồ sơ đăng ký thay đổi phải kèm theo văn bản giải trình về lý do đăng ký thay đổi và được cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã chấp nhận. Điều kiện tiên quyết là hộ kinh doanh phải không còn trong tình trạng pháp lý "Không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký".
Nghị định 168/2025/NĐ-CP cũng nêu rõ: "Trường hợp tòa án, cơ quan thi hành án, cơ quan điều tra, thủ trưởng, phó thủ trưởng cơ quan điều tra, điều tra viên yêu cầu bằng văn bản về việc hộ kinh doanh không được thực hiện một hoặc một số thủ tục đăng ký thì hộ kinh doanh không được thực hiện thủ tục đó cho đến khi có ý kiến chấp thuận bằng văn bản của các tổ chức, cá nhân nêu trên".
Các trường hợp không phải đăng ký hộ kinh doanh và chế tài vi phạm
Bên cạnh các quy định mới về việc từ chối cấp đăng ký, Nghị định cũng làm rõ các trường hợp không cần phải đăng ký hộ kinh doanh. Căn cứ khoản 2 Điều 79 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, các trường hợp sau đây không phải đăng ký hộ kinh doanh (trừ trường hợp kinh doanh các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện):
Hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối.Những người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến, kinh doanh lưu động, kinh doanh thời vụ, làm dịch vụ có thu nhập thấp. (Mức thu nhập thấp sẽ do Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quy định áp dụng trên phạm vi địa phương).
Những trường hợp như bán tạp hóa, bán rau thịt, bán phở, bún, miến... tại nhà một cách thường xuyên, ổn định thì vẫn phải đăng ký hộ kinh doanh theo quy định. Ngược lại, trường hợp ở nhà trồng rau, có gì thì mang ra bán rau đó một cách không thường xuyên thì không phải đăng ký thành lập hộ kinh doanh.
Việc không đăng ký thành lập hộ kinh doanh trong những trường hợp bắt buộc phải đăng ký sẽ bị xử phạt theo điểm c khoản 1 Điều 62 Nghị định 122/2021/NĐ-CP, với mức phạt tiền từ 5 đến 10 triệu đồng. Những quy định này thể hiện sự chặt chẽ hơn của pháp luật trong việc quản lý hoạt động kinh doanh ở cấp độ hộ gia đình, hướng tới một thị trường minh bạch và tuân thủ.
Tâm An (t/h)
