M&A y tế tăng quy mô, dịch chuyển thị phần và xuất hiện nhiều thương vụ “khủng”
PGS.TS Đặng Đức Nhu chỉ rõ rằng bối cảnh M&A toàn cầu năm 2024–2025 có sự phân hóa mạnh. Giá trị thương vụ khiến dòng vốn dịch chuyển mạnh sang EMEA – trong đó các thị trường châu Á, bao gồm Việt Nam, đang nổi lên như điểm đến mới. Dịch vụ chăm sóc sức khỏe, số thương vụ giảm khoảng 25% nhưng tổng giá trị lại tăng tới 50%, báo hiệu sự xuất hiện ngày càng nhiều giao dịch giá trị lớn.
Tại Việt Nam, các thương vụ tiêu biểu minh chứng cho xu hướng này. Thomson Medical Group (Singapore) chi 381,4 triệu USD mua Bệnh viện FV – thương vụ y tế lớn nhất lịch sử Việt Nam. CVC Capital Partners thâu tóm Bệnh viện Quốc tế Phương Châu với giá trị khoảng 116 triệu USD. Dale Investment Holdings mua 73,15% cổ phần Tam Tri Medical trong năm 2025.
Không chỉ số lượng thương vụ lớn hơn, giá trị toàn thị trường cũng tăng mạnh. Tổng M&A tại Việt Nam 8 tháng đầu năm 2025 đạt 18,5 tỷ USD và dự kiến chạm mốc 25 tỷ USD cả năm, tăng mạnh so với mức 20–22 tỷ USD của năm 2024. Quy mô thương vụ trung bình cũng tăng từ 3,4 tỷ USD (2013) lên 7,2 tỷ USD (2023), cho thấy mức độ trưởng thành nhanh của thị trường vốn.
Khung pháp lý mới tạo “đường băng” cho M&A y tế cất cánh
Vai trò của các đạo luật mới đang ngày càng trở nên quan trọng. Luật Khám bệnh, chữa bệnh sửa đổi cho phép doanh nghiệp nước ngoài sở hữu tới 100% cơ sở y tế tư nhân; giấy phép hành nghề được số hóa; thời gian thẩm định, đưa vào vận hành cơ sở mới rút ngắn. Luật Dược sửa đổi mở rộng quyền hoạt động của doanh nghiệp dược FDI, đơn giản hóa thủ tục đăng ký lưu hành trang thiết bị y tế. Luật Đấu thầu mới gỡ đáng kể nút thắt liên quan đến mua sắm thiết bị y tế, vốn từng là rào cản lớn trong nhiều năm.
Đặc biệt, các thương vụ lớn giờ đây phải thông báo và chờ phê duyệt của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia (VCC), cho thấy mức độ chuẩn hóa cao hơn nhưng đồng thời cũng bảo đảm tính minh bạch cho nhà đầu tư quốc tế. Quy trình thẩm định rút từ 6–9 tháng xuống còn 3–6 tháng, khiến tốc độ giao dịch tăng đáng kể.
Nhu cầu chăm sóc sức khỏe bùng nổ: động lực dài hạn của M&A y tế
Theo dữ liệu thống kê, tầng lớp trung lưu Việt Nam sẽ từ 13% dân số năm 2023 lên 26% năm 2026 và dự kiến đạt 23,3 triệu người năm 2030. Tỷ lệ dân số cao tuổi cũng tăng nhanh từ 12% lên 18%, và có thể đạt 20% trong thập kỷ tới. Chính những con số này khiến y tế trở thành nhóm ngành có tỷ lệ tăng trưởng kép 8–12%/năm, cao hàng đầu khu vực.
Không ngẫu nhiên 81% CEO toàn cầu trong khảo sát của PwC cho biết sẽ tiếp tục thực hiện M&A trong ba năm tới, và y tế nằm trong top ngành được quan tâm nhất. Bởi nhu cầu là thật, và dư địa tăng trưởng của thị trường Việt Nam là rất lớn.
Doanh nghiệp y tế phải chuẩn hóa để bắt kịp “chuẩn thị trường mới”
Tuy nhiên, PGS.TS Đặng Đức Nhu cảnh báo rằng M&A y tế là lĩnh vực phức tạp nhất trong tất cả các ngành, bởi liên quan đến nhân lực, dữ liệu y khoa, an toàn bức xạ, kiểm soát nhiễm khuẩn và tiêu chuẩn chuyên môn. Một cơ sở y tế chỉ có thể bước vào bàn đàm phán khi đã hoàn thiện đầy đủ hồ sơ pháp lý, minh bạch dữ liệu và chuẩn hóa quy trình vận hành.
Việt Nam đang có “cửa sổ cơ hội” hiếm có: nhu cầu tăng mạnh, vốn ngoại dịch chuyển, khung pháp lý hoàn thiện và chính sách ưu đãi đầu tư hấp dẫn. Nhưng chỉ những doanh nghiệp biết chuẩn hóa vận hành, đầu tư vào chất lượng và tuân thủ mới thật sự tận dụng được làn sóng này.
HIMA 2025 do Medicallaw và nhà tài trợ ELENOVA cùng các đơn vị khác như M&A Solutions VN, IMP, Medical Group tổ chức vì vậy không chỉ là nơi chia sẻ xu hướng, mà trở thành điểm quy chiếu cho một giai đoạn mới của M&A y tế Việt Nam. Giai đoạn mà cơ hội rất lớn, nhưng chỉ mở ra cho những ai sẵn sàng nâng chuẩn để bước vào cuộc chơi chuyên nghiệp.
Đông Viên
