Chính phủ Thái Lan đang kêu gọi các nhà xuất khẩu tìm mọi cách để tăng lượng sầu riêng tiếp cận thị trường Trung Quốc, sau khi Việt Nam lần đầu tiên vượt Thái Lan về xuất khẩu loại trái cây vua sang thị trường tỷ dân.
Theo số liệu từ Cục Hải quan Trung Quốc, nước này nhập khẩu 53.110 tấn sầu riêng tươi trong 2 tháng đầu năm 2024, với trị giá 283,6 triệu USD, tăng 0,4% về lượng nhưng giảm 0,9% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.
Đặc biệt, Việt Nam đã vượt qua Thái Lan để vươn lên vị trí số 1 về xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc với khối lượng 32.750 tấn, trị giá 161 triệu USD, tăng 2,4 lần về lượng so với cùng kỳ năm ngoái. Thị phần sầu riêng Việt Nam tại Trung Quốc tính theo kim ngạch đã tăng từ 32% năm 2023 lên 57% trong 2 tháng đầu năm nay.
Trong 2 tháng đầu năm nay, giá sầu riêng Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc đạt bình quân 4.916 USD/tấn, thấp hơn mức giá 6.133 USD/tấn tại Thái Lan, nhưng cao hơn Philippines ở mức 3.075 USD/tấn.
Sầu riêng Việt Nam được đánh giá có lợi thế về sản lượng dồi dào, thu hoạch quanh năm, trong khi mùa sầu riêng Thái Lan chỉ rơi vào khoảng tháng Tư đến hết tháng Chín hàng năm. Ngoài ra, một lợi thế của sầu riêng Việt Nam khi xuất khẩu sang Trung Quốc là thời gian vận chuyển nhanh và giá cả cạnh tranh. Đây là những yếu tố giúp sầu riêng Việt Nam có bước tiến vượt bậc tại thị trường Trung Quốc sau chưa đầy 2 năm mở cửa tại thị trường này.
Số liệu trên phù hợp với báo cáo của Cục Xúc tiến Thương mại Quốc tế Thái Lan vào tháng 12/2023, dự đoán Việt Nam sẽ trở thành nước xuất khẩu sầu riêng số một tại Trung Quốc thay vì Thái Lan vào tháng 9/2024.
Cục Xúc tiến Thương mại Quốc tế Thái Lan cho biết, Trung Quốc đã nhập khẩu 120.000 tấn sầu riêng vào tháng 10/2023, tăng 100.000 tấn so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, Trung Quốc tuyên bố đã tăng nhập khẩu từ Việt Nam và giảm nhập khẩu từ Thái Lan. 
Cục Xúc tiến Thương mại quốc tế Thái Lan nhấn mạnh, hiện nay Việt Nam chỉ được phép xuất khẩu sầu riêng tươi sang Trung Quốc, trong khi Thái Lan đã được phép xuất khẩu sầu riêng tươi, đông lạnh và chế biến. “Nếu Trung Quốc cho phép Việt Nam xuất khẩu sầu riêng đông lạnh, lượng xuất khẩu của Việt Nam sẽ còn tăng hơn nữa”, cơ quan này cảnh báo.
Để tăng cường xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc, Thái Lan đã ký biên bản ghi nhớ với Trung Quốc vào giữa tháng Ba, thời điểm chiến lược ngay trước mùa thu hoạch sầu riêng của Thái Lan. Biên bản ghi nhớ này nhằm mục đích thúc đẩy và thiết lập mức giá ổn định cho hoạt động xuất khẩu trái cây nhiệt đới từ Thái Lan sang Trung Quốc. Tuy nhiên, trái cây xuất khẩu từ Thái Lan sẽ phải đối mặt với sự kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt hơn.
Theo thỏa thuận, Trung Quốc dự kiến sẽ nhập khẩu khoảng 20.000 tấn sầu riêng và măng cụt, với tổng trị giá hơn 3 tỷ Baht (82,44 triệu USD) từ Thái Lan từ tháng Tư đến tháng Sáu.
Đại diện Bộ Nông nghiệp-Phát triển nông thôn thông tin, Việt Nam đã chuẩn bị mọi điều kiện thuận lợi, sẵn sàng để ký nghị định thư xuất khẩu sầu riêng đông lạnh sang Trung Quốc ngay trong năm nay.
Việt Nam kỳ vọng hoạt động xuất khẩu sầu riêng sẽ mang về kim ngạch 3,5 tỷ USD trong năm 2024, tăng 66% so với năm ngoái.
H.Dương (t/h)
